Bàn về ứng phó với thiên tai tại khu vực Bắc Trung Bộ

Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Nguyễn Xuân Cường phát biểu tại hội nghị. Ảnh: CTV

Tại hội nghị, các đại biểu đã đóng góp nhiều ý kiến, tham luận xoay quanh các giải pháp căn cốt thích ứng với biến đổi khí hậu. Trong đó, đề xuất các công trình; giải pháp vận hành liên hồ chứa; các hoạt động thích ứng mềm và tái cơ cấu kinh tế, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường nhấn mạnh, Bắc Trung Bộ là khu vực dễ bị tổn thương về hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, nhất là những năm xảy ra tình trạng nắng nóng như năm nay và năm 2019; đồng thời cũng chịu nhiều cơn bão, mưa lớn trong mùa mưa lũ.

Bởi, Bắc Trung Bộ có mạng lưới sông suối dày đặc, bao gồm 25 sông lớn, nhỏ tập trung thành 6 lưu vực sông chính. Với lượng mưa trung bình nhiều năm tương đối lớn, tới 2.200 mm, tổng lượng dòng chảy năm trung bình là 76,4 tỷ m3. Tuy nhiên, mưa và dòng chảy phân bố rất không đều trong năm, mùa lũ chiếm đến 70-75%, mùa kiệt chỉ 25-30%; trong đó, 3 tháng kiệt nhất chỉ có từ 6,5-10% dòng chảy năm.

Toàn cảnh hội nghị. Ảnh: CTV

Hiện toàn vùng đã xây dựng được hơn 7.400 công trình các loại, trong đó: 2.400 hồ chứa, 2.300 đập dâng và 2.600 trạm bơm, 62 cống lớn. Hệ thống thủy lợi đáp ứng cấp nước cho 388.000 ha đối với các năm có thời tiết thuận lợi. Với các năm hạn hán nặng chỉ đáp ứng được 336.000 ha, tức là có đến trên 50.000 ha dễ bị thiệt hại nếu không có giải pháp ứng phó.

Về nhu cầu dùng nước trong tương lai, dự kiến đến năm 2035, tổng nhu cầu dùng nước toàn vùng Bắc Trung Bộ sẽ tăng từ khoảng 10,8 tỷ m3 hiện nay lên khoảng 13,6 tỷ m3 (tăng khoảng 20% so với hiện nay). Trong đó, nhu cầu nước tập trung tăng thêm cho đối tượng cây công nghiệp vùng đồi, các khu vực đô thị, khu vực kinh tế ven biển.

Như vậy, về lâu dài các công trình thủy lợi với mức độ chỉ đáp ứng cơ bản nhu cầu trong điều kiện thời tiết bình thường vẫn cần phải tiếp tục được nâng cấp, mở rộng, tăng công suất để đáp ứng nhu cầu cho tương lai.

Người đứng đầu ngành Nông nghiệp cũng cho rằng, trong khoảng gần 2 tháng tới, khu vực vẫn tiếp tục chịu nắng nóng, ít mưa, tình trạng hạn hán, thiếu nước tiếp tục diễn ra gay gắt, nguy cơ uy hiếp đến sản xuất nông nghiệp và thiếu nước dân sinh còn rất lớn.

Sau thời gian khô hạn, xu thế thời tiết chuyển sang trạng thái La Nina vào các tháng cuối năm 2020 và đầu năm 2021; như vậy, bão, mưa lớn khả năng sẽ ảnh hưởng dồn dập đến khu vực. Đây cũng là trạng thái thời tiết thường xảy ra sau các kỳ El Nino ảnh hưởng. Thực tế, năm 1999, mưa lũ nghiêm trọng ở tỉnh Thừa Thiên Huế sau kỳ El Nino 1998; năm 2017, mưa lũ kéo dài sau kỳ El Nino 2016...

Tuấn Khang