Bản hùng ca chiến thắng của quân - dân Sóc Trăng

Anh hùng LLVT nhân dân Lưu Nguyệt Hồng (giữa) cùng các đồng đội.

Theo đồng chí Nguyễn Minh Ở, nguyên Bí thư Huyện ủy Thạnh Trị, trong kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, nơi đây từng là chiến trường giao tranh ác liệt giữa ta và địch ở miền Tây Nam Bộ. Nhờ có địa thế chiến lược về quân sự, Ngã Năm được Mỹ-ngụy chọn để xây dựng một chi khu quân sự rất mạnh nhằm kiểm soát và đàn áp các phong trào cách mạng của quân-dân Sóc Trăng. Tại đây, Mỹ-ngụy đã thành lập một chi khu quân sự nằm ngay trên vùng đất có 5 nhánh sông tỏa về các hướng: Cà Mau, Phụng Hiệp, Long Mỹ, Phú Lộc và Rạch Giá. Chi khu Ngã Năm thuộc hệ thống phòng thủ của tiểu khu Ba Xuyên, đồng thời là nơi án ngữ tuyến hành lang ra vào vùng U Minh-căn cứ của Khu ủy Khu 9.

Từ chi khu Ngã Năm, bọn lính dân vệ, bảo an thường xuyên kéo vào các vùng xung quanh thị trấn, thọc sâu vào khu vực nông thôn càn quét, gây biết bao đau thương mất mát cho những người dân vô tội. Quanh chi khu, địch xây dựng 4 ấp chiến lược cùng nhiều đồn bốt; tổ chức hàng trăm thanh niên chiến đấu kìm kẹp nhân dân. Đi tới đâu chúng cũng gây ra các cuộc thảm sát, bắt bớ, giam cầm. Không chỉ có Sóc Trăng mà tội ác của chúng còn lan xuống các vùng lân cận, như: Long Mỹ, Phụng Hiệp, vùng U Minh, Rạch Giá và Cà Mau. Trước những tội ác của Mỹ-ngụy, quần chúng nhân dân huyện Thạnh Trị tổ chức hàng trăm cuộc biểu tình chống đàn áp, bắn giết, thảm sát người vô tội. Không khuất phục trước sự đàn áp của chúng, những người con của quê hương Ngã Năm anh hùng nối tiếp nhau, người này ngã xuống người khác tiếp tục đứng lên, trong đó, không ít cô gái mới bước sang tuổi mười tám, đôi mươi đã xung phong vào lực lượng du kích địa phương đánh đuổi quân thù, tiêu biểu như nữ Anh hùng LLVT nhân dân Lưu Nguyệt Hồng, nguyên Đội trưởng Đội du kích Ngã Năm.

Theo lời kể của Anh hùng LLVT nhân dân Lưu Nguyệt Hồng, mặc dù nhiều lần chi khu Ngã Năm bị ta tiêu diệt, nhưng Mỹ-ngụy luôn tìm cách tái chiếm rất quyết liệt. Chúng ra sức củng cố, xây dựng nơi đây thành căn cứ quân sự vững chắc bằng cách tăng cường các hệ thống đồn bốt, lô cốt, tháp canh và hàng rào thép gai dày đặc; tập hợp các phần tử ác ôn khét tiếng trong vùng ra sức lùng sục, đàn áp ở tất cả những nơi chúng nghi ngờ có căn cứ của ta. Cuộc Tổng tiến công và nổi dậy năm 1968 của quân-dân Sóc Trăng đã giáng cho Mỹ-ngụy một đòn choáng váng. Sinh lực địch ở thị xã bị thiệt hại nặng và luôn sống trong tâm lý hoang mang, lo sợ. Sau đó, chúng bắt đầu mở các cuộc phản kích và đẩy mạnh đánh phá vùng ven. Chủ trương của ta lúc này là tiếp tục tiến công vào thị xã, đồng thời đẩy mạnh hoạt động quân sự, nhằm giữ vững và mở rộng vùng giải phóng ở nông thôn. Đầu mùa mưa năm 1968, Tỉnh ủy và Ban chỉ huy Tỉnh đội Sóc Trăng (nay là Bộ CHQS tỉnh Sóc Trăng) lệnh cho huyện Thạnh Trị tổ chức bao vây, tiêu diệt chi khu Ngã Năm nhằm tiếp tục giáng cho địch những đòn đánh chí mạng; đồng thời, tăng cường Đội phòng thủ Tỉnh ủy B.68, các lực lượng địa phương quân, du kích xã cùng hơn 1.000 dân công và nhiều phương tiện, lương thực huy động cho chiến trường, tạo thành vành đai bao vây chi khu Ngã Năm. Lúc bấy giờ, chi khu Ngã Năm có quân địch đông, lại được trang bị nhiều vũ khí hiện đại. Về phía ta, vũ khí, phương tiện ít nên phải sử dụng chiến thuật bao vây đánh lấn, kiên trì tiến công địch, tiêu hao, phá hoại và lấn chiếm từng bước, làm cho địch suy yếu, tiến tới tiêu diệt hoàn toàn.

Đồng chí Nguyễn Minh Ở nhớ lại: “Ngày 5-5-1968, lực lượng của ta nổ súng tấn công các đồn bốt án ngữ bên ngoài chi khu, tập trung chủ yếu là hai đồn Cống Đá và Phật Mẫu. Tại đây, ta đã đánh thiệt hại nặng một đại đội bảo an từ chi khu Ngã Năm ra cứu viện, rồi xiết chặt vòng vây tạo thành thế gọng kìm vững chắc, khiến cho địch hoang mang, lo sợ không dám ra khỏi đồn”.

Trong những ngày đầu, ta pháo kích, bắn tỉa nhằm áp đảo tinh thần binh lính địch, tạo điều kiện cho lực lượng dân công tập trung xây dựng công sự, tạo thành thế bao vây, tấn công hiệu quả hơn cho bước tiếp theo. Cuối tháng 5-1968, khi thời cơ đến, các lực lượng của ta bắt đầu thực hiện tấn công đồng loạt, đánh thẳng vào nội ô chi khu Ngã Năm và tạo thế trận giằng co vô cùng ác liệt. Địch điên cuồng chống trả trong tuyệt vọng nhưng cũng không thể cản được khí thế tiến công của các lực lượng ta. Sau hơn một tháng tổ chức bao vây, quân-dân Thạnh Trị đã loại khỏi vòng chiến đấu hàng trăm tên địch, thu một số lượng lớn vũ khí, đạn dược và phương tiện quân sự. Bộ máy kìm kẹp của địch bị tan rã, ta giải phóng hoàn toàn chi khu Ngã Năm, viết nên bản hùng ca chiến thắng của quân và dân tỉnh Sóc Trăng.

Bài và ảnh: THANH NAM