Ban hành 'cơ chế đặc thù', cấp bách gỡ khó nguồn vật liệu cao tốc Bắc – Nam

4 dự án thành phần của cao tốc Bắc - Nam đang thi công đối mặt với nguy cơ chậm tiến độ vì thiếu nguồn vật liệu.

Chính phủ vừa ban hành Nghị quyết 60/NQ-CP về việc áp dụng cơ chế đặc thù trong cấp phép khai thác khoáng sản làm vật liệu xây dựng thông thường cung cấp cho Dự án đầu tư xây dựng một số đoạn đường bộ cao tốc trên tuyến Bắc-Nam phía Đông, giai đoạn 2017-2020, áp dụng cho các dự án đã khởi công và sắp khởi công.

Dự án đường bộ cao tốc Bắc – Nam gồm có 11 dự án thành phần. Trong đó, 6 dự án đã khởi công và 5 dự án còn lại sẽ khởi công trong tháng 6.

Theo báo cáo của một số địa phương thuộc phạm vi dự án và Bộ Giao thông vận tải, nguồn vật liệu xây dựng khai thác tại các mỏ còn thời hạn chỉ đáp ứng được 60% nhu cầu của dự án đường cao tốc Bắc - Nam.

Cao tốc Bắc - Nam là dự án trọng điểm quốc gia, nếu không đủ vật liệu cung cấp cho các dự án thành phần, sẽ dẫn tới nguy cơ không hoàn thành đúng tiến độ theo yêu cầu.

Do vậy cần “cơ chế đặc thù” để tháo gỡ khó khăn vướng mắc khi cấp mới cũng như khi tăng công suất cho các mỏ vật liệu xây dựng đã cấp phép.

Theo đó, Ủy ban nhân dân tỉnh, thành phố có dự án cao tốc đi qua được phê duyệt các khu vực khoáng sản làm vật liệu xây dựng đã có trong quy hoạch khoáng sản liên quan, không cần đấu giá quyền khai thác khoáng sản.

Đối với các mỏ khoáng sản đã cấp phép, đang hoạt động, còn thời hạn khai thác, được phép quyết định nâng công suất đến 50% mà không phải lập dự án điều chỉnh, đánh giá tác động môi trường.

"Cấp phép khai thác phải bảo đảm không ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường, phòng chống sạt lở và tai biến địa chất, bảo đảm đa dạng sinh học và bảo vệ rừng; bảo đảm quốc phòng - an ninh. Việc khai thác cát, sỏi không làm thay đổi dòng chảy, không gây sạt lở lòng, bờ, bãi sông. Không cấp phép khai thác mới đối với các mỏ nằm gần hành lang bảo vệ đường có ảnh hưởng đến cảnh quan và an toàn giao thông đối với đường cao tốc", Nghị quyết 60 lưu ý.

Ngoài ra, Nghị quyết cũng yêu cầu các địa phương xử lý nghiêm các tập thể, cá nhân không làm tròn trách nhiệm hoặc bao che cho hành vi đầu cơ, nâng giá vật liệu để trục lợi.

Tính đến hết tháng 5/2021, trong 6 dự án thành phần cao tốc Bắc – Nam đang thi công thì có 4 dự án chậm tiến độ. Đó là cao tốc Cam Lộ - La Sơn, Vĩnh Hảo - Phan Thiết, Mai Sơn – Quốc lộ 45 và Phan Thiết - Dầu Giây. Nguyên nhân chính dẫn tới tình trạng trên là do thiếu nguồn vật liệu đất đắp thi công nền đường.

Chẳng hạn, dự án đoạn Vĩnh Hảo-Phan Thiết cần khoảng 9 triệu m3. Đến nay, các nhà thầu mới ký hợp đồng với các chủ mỏ được khoảng 1 triệu m3, điều phối đất dọc tuyến khoảng 1 triệu m3 và tận dụng đá nghiền sàng gần 1 triệu m3. Dự án hiện còn thiếu khoảng 6 triệu m3...

Dự án xây dựng tuyến đường bộ cao tốc Bắc-Nam phía Đông với 11 dự án thành phần, tổng chiều dài 654 km, đi qua địa bàn 13 tỉnh. Theo Bộ Giao thông vận tải, nhu cầu sử dụng các loại vật liệu để phục vụ thi công cho toàn dự án với khối lượng rất lớn. Cụ thể, khối lượng đất đắp khoảng 60,7 triệu m3, khối lượng đá các loại khoảng 21,5 triệu m3, cát các loại khoảng 10,8 triệu m3…

Anh Tú -