Bán đảo Triều Tiên lại nổi sóng

Lời cảnh cáo của ông Trump

Theo Bloomberg, Tổng thống Donald Trump cảnh báo Mỹ có thể lại tiếp tục các cuộc tập trận quân sự chung với Hàn Quốc và Nhật Bản. Các cuộc tập trận này sẽ “lớn hơn bao giờ hết” nếu tiến triển các cuộc đàm phán hạt nhân ở bán đảo Triều Tiên ngưng lại.

Trump đã cảnh báo trong một loạt bài đăng trên twitter vào thứ tư (29.8) sau khi phàn nàn rằng Trung Quốc đang cản trở các cuộc đàm phán do các tranh chấp thương mại với Hoa Kỳ. Trước đó, Trump nói với các phóng viên tại các cuộc đàm phán Nhà Trắng với Triều Tiên đang "làm tốt", nhưng "Trung Quốc làm cho nó khó khăn hơn nhiều." Tuyên bố của Nhà Trắng khẳng định Trung Quốc đang cung cấp Bình Nhưỡng với “viện trợ đáng kể, bao gồm tiền bạc, nhiên liệu, phân bón và nhiều loại hàng hóa khác”.

Loạt Tweets của ông Trump. Nguồn: Twitter

Những lời bình luận chỉ xảy ra vài ngày sau khi ông Trump hoãn chuyến thăm của Ngoại trưởng Michael Pompeo tới Triều Tiền, vì cho rằng không có đủ tiến triển trong các cuộc đàm phán nhằm phi hạt nhân hóa bán đảo Triều Tiên. Trong một loạt các tweets thứ sáu tuần trước, ông Trump cho biết Pompeo có khả năng sẽ trở lại Triều Tiên sau khi các tranh chấp thương mại của Mỹ với Trung Quốc đã được giải quyết.

Trong một cử chỉ ngoại giao cho Bình Nhưỡng vào tháng Sáu, Trump đã tạm ngưng những gì ông gọi là "trò chơi chiến tranh" với Hàn Quốc, nói rằng ông tin rằng ông Kim muốn phi hạt nhân. Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis hôm thứ Ba cho biết Mỹ không có kế hoạch đình chỉ nhiều cuộc tập trận quân sự chung trong bối cảnh báo cáo rằng Triều Tiên đã từ chối yêu cầu của Mỹ từ bỏ đầu đạn hạt nhân.

Vì sao tiến trình đàm phán ngưng lại?

Vấn đề là, không bên nào đồng thuận về những gì mà Tuyên bố Singapore, vốn có chữ ký của cả hai nhà lãnh đạo, đưa ra. Pompeo khẳng định rằng Kim chấp nhận "triệt tiêu hoàn toàn, triệt để phi hạt nhân hóa của Triều Tiên." Ngoại trưởng Triều Tiên Ri Yong Ho nói rằng tất cả bốn điều khoản phải được thực hiện đồng thời, không phải là dỡ bỏ nhân đầu tiên.

Số 1: Quan hệ mới

Trump và Kim đầu tiên đã đồng ý thiết lập một mối quan hệ mới giữa hai nước của họ. Trên một số phương diện, cuộc họp loại đầu tiên đã diễn ra như vậy: Viễn cảnh chiến tranh là không còn và hai bên đã thực hiện một loạt các cuộc họp ngoại giao chưa từng có và thư từ qua lại chưa từng có.

Tuy nhiên, các bên đã không đạt bước tiến trong việc thiết lập các thể chế cố định và các trao đổi thường xuyên cho một mối quan hệ ngoại giao bình thường, chẳng hạn như các đại sứ quán hoặc thậm chí là các văn phòng liên lạc chính thức.

Người Triều Tiên cho rằng những cử chỉ như vậy phải tiến hành trong “các hành động đồng thời và các bước theo từng giai đoạn” để xây dựng lòng tin. Hoa Kỳ muốn có thêm bằng chứng cụ thể về việc phi hạt nhân trước khi chuẩn hóa các mối quan hệ.

Số 2: Chế độ hòa bình

Việc không thể chính thức kết thúc Chiến tranh Triều Tiên 1950-53 là trung tâm của tranh chấp, hai bên đều lấy lý do quan ngại về việc có thể bị tấn công để biện minh cho các hoạt động quân sự của chính mình.

Việc ký một hiệp ước hòa bình mà không có thỏa thuận giải trừ mang lại rủi ro cho Hoa Kỳ vì nó có thể hợp pháp hóa sự kiểm soát của Kim đối với một nửa bán đảo và làm suy yếu cơ sở cho việc đóng quân 28.000 lính Mỹ ở Hàn Quốc. Mặc dù Trump đã đình chỉ một số cuộc tập trận quân sự với Hàn Quốc, ông đã từ chối chấp nhận một tuyên bố hòa bình mang tính biểu tượng. Điều đó đã khiến Triều Tiên buộc tội Hoa Kỳ về việc quay lưng các cam kết.

Số 3: Phi hạt nhân

Mặc dù tuyên bố sau hội nghị thượng đỉnh rằng Triều Tiên "không còn là mối đe dọa hạt nhân", thỏa thuận của ông Trump với ông Kim không đề cập rõ thời gian biểu để từ bỏ vũ khí hạt nhân. Ngay cả cụm từ “triệt tiêu hoàn toàn” - một thuật ngữ được ưa thích bởi Triều Tiên, cũng có thể bao gồm các máy bay ném bom và tàu ngầm của Mỹ có khả năng hạt nhân.

Trong khi Triều Tiên đã theo đuổi những cam kết để không thử vũ khí và tháo dỡ các cơ sở thử nghiệm, đó là những động thái mà ông đã cam kết trước khi gặp gỡ ông Trump. Pompeo đã thừa nhận trước Thượng viện Hoa Kỳ rằng chế độ của Kim tiếp tục sản xuất vật liệu phân hạch.

Số 4: Những di chứng của chiến tranh

Mỹ cho rằng chính quyền Triều Tiên vẫn chưa thực hiện đủ việc trao trả các thi hài lính Mỹ đã tử trận trong chiến tranh. Hiện tại, theo phía Mỹ, Triều Tiền mới chỉ trao trả thi hài của khoảng 55/5.300 lính Mỹ được cho là đã tử trận. Giới phân tích cho rằng ông Kim muốn lấy điều này làm quân cờ để mặc cả trước khi thương lượng về việc dỡ bỏ lò hạt nhân và tên lửa.

Mạnh Đức