Bài học muôn thủa về các chiêu lừa đảo của các thương lái Trung Quốc

Khi hàng loạt những món hàng lạ được thu mua

Hai năm gần đây, người dân làm khô ở huyện Tam Nông, tỉnh Đồng Tháp có thêm một nguồn thu nhập từ việc thu gom vảy cá sặc bổi. Mặc dù chẳng biết những thương lái kia mua về để làm gì, nhưng với lợi nhuận thu về khá cao, người dân cứ nhắm mắt xuôi tai mà trao đổi.

Ở thời điểm hiện tại, vảy cá lóc (cá chuối) đang ở mức 5.000 - 6.000 đồng/kg. Thậm chí, một số thương lái đến tranh giành sẵn sàng trả 10.000 - 12.000 đồng/kg. Vốn vảy cá lóc sau khi sơ chế đều bỏ đi, nên khi được mua lại, người dân rất hồ hởi thu gom để kiếm thêm thu nhập. Trung bình mỗi ngày, họ có thể gom được hơn 100 kg vảy cá và sau 2 - 3 ngày, thương lái sẽ đến thu mua một lần. Tuy nhiên, khi được hỏi về mục đích của việc thu gom vảy cá, hầu như ai cũng lắc đầu không biết.

Vảy cá được người dân thu gom để bán cho các thương lái

Theo ông Đỗ Công Bình - Giám đốc Công ty CP Khô Tứ Quý (xã Phú Thọ, huyện Tam Nông), cho biết ông đã từ chối nhiều thương lái đến từ các tỉnh như Tiền Giang, Cà Mau, An Giang về việc thu gom vảy cá vì không hiểu mục đích. Ông cũng đặt ra sự lo lắng nếu các thương lái này ngừng việc thu mua, rất khó xử lý trong vấn đề môi trường, bởi vì vảy cá sẽ dễ phát sinh ruồi nhặng, gây ô nhiễm môi trường, nếu bảo quản không tốt.

Nói đến những mặt hàng lạ thì không thể bỏ qua những lần thương lái Trung Quốc đến Việt Nam thu mua. Lá điều khô là một điển hình. Có một thời gian, giá của lá điều khô được những người thương lái đến từ Trung Quốc thu mua với giá cao ngất ngưởng khiến dân tình xôn xao. Thậm chí, vào thời điểm giá lên cao đỉnh điểm, nhiều người dân còn nhắm mắt chích thuốc để cây mau rụng lá. Thế rồi, bỗng nhiên, tất cả những người thương lái biến mất, để lại những giọt nước mắt tức tưởi của người dân Việt và hàng nghìn vườn điều nay xác xơ, khô héo. Bởi theo các chuyên gia lý giải thì lá điều khô khi rơi xuống sẽ mang lại một nguồn dinh dưỡng nuôi đất, giúp khu vườn màu mỡ hơn.

Người dân thu gom lá điều khô

Hay câu chuyện về rễ hồ tiêu được các thương lái ngỏ ý mua với giá “trên trời” khiến hàng ngàn người đổ xô vào cuộc chiến tìm hàng. Người dân bắt đầu phá bỏ vườn tiêu để lấy rễ, đào trộm rễ tiêu để bán, gây thiệt hại đến sản xuất trồng trọt, ảnh hưởng đến trật tự an ninh nông thôn và phát triển kinh tế xã hội địa bàn tỉnh. Và rồi như kịch bản cũ, những thương lái kia đột nhiên biến mất.

Nhiều nông dân đã chặt hồ tiêu để lấy rễ bán

Liệu lịch sử có lặp lại?

Năm ngoái, chúng ta đã từng nhìn thấy người dân Vĩnh Long khóc ròng trên đồng vì hàng chục tấn khoai lang tím bị tồn đọng khi thương lái Trung Quốc ngừng thu mua. Hay câu chuyện về ốc bươu vàng của gần bảy năm về trước vẫn còn là bài học nhãn tiền cho việc cẩn trọng khi các thương lái thu gom hàng hóa - nông sản lạ. Hàng loạt những sản phẩm như giun đất, đuôi trâu, xơ dừa, rễ sim, mỡ lợn, lá điều khô, đĩa….đã từng bị đặt dấu chấm hỏi khi giá thu mua cao ngất ngưỡng, nhưng rồi lợi nhuận trước mắt khiến người dân chẳng còn chú ý đến câu hỏi này. Họ ồ ạt đi săn, tìm, trồng, thu hoạch những sản phẩm lạ đời theo nhu cầu của các thương lái xa lạ, để rồi kết cục chỉ là trái đắng cho những người nông dân và sự ảm đạm bao phủ lấy thị trường nông sản Việt.

Hàng nghìn người dân từng tận diệt cây sim vì thương lái thu mua rễ sim

Câu chuyện về vảy cá thực tế vẫn còn chưa sáng tỏ, vì những thương lái kia vẫn chưa biết được là có ý tốt muốn giúp người dân tăng thêm thu nhập, hay lại là một chiêu trò từ nước bạn nhằm gây biến động thị trường Việt? Tuy nhiên, sự cẩn trọng thì chưa bao giờ là thừa khi đã có quá nhiều bài học đau lòng ngày trước!

Sau nhiều lần trúng phải chiêu trò “bẩn” của các thương lái Trung Quốc, đến nay người dân đã có phần cảnh giác hơn. Mục đích rõ ràng nhất của họ là làm lũng đoạn thị trường Việt rồi nhảy vào trục lợi. Đầu tiên là họ sẽ móc nối với một vài người dân để thu mua những mặt hàng lạ với giá cao ngất ngưởng. Giai đoạn đầu tiền trao cháo múc khiến người dân chủ quan và ngày càng ra sức thu gom nhiều mặt hàng theo yêu cầu của họ. Giá sản phẩm ngày càng được đẩy lên cao với mức giá “trên trời”, và cũng là lúc người dân ra sức gom hàng để bán cho họ kiếm lợi, thì chính họ, dùng những sản phẩm ban đầu bán lại cho người Việt với giá xấp xỉ họ đang rao. Sau khi để người nông dân ôm trọn số hàng khổng lồ và họ cũng đã ăn lời được một khoản từ chính việc mua qua bán lại đó, những thương lái Trung Quốc này biến mất không tung tích.

Bản thân người dân, hơn ai hết phải là những người biết cách bảo vệ bản thân mình nhất. Bởi sau mớ lợi nhuận ban đầu thu được, cái giá phải trả quá đắt, thậm chí còn ảnh hưởng cả nền nông nghiệp nước nhà. Không chỉ riêng vảy cá, cho đến các mặt hàng lạ sau này, người dân cần cẩn trọng đề phòng cũng như trao đổi phương hướng đặt cọc để tránh tình trạng “ôm hàng” như những sự việc vừa qua.

Về phía các cơ quan ban ngành cũng cần bắt tay vào điều tra rõ nguồn gốc để người dân an tâm hơn, cũng như phòng trừ trường hợp các thương lái lại rút, thị trường Việt lại biến động, thậm chí rơi vào khủng hoảng như những chuyện tiền lệ.

Hữu Long