Bài 3: Trực diện từ 'vùng nóng' Sơn La

Tháng 7, trở lại Sơn La, chúng tôi cảm nhận độ nóng ở mảnh đất này đã dần được hạ nhiệt, những chiếc “vòi bạch tuộc” dần được chặt đứt. Nhưng đây đó vẫn còn tiềm ẩn sự khốc liệt trong cuộc chiến chống ma túy.

Trở lại “vùng nóng”

Chúng tôi đến Lóng Luông, Vân Hồ và cao nguyên Mộc Châu (Sơn La) - nơi từng được coi là “rốn lũ ma túy” vào giữa hè. Theo chân các trinh sát đánh án ma túy trong mùa cao điểm, chúng tôi cảm nhận phần nào được sự khốc liệt, những khó khăn mà lực lượng CSĐT tội phạm ma túy phải đối mặt ở một trong những tuyến nóng bỏng nhất của cả nước này.

Đại tá Phạm Văn Trực, Trưởng Công an huyện Vân Hồ thông tin, nơi chúng tôi đang đứng chính là địa bàn trọng điểm, từ đây đến khu vực “tam giác vàng” - một trong những trung tâm sản xuất, buôn bán ma túy lớn nhất thế giới chỉ khoảng 500km đường bộ.

Từ một số chuyên án lớn mà lực lượng Công an Sơn La phối hợp với các đơn vị chức năng triệt phá cho thấy, các đối tượng đã vận chuyển ma túy từ “Tam giác vàng” thẩm lậu vào Sơn La, trung chuyển đi tiêu thụ trong nội địa, thậm chí chuyển đi các nước thứ 3 với nhiều thủ đoạn tinh vi, xảo quyệt.

Thượng tá Phạm Văn Đạo, Trưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Sơn La cho biết: Tuyến biên giới của tỉnh Sơn La trải dài qua 69 bản, thuộc 17 xã của 6 huyện gồm: Mộc Châu, Yên Châu, Vân Hồ, Sông Mã, Sốp Cộp, Mai Sơn, có một số tuyến giao thông và hệ thống chằng chịt hàng trăm đường tiểu mạch, đường mòn dân sinh dọc tuyến biên giới được quản lý bởi 10 đồn biên phòng, 2 cửa khẩu quốc gia, 1 cửa khẩu phụ và 8 trạm kiểm soát tiểu ngạch.

Có nơi, trình độ dân trí thấp, đời sống gặp nhiều khó khăn, nhận thức pháp luật còn hạn chế cũng là một nguyên nhân phát sinh tiêu cực xã hội, nảy sinh tội phạm mang tính đặc thù miền núi, biên giới. Tình trạng vi phạm pháp luật trong việc tái trồng cây thuốc phiện, sử dụng trái phép chất ma túy, tàng trữ, vận chuyển, mua bán ma túy diễn ra cả ở khu vực biên giới và nội địa...

Tính riêng 10 năm qua, tỉnh Sơn La mà lực lượng chủ công là CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh đã triển khai quyết liệt đồng bộ nhiều biện pháp công tác lớn, tập trung sức lực, trí tuệ, phương tiện vào công tác Phòng chống tội phạm ma túy (PCTPMT), thu được nhiều kết quả đáng khích lệ.

Trung bình mỗi năm, Công an tỉnh Sơn La bắt giữ hơn 1.000 vụ, với hơn 1.500 đối tượng phạm tội về ma túy, thu giữ khoảng 120kg heroin và nhiều vật chứng khác, cùng nhiều vũ khí nóng…

Lượng lớn vũ khí bị Công an thu giữ sau khi tiêu diệt 2 trùm ma túy ở Lóng Luông.

Trung tá Hoàng Quốc Đức, Đội trưởng Đội Hướng dẫn điều tra án theo tố tụng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Sơn La cho biết, cứ theo số lượng vụ án khởi tố thì các điều tra viên sẽ phải đảm nhận từng ấy việc đấu tranh, bóc gỡ, mở rộng các đường dây ma túy, có vụ hàng năm trời, đi rất nhiều tỉnh, thành phố mới có thể kết thúc điều tra được.

Theo đánh giá của Công an tỉnh Sơn La, do triển khai quyết liệt, đồng bộ các biện pháp và huy động lực lượng, kinh phí phục vụ công tác PCTPMT, chú trọng giải quyết các địa bàn, tuyến đặc biệt trọng điểm, phức tạp thì tình hình TPMT trên địa bàn tỉnh cơ bản đã được kiềm chế, đẩy lùi. Điển hình nhất là hoạt động vận chuyển, mua bán ma túy có vũ trang qua biên giới đã dừng hẳn.

Tiếp bước trên con đường đã chọn

Gió Lào bỏng rát thổi giữa trưa hè nắng gắt, ém quân trong những lùm cây ở khu vực xã biên giới, các trinh sát kiên nhẫn chờ đợi. Thượng tá Cầm Văn Bình, Phó trưởng Công an huyện Vân Hồ cho biết, đã 2 tuần nay, tổ công tác vẫn chưa về nhà. Các anh đang theo một chuyên án lớn. Thức ăn mang theo chủ yếu là lương khô, cơm nắm, muối vừng và nước lọc. Bằng một kênh thông tin riêng, các anh thường xuyên báo về trung tâm để thay đổi kế hoạch phá án phù hợp với tình hình.

Trung tá Cầm Sơn La, Phó trưởng Phòng CSĐT tội phạm về ma túy Công an tỉnh Sơn La khuôn mặt hốc hác sau nhiều đêm mất ngủ, quần áo nhuốm bụi đường tranh thủ lúc các trinh sát ngừng báo cáo án đã thông tin cho chúng tôi về một số chuyên án các anh vừa triệt xóa tại Vân Hồ.

Còn Trung tá Mùa A Của, Đội trưởng Đội Cảnh sát ĐTTP về Hình sự-Kinh tế-Ma túy, Công an huyện Vân Hồ cho biết, đến thời điểm này các anh đã phá án vượt chỉ tiêu được cấp trên giao trong tháng cao điểm. Tuy vậy, lính trinh sát vẫn tiếp tục chiến đấu, không ngơi nghỉ, không lơ là trước sự manh động của tội phạm.

Ở Mộc Châu, tháng cao điểm cũng là lúc trinh sát bận rộn hơn. Mới đây, ngày 4-6 tại bản Co Phay, xã Tân Lập, huyện Mộc Châu, lực lượng chức năng PCMT Công an tỉnh Sơn La phối hợp, phá thành công chuyên án do Công an huyện Mộc Châu xác lập, bắt quả tang Mùa A Páo (SN 1989, trú tại xã Mường Lựm, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La) về hành vi vận chuyển trái phép chất ma túy, thu giữ 20 bánh heroin, 11.880 viên, trọng lượng 1095.5 gam ma túy tổng hợp...

Mở rộng điều tra, lực lượng Công an bắt tiếp 2 đối tượng về hành vi mua bán trái phép chất ma túy; thu giữ 1 xe ôtô bán tải và một số vật chứng khác có liên quan.

Cũng chính trong cuộc chiến này, ở mảnh đất này đã sinh ra những người anh hùng từ trong trận chiến. Niềm tự hào của Đại tá, Anh hùng lực lượng vũ trang (AHLLVT) Trần Anh Tuấn, Giám đốc Công an tỉnh Sơn La là một minh chứng cho điều này.

Tôi còn nhớ lời AHLLVT Trần Anh Tuấn, chia sẻ: “Chiến công này, thành tích này đều thuộc về đồng đội. Phần thưởng cao quý này là sự ghi nhận của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, của nhân dân đối với không chỉ cá nhân tôi mà còn là sự ghi nhận đối với cả tập thể Công an tỉnh Sơn La, với nhiều thế hệ lãnh đạo, cán bộ đi trước đã cùng bền bỉ, hy sinh thầm lặng trong cuộc chiến đấu chống tội phạm nói chung, chống tội phạm ma túy nói riêng, để bảo vệ bình yên cho mảnh đất Tây Bắc thân yêu này”...

Lóng Luông hôm nay

Trở lại điểm nóng Lũng Xá, Tà Dê ở xã Lóng Luông chúng tôi cảm nhận được nhiều đổi thay, sự hồi sinh trên mảnh đất dữ mà cách đây đúng 1 năm, người dân đã từng chứng kiến các cuộc đấu súng ác liệt nhất tiêu diệt 2 đối tượng trốn nã đặc biệt Nguyễn Thanh Tuân và Nguyễn Văn Thuận.

Chúng tôi quyết định chọn xe máy làm phương tiện di chuyển vào bản để vượt qua con đường hiểm địa ngắn nhất, từ trung tâm xã Lóng Luông vào 2 bản Lũng Xá và Tà Dê. Chiếc xe nhảy chồm chồm qua những tảng đá hộc mà nếu không cẩn thận có thể mất lái, lao vào vách núi hay xuống vực sâu.

Từ trên cao nhìn xuống, bản hiện ra như một bức tranh đẹp với những mái nhà nhấp nhô giữa núi non trùng điệp. Thấy sự xuất hiện của 2 đồng chí Công an huyện phụ trách xã, người dân tay bắt mặt mừng, chào cán bộ bằng thứ tiếng bản địa pha lẫn tiếng phổ thông.

Thượng úy Lường Văn Nhân, Công an huyện Vân Hồ phụ trách địa bàn xã Lóng Luông giới thiệu: Xã Lóng Luông, huyện Vân Hồ là xã vùng cao, có 9 bản với hơn 1.100 hộ, trên 5.200 nhân khẩu, trong đó dân tộc Mông chiếm tỷ lệ hơn 87%, nhiều người có mối quan hệ họ hàng thân tộc bên kia biên giới. Xã có 30 đối tượng truy nã phạm tội ma túy, có hơn 160 người nghiện và nghi nghiện. Nguồn ma túy được thẩm lậu vào địa bàn tỉnh, sau đó trung chuyển đi các nơi thường từ địa bàn này. Chuyên án 279-LL của Công an tỉnh Sơn La phối hợp với các đơn vị chức năng, qua hơn 3 năm đấu tranh với 9 giai đoạn, các lực lượng chức năng đã bắt hàng chục đối tượng, thu giữ nhiều tang vật gồm 498 bánh heroin (170,1kg); gần 36.000 viên ma túy tổng hợp; 21 khẩu súng các loại…

Đặt chân đến đầu bản, sự đổi thay rõ nhất chính là boong ke ma túy một thời ung nhọt, như cái gai thách thức chính quyền và người dân do trùm ma túy Nguyễn Thanh Tuân điều hành nay đã trở thành một sân bóng cho thanh, thiếu niên trong bản vui chơi, rèn luyện thân thể. Cạnh đó là sân khấu mới được hoàn thiện trở thành nơi sinh hoạt cộng đồng.

Còn nhớ, cách đây 1 năm, ngày 27-6-2018, Công an tỉnh Sơn La chủ trì, Bộ Tư lệnh Cảnh sát cơ động và các đơn vị liên quan của Bộ Công an phối hợp đã tổ chức lực lượng đấu tranh thành công 2 chuyên án, tiêu diệt Nguyễn Thanh Tuân, Nguyễn Văn Thuận và một số đối tượng khác (bắt sống 3 đối tượng); thu giữ 49 khẩu súng; 17 quả lựu đạn; hơn 7.000 viên đạn các loại cùng nhiều tang vật khác liên quan...

Theo chân các trinh sát vào bản, chúng tôi đến nhà Nguyễn Văn Thuận trên một quả đồi gần đó có hàng rào bao quanh. Thời Thuận còn “ngự trị”, người lạ ít ai dám và có điều kiện tiếp cận với nơi này. Giờ thì mọi việc đã đổi thay…

Dừng chân tại một ngôi nhà bên đường, thấy anh Giàng A Thống (SN 1987) đang làm việc nhà, chúng tôi vừa phụ giúp vừa tranh thủ hỏi chuyện.

“Khi hai đối tượng Tuân, Thuận bị tiêu diệt, dân bản rất ủng hộ, phấn khởi tin tưởng vào cơ quan Công an, chính quyền, cũng như sự nghiêm minh của pháp luật. Bây giờ, tình hình đã ổn định hơn nhiều rồi, mọi người có thể tự do đi lại trong bản, người lạ cũng có thể vào giao lưu, buôn bán”, anh Giàng A Thống chia sẻ.

Chúng tôi rời bản khi chiều dần buông xuống. Làn khói bếp quấn quýt lan tỏa thơm mùi lúa mới. Một cuộc sống bình yên với nhiều đổi thay đã trở lại nơi miền biên viễn này.

(Còn nữa)

Anh Hiếu- Vũ Linh