Bài 2: Không có chứng cứ vẫn khẳng định người dân sai?
KTNT - Tại tòa, đại diện UBND quận 7 viện dẫn nhiều quyết định mà căn cứ vào đó xác định phần đất tại địa chỉ 68/1A khu phố 4, phường Phú Thuận là đất công nên mới thu hồi mà không bồi thường. Tuy nhiên, khi tòa yêu cầu cung cấp các văn bản liên quan thì UBND quận 7 không đưa ra được, dù đã lục tung kho lưu trữ của quận.
>>
Quận 7: Bản án có hiệu lực hơn 4 năm vẫn chưa thi hành!
UBND quận 7 xác định phần đất tại địa chỉ 68/1A khu phố 4, phường Phú Thuậnlà đất công nên mới thu hồi mà không bồi thường.
Cất nhà, định cư ổn định, nộp thuế đầy đủ
Ngày 12-4-2010, TAND TP. Hồ Chí Minh xét xử phúc thẩm vụ án “Khiếu kiện quyết định hành chính về quản lý đất đai trong trường hợp hỗ trợ giải phóng mặt bằng”. Sau khi nghe các bên liên quan trình bày và cung cấp chứng cứ, tòa xác định: Nhà, đất tọa lạc tại 68/1 ấp 2 xã Phú Mỹ Tây, huyện Nhà Bè, nay là 68/1A khu phố 4, phường Phú Thuận, quận 7 có nguồn gốc do gia đình ông Trần Văn Thân sử dụng thực tế vào năm 1975 đến năm 1977.
Năm 1993, ông Thân kê khai nhà đất 776m2.
Năm 1994, ông làm thủ tục vay tiền ngân hàng thế chấp tài sản được UBND xã Phú Mỹ Tây xác nhận nhà có diện tích 350m2 và đất 2.100m2. Năm 1999, ông Thân kê khai đóng thuế khuôn viên nhà đất là 2.430m2 có chứng nhận của UBND phường Phú Thuận, quận 7.
Năm 2007, gia đình ông Thân đóng thuế cho diện tích 2.800m2.
Năm 2001, ông Thân làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất nhưng do khu vực đất trên có quyết định thu hồi đất của Thủ tướng Chính phủ năm 2001 để giao cho Công ty TNHH vận tải Bình Thuận thuê, nên đất ông Thân sử dụng thuộc trường hợp nằm trong quy hoạch, UBND quận 7 từ chối cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho ông Thân nên phát sinh tranh chấp trong việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Theo bản án phúc thẩm, ông Thân sử dụng diện tích đất trên cất nhà ở từ trước năm 1988, được UBND xã xác nhận ở ổn định, không có tranh chấp, có đăng ký kê khai theo quy định.
Công văn số 72A, trả lời khiếu nại của UBND quận 7, TANDTC xác định: Gia đình ông Thân có quá trình sử dụng đất từ năm 1975 đến ngày UBND quận 7 ra quyết định thu hồi đất. Ngày 13/11/2007, đã kê khai đăng ký, thực hiện đầy đủ nghĩa vụ tài chính với nhà nước với diện tích 2.800m2 và đã được UBND xã Phú Mỹ Tây, huyện Nhà Bè xác nhận ngày 27/9/1994 là đất không có tranh chấp; được UBND phường Phú Tuận, quận 7 xác nhận vào tờ đăng ký đất năm 1999…
Công văn của TANDTC kết luận, căn cứ điểm a khoản 6, Điều 6, Nghị định số 22/1998/NĐ-CP (vào thời điểm có quyết định của Thủ tướng) và Nghị định 84/2007/NĐ-CP (tại thời điểm ban hành Quyết định 175/QĐ-UB) thì đất gia đình ông Thân thuộc diện được xét bồi thường về đất.
Ngoài ra, khoản 6, Điều 8, Nghị định 197/NĐ-CP ngày 3/12/2004 quy định trường hợp thu hồi đất được bồi thường: “Hộ gia đình, cá nhân đang sử dụng đất không có các loại giấy tờ quy định tại khoản 1, 2, 3 Điều này, nhưng đất đã được sử dụng ổn định từ trước ngày 15 tháng 10 năm 1993, nay được ủy ban nhân dân cấp xã xác nhận là đất đó không có tranh chấp”.
Như vậy, căn cứ các quy định pháp luật như đã nêu thì quá trình sử dụng đất của hộ gia đình ông Thân đủ điều kiện được bồi thường khi nhà nước thu hồi đất. Bản án phúc thẩm và công văn của TANDTC đã kết luận đất ông Thân đủ điều kiện được bồi thường là có căn cứ đúng quy định pháp luật.
Tuy vậy, UBND quận 7 vẫn cho rằng đất của hộ gia đình ông Thân thuộc diện đất công mà không cần xem xét thực tế và các quy định của pháp luật như đã nêu. Vì vậy, Quyết định này của UBND quận 7 đã bị tòa tuyên hủy.
UBND quận 7 chỉ … “nói suông”?
Điều đáng lưu ý là trong quá trình giải quyết vụ án phía UBND quận 7 luôn xác định diện tích đất ông Thân đang sử dụng là lấn chiếm đất công theo tài liệu lưu trữ: Quyết định số 10/QĐTC-UB ngày 20/5/1992 (về việc tạm giao đất cho Công ty liên doanh dịch vụ kho bãi và bốc xếp hàng hóa Nhà Bè và Xí Nghiệp dịch vụ hàng hải Việt Nam được quyền khai thác) và Quyết định số 18/1998/QĐ-UB ngày 15/12/1998 của UBND quận 7 (về việc thu hồi và tạm giao đất cho Văn phòng UBND quận 7 quản lý). Tuy nhiên, phía UBND quận 7 không cung cấp được các tài liệu trên để chứng minh theo quy định của pháp luật. Tại phiên tòa phúc thẩm đại diện UBND quận 7 cung cấp văn bản của Văn phòng UBND quận 7 xác định đã tìm kiếm kho lưu trữ nhưng không tìm thấy các tài liệu trên. Vì nhiều lần tòa cho hoãn để UBND quận 7 cung cấp tài liệu nhưng không có nên tòa bác lý do UBND quận 7 cho rằng ông Thân lấn chiếm đất công.
Căn cứ thứ hai mà đại diện UBND quận 7 dựa vào là Bản án hành chính phúc thẩm số 28/HCPT ngày 21/4/2004 của TAND TP. Hồ Chí Minh. Tại tòa, đại diện ông Thân đã nói rõ bản án này chỉ giải quyết việc không cho gia đình ông Thân được cấp giấy chứng nhận QSDĐ do tại thời điểm xin cấp giấy đã có Quyết định 1115/TTg của Thủ tướng Chính phủ. Điều này được Bản án hành chính phúc thẩm số 422 của TAND TP. Hồ Chí Minh và Công văn số 72A của TANDTC xác định, lý do không được cấp giấy vì đất nằm trong khu quy hoạch do Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt cho Công ty TNHH Bình Thuận thuê.
Như vậy, theo Bản án số 28 thì đất ông Thân không được cấp giấy là do nằm trong quy hoạch được Thủ tướng phê duyệt năm 2001 chứ không phải do đất của ông Thân không đủ điều kiện được cấp giấy. Quyết định 175 của UBND quận 7 thu hồi đất của hộ ông Thân là căn cứ vào Quyết định 1115 của Thủ tướng Chính phủ. Tuy nhiên, lại không thực hiện thủ tục bồi thường theo quy định và đưa ra những lý lẽ không có bằng chứng mà dân gian vẫn gọi là … nói suông.
Vì sao chính quyền quận 7 lại sốt sắng và quyết liệt thu hồi đất của người dân đang sử dụng với mức giá hỗ trợ rất thấp giao cho doanh nghiệp thuê để … bỏ hoang hóa hơn 4 năm nay?
Không thể nói chính quyền quận 7 không biết việc Công ty TNHH Bình Thuận thuê đất để kinh doanh thuộc trường hợp nhà nước không thu hồi đất theo khoản 2, Điều, 40 Luật Đất đai năm 2003? Điều này đã được TANTC nêu tại Công văn số 72A trả lời văn bản xin kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm của UBND quận 7.
Ngoài ra, còn một nghi ngờ bạn đọc cũng mong được các cấp có thẩm quyền làm rõ: Theo Văn bản số 105/BT-GPMB ngày 27/4/2007 của UBND quận 7 gửi Phòng Lao động – Thương binh và Xã hội quận 7 thì đất gia đình ông Thân không nằm trong dự án quy hoạch. Thông báo này phù hợp với nội dung xác nhận của UBND phường Phú Thuận năm 2006 về tình trạng sử dụng nhà, đất của hộ ông Thân: …không lấn chiếm, không nằm trong khu quy hoạch đã có thông báo di dời giải tỏa... Vì vậy, cần thiết phải kiểm tra diện tích đất thu hồi cho Công ty Bình Thuận thuê theo Quyết định 1115 của Thủ tướng có bao gồm diện tích đất của hộ gia đình ông Thân hay không?
Phán quyết của tòa và niềm tin công lý
Tại phiên tòa phúc thẩm với tất cả những khúc mắc được HĐXX công khai làm sáng tỏ. Đại diện UBND quận 7 nhiều lần đề nghị tạm hoãn phiên tòa để cung cấp tài liệu, chứng cứ chứng minh đất ông Thân lấn chiếm, tòa đều cho hoãn và chờ nhiều lần vẫn chỉ là … nói suông!
Trong nhiều nội dung được phiên tòa phúc thẩm công khai làm rõ, có hai nội dung không cần điều tra cũng thấy sai nhưng UBND quận 7 và cả cấp sơ thẩm lại... cố tình không biết? Nội dung này đã được cấp phúc thẩm nhận định:
Phần xây dựng thể hiện trên đất có 4 căn nhà vớ 4 hộ khẩu khác nhau gồm: hộ bà Trần Thị Bích Dung, hộ bà Trần Thị Bích Lệ, hộ ông Hoàng Minh Đồng và hộ ông Trần Văn Thân. UBND quận 7 xác định bồi thường 100% giá trị xây dựng vì nhà có trước năm 2001, nhưng Quyết định 175/QĐ-UB của UBND quận 7 tính chung số tiền đền bù của 4 hộ giao cho ông Thân mà không tách riêng để lại giao cho từng hộ là chưa đúng với Điều 16, Nghị định 22/l998/NĐ-CP của Chính phủ quy định: Thiệt hại được đền bù là tài sản gắn liền nhà, công trình hiện có tại thời điểm thu hồi đất. Chủ sở hữu tài sản là người có tài sản hợp pháp như nhà, công trình… bị thiệt hại thì được đền bù theo giá trị hiện có của tài sản.
Quyết định 175/QĐ-UB của UBND quận 7 là loại quyết định hành chính về thu hồi đất, hỗ trợ giải phóng mặt bằng thuộc thẩm quyền ban hành của UBND quận, theo khoản 2, Điều 44, Luật Đất đai. Tuy nhiên, quyết định này lại do Chủ tịch UBND quận 7 ban hành là trái thẩm quyền.
Cả hai nội dung trên trong quá trình khiếu nại và tại tòa đều được ông Thân trình bày và chứng minh làm rõ. Nội dung sai phạm ai cũng biết nhưng UBND quận 7 và tòa cấp sơ thẩm lại … không biết?
Từ những nhận định trên, kết thúc phiên tòa, HĐXX tuyên xử hủy Quyết định số 175/QĐ-UBND ngày 13/11/2007 của UBND quận 7 để tính toán lại việc bồi thường, hỗ trợ cho ông Thân theo quy định của pháp luật.
Tòa án cấp sơ thẩm có nhiều sai sót
Theo tòa phúc thẩm, tòa án cấp sơ thẩm căn cứ vào nội dung bản án hành chính phúc thẩm năm 2004 của TAND TP. Hồ Chí Minh nhưng không đề cập đến diện tích 450m2 mà bản án trên đã nhận định ông Thân đang sử dụng hợp lệ phải bồi thường thỏa đáng, từ đó án sơ thẩm bác yêu cầu của ông Thân là chưa chính xác. Ngoài ra, án sơ thẩm đã không áp dụng các quy định pháp luật có liên quan đến quyết định thu hồi đất tại thời điểm năm 2001 như Luật Đất đai năm 1993, Nghị định 22/1998/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết về trình tự, thủ tục thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, giải phóng mặt bằng… là chưa phù hợp trong đường lối giải quyết vụ án./.
