Bài 1: Những người lính trẻ đam mê sáng tạo

Nối tiếp truyền thống quý báu, luôn luôn lấy tình cảm cách mạng làm cội nguồn sức mạnh của Bộ đội Cụ Hồ năm xưa, những Người lính Cụ Hồ ngày nay vẫn không ngừng học tập để nâng cao tri thức, trí tuệ cách mạng; năng động, trách nhiệm với công việc và cộng đồng. Nghiên cứu của nhóm tác giả thuộc Viện Hóa học, Môi trường, Quân sự (Bộ Quốc phòng) với tên gọi “Mặt nạ chống khói thoát hiểm MVH-1”- sản phẩm đạt giải Nhất “Cuộc thi sáng tạo khoa học công nghệ phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ lần thứ nhất” năm 2018 là một trong những sản phẩm công nghệ được đánh giá cao, vinh danh những người lính Hóa học thời đại mới.

Sản phẩm vừa có tính cấp bách, vừa có tính khoa học

Gặp gỡ nhóm tác giả sau gần một năm đạt giải, dường như những tâm huyết về nghiên cứu sáng tạo đó vẫn còn vẹn nguyên trên gương mặt sáng ngời của từng cán bộ, chiến sỹ Viện Hóa học, Môi trường, Quân sự (Bộ Quốc phòng). “Mặt nạ chống khói thoát hiểm MVH-1” là đứa con tinh thần chung của nhóm 4 tác giả thuộc phòng Khí tài gồm: Trung tá Lã Xuân Thảo, SN 1976; Thượng úy Hoàng Trọng Hiếu, SN 1989; Thượng úy Chu Tuấn Linh, SN 1988 và Thượng úy Trịnh Duy Đức; SN 1992.

Thượng úy Hoàng Trọng Hiếu giới thiệu sản phẩm mặt nạ chống khói MVH-1

Dẫn chúng tôi đến khu vực làm việc của mình, Thượng úy Hoàng Trọng Hiếu- chủ nhiệm đề tài chia sẻ: “Một trong những chức năng của chúng tôi là nghiên cứu, chế tạo các trang thiết bị bảo hộ cá nhân trong nhiều điều kiện độc hại để tham gia trong lực lượng cứu hộ, cứu nạn; trong đó, có thiết bị bảo vệ cá nhân vượt qua đám cháy.... ”.

Thời gian gần đây, ở Hà Nội cùng nhiều địa phương khác trên cả nước đã xảy ra nhiều vụ hỏa hoạn lớn với không ít thương vong đáng tiếc về tài sản và đặc biệt về tính mạng do người dân không được trang bị mặt nạ chống khói khi xảy ra sự cố. Mặt khác, việc triển khai nghiên cứu, chế tạo các phương tiện chống khói thoát hiểm vẫn chưa được quan tâm đúng mức; các cơ sở sản xuất trong nước khi có nhu cầu đều phải mua sản phẩm mặt nạ phòng độc công nghiệp của nước ngoài có bán trên thị trường Việt Nam hoặc mua trực tiếp của các Hãng sản xuất nước ngoài với giá thành cao.

“Trong tình hình hiện nay, sự cố cháy nổ có thể xảy ra bất cứ lúc nào, nhất là các chung cư cao tầng thì việc nghiên cứu chế tạo mặt nạ chống khói thoát hiểm đáp ứng nhu cầu sử dụng trong nước là vấn đề có tính cấp bách và khoa học rất lớn. Để chủ động về thiết bị, công nghệ, giá thành và trang bị tại chỗ mặt nạ chống khói bụi cho các khu dân cư, trường học, nhà máy…, Phòng Khí tài đã đề xuất đề tài nghiên cứu Chế tạo thiết bị mặt nạ phòng chống khói bụi MVH-1….”- Thượng úy Hoàng Trọng Hiếu cho hay.

Mặt nạ chống khói "Made in Việt Nam"

Sau khi nhận đề tài, Thượng úy Hiếu và các cán bộ trong phòng đã dành nhiều thời gian, tâm sức để nghiên cứu về sản phẩm; đọc, tham khảo kho tài liệu trong và ngoài nước; khảo sát mẫu mặt nạ chống khói thoát hiểm hiện có trên thị trường Việt Nam; nguyên vật liệu, khả năng chế tạo trong nước…. Qua 7 tháng miệt mài nghiên cứu với tinh thần đoàn kết, thống nhất cao, nhóm tác giả đã thiết kế, gia công chế tạo và thử nghiệm mặt nạ chống khói thoát hiểm với tên gọi “MVH-1” phù hợp điều kiện Việt Nam, có chất lượng tương đương với sản phẩm nhập ngoại. Sản phẩm gồm 3 phần chính: Mặt chùm; Chụp thở và Hộp lọc….

Để sản xuất ra loại sản phẩm phù hợp với vóc dáng, điều kiện của người Việt, chủ động đáp ứng nhu cầu sử dụng rộng rãi của nhân dân, nhóm tác giả ưu tiên chọn những nguyên vật liệu và công nghệ trong nước, hạn chế nhập ngoại. Với phần mặt trùm, các tác giả chọn vải chống cháy phản nhiệt có trên thị trường Việt Nam.

Để tăng độ bền cơ lý và khắc phục hiện tượng gây ngứa da mặt do vật liệu sợi bông thủy tinh gây ra, nhóm tác giả đưa một lớp vải mếch bằng polimer chịu nhiệt lên bề mặt vải tiếp xúc với da mặt người sử dụng mặt trùm. Với phần hóa chất chủ yếu là than hoạt tính tẩm phụ gia được nhóm mua tại nhà máy X61 chuyên dùng cho hộp lọc độc quân sự, đã được đánh giá đáp ứng đầy đủ yêu cầu lọc các khí sinh ra trong đám cháy...

Thiếu tướng Đoàn Việt Mạnh, Cục trưởng Cục Cảnh sát PCCC và CNCH trao giải Nhất cho đại diện nhóm tác giả

Theo chia sẻ của nhóm tác giả Viện Khoa học, Môi trường, Quân sự thì vốn là những cán bộ chiến sỹ chuyên ngành Hóa học; công việc hàng ngày là nghiên cứu nên mọi công đoạn tạo ra sản phẩm MVH-1 không quá khó khăn. Trong quá trình thực hiện, nếu thấy vật liệu không phù hợp, nhóm lập tức thảo luận và tìm ngay vật liệu khác thay thế với mục đích tạo ra sản phẩm với những tiện ích tối ưu nhất.

Thành công của MVH-1 đã khẳng định Việt Nam lần đầu tiên nghiên cứu, chế tạo mặt nạ chống khói thoát hiểm có chất lượng tương đương với sản phẩm nhập ngoại, đạt Quy chuẩn Quốc gia về an toàn lao động (QCVN 10:2012/BLĐTBXH).

Với mong muốn giảm rủi ro thương vong, mang lại cuộc sống yên bình cho nhân dân, nhóm nghiên cứu đang trăn trở trong cách thức tiếp cận để tìm đầu ra rộng rãi cho sản phẩm cũng như bắt tay vào các đề tài sáng tạo mới phục vụ cho nghiên cứu quận sự và cho cả cộng đồng.

Linh Anh