Bác sỹ cảnh báo bệnh ung thư da do ngộ độc asen

Các bác sỹ khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ, BV Da liễu Trung ương đang điều trị cho một bệnh nhân bị ung thư da do nhiễm asen. Bệnh nhân có tiền sử bị nhiễm độc asen mãn tính và biến chứng ung thư tế bào gai.

TS. BS Nguyễn Hữu Quang, Phó Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình thẩm mỹ và phục hồi chức năng, BV Da liễu Trung ương cho biết, vài năm trước đó bệnh nhân này được phát hiện bệnh. Rất may bệnh là ở thể tại chỗ (ít xâm lấn và di căn), có thể điều trị khỏi bằng các phương pháp hợp lý. Thời điểm đó bệnh nhân được điều trị bằng thuốc bôi tại chỗ. Tuy nhiên, qua khai thác bệnh sử cho thấy, bệnh nhân không tuân thủ theo lời khuyên của bác sĩ, cũng có thể do thuốc bôi điều trị ung thư đối với bệnh nhân không hiệu quả do tế bào gai thùy tại chỗ... Vì vậy phải tính đến biện pháp phẫu thuật.

Bàn tay bệnh nhân xuất hiện những nốt sần, gai và bị ướt, rỉ dịch. Ảnh:BVCC

Về biểu hiện bệnh ở bệnh nhân này, bác sỹ Quang thông tin: Trên lâm sàng bệnh nhân này có những các điểm dày sừng, các nốt sần đặc biệt ở lòng bàn chân, bàn tay như gai sần sùi chút, kích thước nhỏ chỉ 1 vài mm, nhưng dày đặc sờ vào lòng bàn tay, bàn chân bệnh nhân cảm thấy gợn gợn, sần sần, không phẳng, thô ráp. Sau đó tiến triển thành ung thư tế bào gai thể tại chỗ ở ngón tay.

Tổn thương ung thư nên tiến triển rộng ra và lúc nào cũng khiến ướt, rỉ dịch; màu sắc tấy đỏ đôi lúc đau rát, bứt rứt một chút. Chủ yếu là hiện tượng rỉ dịch, tấy đỏ. Nguyên nhân ung thư da của bệnh nhân được xác định do nhiễm độc asen. Tuy nhiên, nguồn lây từ đâu thì chưa thể khẳng định, nhưng qua khai thác tiền sử, bệnh nhân cho biết cách đấy 20 năm đã dùng thuốc Nam, thuốc Bắc điều trị hen. “Đây là một trong những yếu tố khiến da bị nhiễm độc asen gây ung thư da”-bác sỹ Nguyễn Hữu Quang nói.

Theo bác sỹ Quang, đây không phải trường hợp đầu tiên, khoa từng gặp nhiều bệnh nhân có dấu hiệu nhiễm độc asen mãn tính.

Trung bình mỗi tháng khoảng 2-3 bệnh nhân. Bệnh nhân khi vào viện có rất nhiều tổn thương sần sùi, biểu hiện tiền ung thư nếu không được phát hiện không được quản lý, không được điều trị kịp thời sẽ tiến triển thành ung thư tế bào gai tại chỗ.

Dấu hiệu khởi phát của nhiễm độc asen chỉ là các điểm dày sừng lòng bàn tay, bàn chân hoặc bất kỳ điểm nào trên da nhưng khi nhiễm độc mãn tính sẽ biệt hóa thành ung thư da, đặc biệt ung thư tế bào gai. Nếu ung thư ở thể tại chỗ thì có thể điều trị được, nhưng nếu thể xâm lấn, có khả năng xâm lấn và di căn thì lúc đó sẽ ảnh hưởng đến tính mạng.

“Tế bào gai là tế bào trên da, ung thư tế bào gai chia ra làm nhiều thể. Thể tại chỗ xâm lấn ở vùng tổn thương, thể xâm lấn thì tế bào ung thư có khả năng xâm lấn có khả năng di căn đến các cơ quan khác ví dụ hạch, tim phổi… cũng giống như ung thư khác”, bác sỹ Quang nhấn mạnh.

Đáng lưu ý, người nhiễm độc asen có thể sẽ tích tụ 5- 10 năm thậm chí 20 năm mới phát bệnh. Do đó, nếu người dân sống ở những nơi có nguồn nước nhiễm asen cao hơn mức Tổ chức Y tế thế giới (WHO) khuyến cáo, công nhân mỏ than, khai thác khoáng sản nếu thấy trên da xuất hiện các nốt sần sờ thô ráp, nhỏ li ti (biểu hiện nhiễm độc asen mãn tính) thì nên đến bác sĩ chuyên khoa để được thăm khám và điều trị kịp thời.

Để phòng ngừa, các bác sĩ khuyến cáo, người dân nên sử dụng nước sạch. Ở nông thôn hay dùng nước giếng khoan thì cần qua khâu lọc xử lý loại bỏ kim loại. Trong trường hợp người dân mắc các bệnh lý mạn tính như vảy nến, hen phế quản… mọi người tuyệt đối không tự ý dùng các loại thuốc không rõ nguồn gốc vì có thể trong thuốc đó có chứa asen.

Ngoài ra, asen có tác dụng làm trắng nên có thể xuất hiện trong các sản phẩm mỹ phẩm làm trắng da. Nó có thể là thành phần trong các sản phẩm trang điểm mắt như phấn mắt, bút kẻ lông mày hoặc son môi…. “Vì thế khi lựa chọn các sản phẩm làm đẹp chúng ta hãy chú ý kỹ tới nguồn gốc và nơi sản xuất”, Bác sỹ Quang khuyến cáo.

Vân Hà