Bắc Ninh: Thị xã Từ Sơn bảo tồn và phát triển dân ca Quan họ Bắc Ninh

Không chỉ có Câu lạc bộ Quan họ của Thị xã được thành lập, mà nhiều khu phố cũng có các Câu lạc bộ Quan họ. Ngoài 2 làng quan họ cổ là Tam Sơn và Tiêu, hiện thị xã có 9 làng Quan họ thực hành ở các phường: Tiêu biểu như phường Phù Chẩn ở cả 3 khu phố đều có Câu lạc bộ Quan họ. Các phường: Đồng Nguyên, Đình Bảng, Phù Khê, Châu Khê, Tân Hồng, Tương Giang mỗi đơn vị có 1 Câu lạc bộ Quan họ.
Qua tìm hiểu tại Câu lạc bộ Quan họ khu phố Phù Lộc, phường Phù Chẩn được biết CLB thành lập từ tháng 12-2016, ban đầu chỉ có 50 thành viên tham gia sinh hoạt. Sau 3 năm hoạt động, Ban chủ nhiệm kết nạp được gần 200 thành viên tham gia ở nhiều lứa tuổi khác nhau, trong đó hội viên cao tuổi nhất là trên 80 tuổi, nhiều thành viên nhỏ khoảng 5,6 tuổi. Câu lạc bộ đề ra quy chế sinh hoạt, thường xuyên sinh hoạt theo từng nhóm tuổi đảm bảo phù hợp. Hàng năm vào các dịp lễ tết, nhất là trong các dịp lễ hội truyền thống của các thôn, làng, các nhóm Câu lạc bộ tổ chức giao lưu văn nghệ tạo không khí sôi nổi thi đua trong nhân dân.
Còn với Câu lạc bộ Quan họ thực hành thôn Rích Gạo, mặc dù mới được ra mắt vào tháng 5-2020. Nhưng vốn là cái nôi có truyền thống văn nghệ, nên phong trào hát dân ca Quan họ được hình thành và phát triển mạnh mẽ. Từ năm 1970 thôn đã hình thành đội dạy hát Quan họ, phong trào được lưu truyền từ đời này sang đời khác, các thế hệ đi trước thường xuyên truyền dạy cho thế hệ đi sau những làn điệu Quan họ cổ, Quan họ lời mới và thể loại chèo, ca mới. Văn nghệ địa phương vừa phục vụ sản xuất vừa phục vụ lao động và chiến đấu, tạo mối quan hệ tình làng nghĩa xóm ngày càng đoàn kết gắn bó, góp phần xây dựng đời sống văn hóa mới ở khu dân cư.
Những làn điệu dân ca Quan họ Bắc Ninh trở thành món ăn tinh thần không thể thiếu trong cộng đồng nhất là đối với hội viên các Câu lạc bộ Quan họ. Tiêu biểu như: Chị Nguyễn Thị Điệp, được sinh ra và lớn lên ở làng Lũng Sơn-Thị trấn Lim - Tiên Du, ngay từ nhỏ chị đã yêu thích Quan họ. Lấy chồng ở khu phố Cẩm Giang - Đồng Nguyên, nhưng chị Điệp vẫn luôn tha thiết được hát Quan họ Bắc Ninh. Chị tích cực tham gia câu lạc bộ Quan họ thị xã, thường xuyên giao lưu với các Câu lạc bộ khác trong và ngoài địa phương.
Hiện nay, toàn Thị xã có hơn 100 hội viên đang sinh sống ở các phường, nhiều hội viên mong muốn dân ca Quan họ Bắc Ninh được phát triển rộng khắp và lưu truyền từ đời này sang đời khác và được thế hệ trẻ hôm nay tiếp tục gìn giữ và phát huy. Bà Triệu Thị Quỳnh, ở khu Cẩm Giang, phường Đồng Nguyên, năm nay đã trên 72 tuổi, nhưng là thành viên tích cực trong Câu lạc bộ Quan họ Thị xã. Bà thường xuyên tổ chức dạy hát và giao lưu Quan họ với các Liền anh, Liền chị, nhất là các em nhỏ yêu thích Quan họ.
Từ hoạt động của Câu lạc bộ thị xã đã thúc đẩy phong trào hát Quan họ Bắc Ninh ở những thôn, làng, khu phố ngày càng phát triển cả bề rộng và chiều sâu, với nhiều lứa tuổi tham gia... Đặc biệt vào các dịp lễ tết, nhất là lễ hội truyền thống của địa phương, thành viên các Câu lạc bộ Quan họ thể hiện rõ vai trò của mình trong hoạt động giao lưu văn hóa, văn nghệ, thể dục, thể thao nhằm thể hiện văn hóa đặc sắc, truyền thống của quê hương, tạo không khí thi đua sôi nổi, phấn khởi trong nhân dân.
Có thể nói, dân ca Quan họ Bắc Ninh, là nét đẹp truyền thống văn hóa của quê hương Kinh Bắc, Bắc Ninh nói chung, Từ Sơn nói riêng, là văn hóa phi vật thể của Nhân loại được UNESCO công nhận. Các cấp, các ngành và mọi người dân địa phương, những người yêu Quan họ giữ gìn và phát triển, để mãi lưu truyền cho đời sau.

Châu Loan