Bắc Kinh không muốn vụ CFO Huawei 'bẻ lái' đàm phán Mỹ - Trung

Trung Quốc đang cố gắng tách vụ giám đốc tài chính (CFO) tập đoàn Huawei Mạnh Vãn Châu bị bắt giữ tại Canada khỏi các cuộc đàm phán thương mại với Mỹ. Trong khi đó, Washington đang gửi tín hiệu xem vụ việc như lá bài mặc cả trong đối thoại giữa hai nước, theo South China Morning Post.

Phủ nhận mối liên hệ

Ông Cao Phong, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc, ngày 6/12 nói ông không có bất kỳ thông tin nào về vụ việc liên quan đến bà Mạnh. Ông cũng cho biết Trung Quốc tự tin sẽ đạt được một thỏa thuận thương mại với Mỹ trong thời hạn 90 ngày "đình chiến" được hai bên thống nhất hôm 1/12.

Người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc Cao Phong. Ảnh: VCG.

Trong khi đó, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Cảnh Sảng phủ nhận việc tồn tại mối liên hệ trực tiếp giữa vụ bắt giữ CFO Huawei với đàm phán thương mại Mỹ - Trung. Bắc Kinh cũng yêu cầu Canada và Mỹ giải trình về vụ bắt giữ và lập tức trả tự do cho bà Mạnh.

"Đối với đàm phán thương mại Mỹ - Trung, như tôi đã nói trong 2 ngày qua, các bên đang đẩy nhanh đối thoại nhằm đạt được một thỏa thuận cả hai cùng thắng trong thời gian sớm nhất có thể", ông Cảnh cho biết.

Những phản ứng chừng mực của Bắc Kinh trái ngược với thái độ cứng rắn của truyền thông nhà nước tại Trung Quốc. Global Times đăng tải một bài xã luận gọi vụ bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu là hành động hung hăng "đáng ghê tởm" của Washington nhằm kiềm chế sự trỗi dậy của Huawei, nhà sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới.

Bài viết cho rằng việc bà Mạnh bị bắt giữ vào ngày 1/12 ở Vancouver, Canada, trùng ngày diễn ra cuộc gặp giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sau hội nghị G20, "đã vi phạm trắng trợn sự đồng thuận mà hai nhà lãnh đạo đạt được tại Argentina".

"Chúng ta vẫn chưa rõ liệu vụ việc có phải là hành động phối hợp giữa giới chức Mỹ và lực lượng chấp pháp sở tại, hay là hệ quả từ sự rối loạn chính sách giữa các bộ, ngành của Mỹ", bài viết nhận định, đánh giá Bắc Kinh đang phải đối mặt với "trò chơi quyền lực" phức tạp ở Washington.

Giám đốc tài chính Mạnh Vãn Châu tại một sự kiện của tập đoàn công nghệ Huawei. Ảnh: jqknews.

Ở chiều ngược lại, trả lời trên NPR, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ John Bolton tiết lộ những hãng công nghệ lớn như Huawei sẽ là một "nội dung lớn" trong đàm phán thương mại giữa Washington và Bắc Kinh. Ông không nói cụ thể vụ việc bà Mạnh có nằm trong khuôn khổ các cuộc đối thoại sắp tới hay không.

"Huawei là một công ty mà Mỹ đang lo ngại. Cũng còn nhiều công ty khác nữa. Tôi nghĩ vấn đề này sẽ là một nội dung lớn trong tiến trình đàm phán mà Tổng thống Trump và Chủ tịch Tập đã nhất trí ở Buenos Aires", ông Bolton nhấn mạnh.

Tính toán của Mỹ?

Các cơ quan Mỹ đang điều tra nghi án Huawei vi phạm những lệnh trừng phạt của nước này cấm bán công nghệ cho Iran. Gã khổng lồ ngành viễn thông Trung Quốc đã phủ nhận việc công ty hay cá nhân bà Mạnh có bất kỳ hành vi nào vi phạm gói trừng phạt Iran.

Nhiều nhà nghiên cứu Trung Quốc nhận định vụ bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu, con gái người sáng lập Huawei Nhậm Chính Phi, là một phần kế hoạch của Washington muốn Bắc Kinh nhượng bộ nhiều hơn trong đàm phán thương mại.

Lưu Vệ Đông, chuyên gia về các vấn đề quan hệ Mỹ - Trung tại Học viện Khoa học Xã hội Trung Quốc, chỉ trích vụ bắt giữ đã được Washington tính toán từ trước nhằm tăng cường vị thế đàm phán với Bắc Kinh.

"Chúng ta sẽ nhìn thấy nhiều vụ việc tương tự trong vòng 3 tháng tới, nhắm vào các công ty nhà nước và cá nhân Trung Quốc, tạo thêm lực đẩy cho phía Mỹ", ông Lưu dự đoán.

Tổng thống Mỹ Donald Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị G20 ở Argentina hôm 1/12. Ảnh: Reuters.

Ông Bolton khẳng định đã được Bộ Tư pháp Mỹ báo trước về kế hoạch bắt giữ bà Mạnh. Tuy nhiên, ông nói cá nhân không biết liệu Tổng thống Trump có biết trước về vụ việc hay không. Trong khi đó, một quan chức giấu tên tại Nhà Trắng ngày 7/12 khẳng định vụ bắt giữ là kế hoạch riêng của Bộ Tư pháp Mỹ và Tổng thống Trump lẫn các cố vấn trong Nhà Trắng đều không được báo trước.

Cá nhân ông Trump chưa có phản ứng về vụ bắt giữ CFO Huawei. Phát ngôn mới nhất của ông trên Twitter chỉ bày tỏ sự lạc quan về đàm phán thương mại Mỹ - Trung.

"Đối thoại với Trung Quốc đang diễn ra rất tốt đẹp", ông đăng dòng tweet vào lúc 5h13 ngày 7/12 (giờ địa phương) và không đả động đến vụ bắt giữ đang gây tranh cãi.

Trong khi đó, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã lên tiếng phủ nhận động cơ chính trị đằng sau quyết định bắt giữ bà Mạnh Vãn Châu. Ông khẳng định cơ quan chấp pháp nước này đã hành động độc lập và không có sự can thiệp chính trị hay can thiệp nào khác, theo AFP. Ông từ chối bình luận thêm về vụ việc và các hoạt động của Huawei tại Iran.

Thanh Danh