Ba ông lớn châu Âu tố Iran tấn công nhà máy lọc dầu Saudi Arabia
Trong tuyên bố chung đưa ra ngày 23-9 (giờ địa phương), nhà lãnh đạo 3 nước Anh, Đức và Pháp nhất trí cho rằng Iran chịu trách nhiệm về các vụ tấn công nhằm vào hai cơ sở lọc dầu của Saudi Arabia hôm 14-9 vừa qua.
Theo Aljazeera, tuyên bố này được đưa ra tại cuộc họp giữa Thủ tướng Anh Boris Johnson, Thủ tướng Đức Angela Merkel và Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bên lề phiên họp thường niên của Đại Hội đồng Liên Hợp Quốc diễn ra ngày 23-9 vừa qua tại New York, Mỹ.
3 cường quốc châu Âu nói trên đều là đối tác ký kết Kế hoạch hành động toàn diện chung (JCOPA) với Iran, thỏa thuận từng bị Mỹ đơn phương rút bỏ hồi tháng 5 năm ngoái.
3 nhà lãnh đạo tại cuộc họp chung. Ảnh: EPA
Tuyên bố chung nêu rõ: "Chúng tôi nhận thấy rõ ràng rằng Iran chịu trách nhiệm về cuộc tấn công này. Không còn lời giải thích nào hợp lý hơn. Chúng tôi ủng hộ các cuộc điều tra đang diễn ra để có thêm thông tin chi tiết".
Tuyên bố cũng nhấn mạnh rằng đã đến lúc Iran phải chấp nhận một cơ cấu đàm phán lâu dài về chương trình hạt nhân của mình, cũng như các vấn đề an ninh khu vực, bao gồm chương trình tên lửa.
Trước đây, các nhà lãnh đạo châu Âu cũng từng đưa ra những bình luận riêng lẻ về vụ tấn công cơ sở lọc dầu tại Saudi Arabia, song đây là lần đầu tiên cả 3 nhà lãnh đạo cùng công khai ủng hộ quan điểm Iran đứng sau vụ việc này.
Ba nhà lãnh đạo đồng thời cam kết sẽ nỗ lực giảm bớt căng thẳng ở Trung Đông và kêu gọi Iran "kiềm chế những lựa chọn mang tính khiêu khích và leo thang căng thẳng".
Hôm 14-9, hai nhà máy lọc dầu tại Abqaiq và Khurais của Công ty dầu khí nhà nước Saudi Aramco đã bị máy bay không người lái tấn công, mà sau đó phiến quân Houthi đã lên tiếng nhận trách nhiệm.
Tuy nhiên, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo tố cáo Iran đứng sau vụ tấn công và sử dụng các tên lửa hành trình tấn công tổng cộng 19 mục tiêu, song Tehran đã bác bỏ thông tin này.
Vụ không kích đã khiến Saudi Arabia mất gần 6 triệu thùng dầu/ngày, tương đương 50% tổng sản lượng quốc gia và làm sụt giảm 5% lượng cung dầu mỏ toàn cầu.
Trong một diễn biến mới nhất, tại cuộc gặp với Ngoại trưởng Nhật Bản bên lề phiên họp Đại Hội đồng LHQ, Ngoại trưởng Iran Mohammad Javad Zarif đã bày tỏ lo ngại về tình hình Trung Đông, đồng thời cam kết sẽ tìm cách tránh chiến tranh trong bối cảnh hiện nay.
