Bà Merkel có 'hạ cánh an toàn'?
Sau thất bại trong cuộc bầu cử tại bang Hessen, Thủ tướng Đức Angela Merkel ngày 29/10 thông báo nhiệm kỳ hiện nay của bà sẽ là nhiệm kỳ cuối cùng và tuyên bố sẽ không ra tái tranh cử chức Chủ tịch đảng CDU, đảng mà bà đã lãnh đạo từ 18 năm nay.
Thủ tướng Đức Angela Merkel
Bà Merkel, 64 tuổi, là Chủ tịch đảng Dân chủ Thiên chúa giáo (CDU) từ năm 2000 và là Thủ tướng kể từ năm 2005. Quyết định từ chức Chủ tịch được đưa ra sau khi đảng của bà gặp thất bại trong khu vực bầu cử thứ hai trong nhiều tuần lễ.
Trong cuộc bỏ phiếu ngày 28/10 ở bang Hesse, hai đảng trong liên minh cầm quyền ở Berlin là CDU và Xã hội Dân chủ (SPD) bị mất ít nhất 20 điểm. Bang Hessen do một người trung thành với Thủ tướng Angela Merkel lãnh đạo. Ông Volker Bouffier đặc biệt là người đã ủng hộ Thủ tướng Đức trong vấn đề di dân, từng làm rung chuyển nước Đức và đảng CDU. Thất bại của ông là một đòn đau cho người đứng đầu chính phủ Đức. Về phần SPD, đảng này chỉ thu được chưa tới 20%, tỷ lệ phiếu thấp nhất kể từ sau Thế chiến thứ hai. Cử tri Hessen rõ ràng muốn trừng phạt một đại liên minh mà từ khi được thành lập cho tới nay chỉ thấy cãi vã với nhau nhiều hơn là điều hành đất nước một cách hiệu quả.
Trước đó trong cuộc bầu cử khu vực vào ngày 14/10 ở Bavaria, cả hai đảng Xã hội Thiên chúa giáo (CSU) và SPD trong liên minh cầm quyền với đảng CDU của Thủ tướng Angela Merkel, cũng đã chịu một thất bại tồi tệ. Liên minh cầm quyền tại Berlin hiện nay gồm 3 đảng CDU, SPD và CSU.
Phát biểu ngày 29/10, Tổng thư ký đảng CDU, bà Annegret Kramp-Karrenbauer, tuyên bố: “Chúng tôi phải làm tốt hơn. Đó là điều mà người dân và các đảng viên mong muốn. Chúng tôi cần có một phong cách lãnh đạo mới bên trong liên minh cầm quyền”.
Về phần mình, Chủ tịch SPD, bà Andrea Nahles, thừa nhận: “Tình hình của đại liên minh là không thể chấp nhận được. Chúng tôi muốn nhanh chóng chấm dứt những đấu đá cá nhân và chính trị để công việc của chính phủ không bị tác động”.
Việc thất bại liên tiếp trong các cuộc bầu cử khu vực có thể dẫn đến sự chấm dứt liên minh cầm quyền tại Berlin.
“Tôi có cảm giác chắc chắn rằng hôm nay là lúc mở ra một chương mới”, Reuters dẫn lời bà Merkel nói một cách nghiêm túc nhưng bình tĩnh với các phóng viên ở Berlin sau cuộc họp lãnh đạo CDU.
Nói về kết quả yếu kém của CDU ở Hesse và sự không hài lòng với liên minh, bà Merkel nói: “Thứ nhất, tại đại hội đảng CDU sắp tới vào tháng 12 ở Hamburg, tôi sẽ không ra ứng cử cho ghế Chủ tịch CDU nữa. Thứ hai, nhiệm kỳ thứ tư này là nhiệm kỳ cuối cùng của tôi với tư cách là Thủ tướng Đức. Tại cuộc bầu cử liên bang vào năm 2021, tôi sẽ không ra tranh cử”.
Theo Reuters, việc bà Merkel từ chức Chủ tịch CDU càng làm suy yếu quyền lực của bà, như bà từng nói trước đó rằng chức chủ tịch đảng và thủ tướng nên do cùng một người nắm giữ.
Bà Merkel đã trở nên nổi bật trên chính trường châu Âu kể từ năm 2005, giúp dẫn dắt Liên minh châu Âu (EU) đi qua cuộc khủng hoảng khu vực đồng Euro và mở cửa nước Đức cho những người di cư chạy trốn chiến tranh ở Trung Đông năm 2015 - một động thái vẫn gây chia rẽ trong khối EU và ở Đức.
Thông báo của bà Merkel được xem là một bất ngờ cho các giới chức đảng CDU, những người vẫn mong đợi bà Merkel sẽ tìm cách tái tranh cử làm chủ tịch tại đại hội đảng ở Hamburg vào đầu tháng 12.
Động thái “gây sốc” này cũng khởi đầu một cuộc chạy đua trong CDU để tìm người kế nhiệm bà Merkel. Nó cũng đặt ra câu hỏi về việc bà Merkel sẽ dàn xếp một lối ra cho mình như thế nào. Những người vẫn yêu cầu bà từ chức nay lại có dịp lớn tiếng đòi hỏi. Nhưng tổ chức bầu cử trước thời hạn sẽ rất tai hại đối với liên minh cầm quyền hiện nay. Trong lịch sử, các thủ tướng đời trước của đảng CDU như Konrad Adenauer và Helmut Kohl đều có kết thúc khó khăn.
