Bà lão người Dao và những bài thuốc quý

Hơn 40 năm xuyên rừng tìm cây thuốc quý, hàng trăm bệnh nhân đã được bà Triệu Thị Hai, dân tộc Dao, thôn Tân Ốc 2, xã Đồng Sơn, huyện Hoành Bồ, tỉnh Quảng Ninh cứu sống khỏi bệnh. Nay tuổi bà đã cao nhưng vẫn miệt mài với công việc vào rừng kiếm tìm cây thuốc quý và điều chế chữa bệnh cho nhiều người dân gần xa.

Bà lang Triệu Thị Hai kiểm tra thuốc trước khi sử dụng cho bệnh nhân. Ảnh: Long Vũ

Nhiều năm nay, người dân thôn Tân Ốc 2, vẫn thấy một bà cụ tay phải cầm gậy tre, trên vai đeo một cái gùi bằng dây mây to lặn lội trong những khu rừng già để tìm cây thuốc quý, chữa bệnh cứu người. Dân bản thường gọi bà bằng cái tên trìu mến “bà lang Tân Ốc”.

Mặc dù đã liên hệ trước với bà, nhưng thời điểm này, bà Hai khá bận, vì phải vào rừng lấy thuốc. Nhưng khi chúng tôi đặt vấn đề muốn gặp bà để trò chuyện xung quanh các bài thuốc quý của đồng bào Dao, bà nhận lời ngay. Ngôi nhà nhỏ 3 gian của bà nằm chênh vênh trên một quả đồi cao, sát bên đường vào xã. Thấy chúng tôi, bà Hai đon đả mời vào nhà. Bà Hai cho biết, tuần nào cũng đi hái thuốc trong rừng sâu. Những ngày không vào rừng, bà lại thêu những bộ trang phục của đồng bào người Dao.

Trong gian nhà ấm cúng, chất đầy những bao thuốc nam, bà Hai kể cho chúng tôi nghe về nghề thuốc của bà: “Hồi còn nhỏ, tôi đã theo mẹ, theo bà đi lấy thuốc nên biết làm thuốc từ đó. Sau này, đi lấy chồng, nhà chồng cũng có bài thuốc gia truyền chữa bệnh về gan, khớp, đau đầu, đau bụng... nên tôi đã kết hợp lại để những bài thuốc phát huy tốt nhất”. Lấy chồng từ năm 17 tuổi, bà Hai có 10 người con, đều đã trưởng thành. Bà nói, tuy tuổi đã cao nhưng bà còn đi vào rừng lấy thuốc 1 tuần 2 lần. Đi từ sáng tới tối mịt mới về. Công việc kiếm tìm thuốc cũng gian nan, vất vả không kém gì so với “đánh vật”.

“Tôi thường nắm cơm, đem theo nước uống đi hái thuốc. Nhiều lần phải đi từ tờ mờ sáng, khi hừng đông chưa lộ, sau đó, leo lên mấy quả đồi, qua mấy cái thác nước lớn mới tới được nơi tìm thuốc. Do cây thuốc mọc hoang dại không phân bố gần nhau, nên việc kiếm tìm rất khó. Nhiều lúc, đi hái lá thuốc, tôi còn bị rắn độc cắn, có lần lại bị trượt chân té ngã xước hết đầu gối, chân tay. Nhưng lâu dần, đi nhiều thành quen nên ít ngã nữa. Hiện nay, việc các hộ dân phát rừng trồng cây thông, khiến cho việc đi tìm nguyên liệu làm thuốc của tôi càng thêm khó khăn” - Bà Hai tâm sự.

Ở trong xóm, có tới 3 đến 4 hộ biết sao tẩm thuốc. Sau khi kiếm tìm được thuốc, về nhà, bà Hai lại nhanh chóng sơ chế, phân loại và cho vào sao lên để tránh việc phân hóa các hoạt chất trong cây thuốc. Hiện nay, bà Hai đang lưu giữ được rất nhiều bài thuốc cổ truyền có tác dụng chữa bệnh rất tốt như thuốc chữa bệnh viêm dạ dày, gan, khớp, đau bụng, ho lâu ngày không khỏi...

Hơn nửa cuộc đời trong nghề làm thuốc chữa bệnh cứu người, đến nay, bà lang Hai cũng không còn nhớ mình chữa cho bao nhiêu bệnh nhân thành công. Tiếng lành đồn xa, bệnh nhân đến với bà mỗi ngày một đông từ khắp mọi miền Tổ quốc. Nhiều người đã tìm thấy niềm vui hạnh phúc khi mình được bà chữa khỏi bệnh. Đó là bệnh nhân Nguyễn Thị Tuyết, huyện Đông Hưng, tỉnh Thái Bình.

Chị Tuyết bị thoát vị đĩa đệm, đã từng đi mổ 2 lần và chạy chữa nhiều nơi nhưng không khỏi. Qua giới thiệu, chị biết đến bà Hai, chính nhờ bài thuốc gia truyền “thần kỳ” và phương pháp chữa trị độc đáo của bà lang Hai mà chị Tuyết đã khỏe mạnh hoàn toàn và có thể làm việc bình thường. Hay bệnh nhân Lê Văn Toàn (Hải Phòng) cũng bị thoát vị đĩa đệm, đã chữa trị đủ các phương thuốc nhưng không có tiến triển, nhờ bài thuốc của bà Hai mà ông Toàn đã hoàn toàn khỏe mạnh.

Với phương châm “Nam dược trị Nam nhân”, bà lang Hai đã dùng 100% nguyên liệu cây cỏ, hoa lá của người Việt trong những bài thuốc của mình để chữa bệnh cứu người. Trước khi tìm đến bà lang Hai, hàng trăm người bệnh đã trải qua các bệnh viện, chữa trị nhiều nơi, bệnh cũng không thuyên giảm, nhưng chỉ vài thang thuốc của bà Hai, bệnh của họ đã khỏi vĩnh viễn.

Không chỉ chữa bệnh khỏi cho nhiều người, bà Hai còn là người có tấm lòng nhân ái, bao dung giúp đỡ mọi người lúc cơ nhỡ, khó khăn. Bà Hai kể, cách đây khoảng hơn chục năm, người nhà chị Nguyễn Thị Thúy, ở Đồng Nai, đưa chị ra nhà bà trong tình trạng chân sưng tấy, đau nhức từ đùi tới bàn chân. Bệnh mỗi ngày một nặng khiến chị dường như chẳng thể đi lại được, tiêm mãi nhưng vẫn không bớt bệnh. Chị Thúy rơi vào tuyệt vọng. Lúc này, chị được người quen giới thiệu đến với lương y Hai, người dân tộc Dao có khả năng chữa khỏi bệnh xương khớp. Chỉ sau hơn 2 tháng uống thuốc của bà Hai, chị Thúy đã khỏi bệnh.

Nhìn lại chặng đường đóng góp trong nghề thuốc gia truyền của bà lang người Dao Triệu Thị Hai mới thấy, tiếng tăm mà bà có được không phải là do quảng cáo, khuyến mãi, hỗ trợ kinh phí cho người bệnh mà chính bởi phương châm chữa bệnh “đặc biệt” của bà: Làm nghề y phải có tâm. Nếu tâm không sáng thì thuốc có hay đến mấy cũng không chữa khỏi bệnh. Phương thuốc, bài thuốc gia truyền của dòng họ để lại là vốn quý để bà áp dụng phát huy. Bà đã ứng dụng và cải tiến, gia giảm phương thuốc, bài thuốc theo thực tế căn bệnh của từng người.

Chia tay bà Hai, chúng tôi thầm cảm phục việc làm của bà. Bà không chỉ đang lưu giữ nghề truyền thống của gia đình, dòng họ, mà bà còn là “mẹ hiền” của những bệnh nhân.

Long Vũ

Nguồn Biên Phòng: http://bienphong.com.vn/ba-lao-nguoi-dao-va-nhung-bai-thuoc-quy/