Australia nỗ lực buộc Google, Facebook trả tiền tin tức

Doanh thu báo chí Australia giảm một nửa từ năm 2009 tới năm 2019

Ủy ban Tiêu dùng và Cạnh tranh Australia bắt đầu xin ý kiến của công chúng liên quan tới quan hệ của Google và Facebook với các hãng tin tức từ tháng 5/2020. 60 câu hỏi bao trùm các chủ đề như hạn chế hiển thị nội dung tin tức. Phản hồi sẽ được sử dụng để phác thảo bộ quy tắc cho các nền tảng công nghệ đến cuối tháng 7.

Từ tháng 4, chính phủ Australia đã đề xuất buộc các mạng xã hội trả tiền khi hiển thị nội dung tin tức. Giám đốc ngân khố Josh Frydenberg phát biểu vào thời điểm ấy rằng họ đang đối phó với những công ty hùng mạnh và giá trị nhất thế giới. Pháp, Tây Ban Nha và các nước khác đã không thành công trong việc này nhưng Australia tin rằng “đây là trận chiến đáng để đấu tranh”.

Tập đoàn News Corp Australia cũng tham gia. Chủ tịch điều hành Michael Miller cho rằng ngành truyền thông Australia đang ở điểm tới hạn và bộ quy tắc bắt buộc yêu cầu các nền tảng trả mức giá công bằng phải được thực hiện ngay lập tức.

Theo ông Frydenberg, 47% doanh thu quảng cáo Australia rơi vào túi Google, 24% vào tay Facebook. Cục Quảng cáo tương tác ước tính thị trường quảng cáo Australia trị giá 7,4 tỷ AUD (5,14 tỷ USD) trong thời gian từ tháng 6/2018 tới tháng 6/2019. Như vậy, trừ đi quảng cáo bất động sản và rao vặt, Google và Facebook có thể kiếm được 3,5 tỷ AUD và 1,8 tỷ AUD từ riêng quảng cáo tại Australia.

Các quan chức truyền thông muốn các nền tảng điện tử trả khoảng 10% doanh thu này khi dùng nội dung tin tức của họ. Số liệu dựa trên báo cáo trước đây của Ủy ban cạnh tranh, viết rằng 8% đến 14% kết quả tìm kiếm Google là tin tức.

Chính phủ Australia đã thúc giục các ấn phẩm và nền tảng điện tử đàm phán bộ quy tắc riêng từ cuối năm 2019. Tuy nhiên, khi đàm phán bị chững lại và dịch bệnh tàn phá nguồn thu của báo chí, chính phủ quyết định tham gia.

Theo Nikkei, doanh thu báo chí Australia đã giảm còn một nửa trong vòng 10 năm qua và năm 2019 chỉ đạt 2,7 tỷ AUD. Kinh tế giảm tốc do dịch bệnh chỉ làm tổn thương thêm sâu sắc. News Corp Australia sẽ dừng in 110 tờ báo, tương đương khoảng 90% báo địa phương, vào cuối tháng 6. 1/3 số này bị đóng cửa hoàn toàn, kể cả trên mạng.

Các nước khác từng nỗ lực buộc Google trả tiền tin tức nhưng không thành công. Năm 2013, Đức thông qua luật yêu cầu các nền tảng trả một khoản phí khi hiển thị nội dung tin tức. Tuy nhiên, Google từ chối và dẫn tới lượng truy cập vào các website tin tức giảm, cuối cùng họ phải cho phép Google hiển thị tin tức miễn phí trở lại.

Liên minh Châu Âu cũng thông qua bản sửa đổi luật bản quyền vào tháng 4/2019, yêu cầu Google và các hãng công nghệ khác trả phí sử dụng tin tức. Pháp hồi tháng 10 thi hành luật riêng nhưng đến nay Google vẫn chưa hợp tác. Nhà chức trách Pháp đang hối thúc hai bên đàm phán tìm ra giải pháp.

Theo Giáo sư Naoto Ikeagai, chuyên gia về luật công nghệ, nếu Australia và EU hợp tác, có cơ hội các hãng công nghệ sẽ cân nhắc thanh toán. Song, nó cũng có thể dẫn tới cuộc chiến ngoại giao giữa Mỹ và các quốc gia khác. Washington đang cân nhắc các biện pháp trả đũa nếu Google bị đánh thuế điện tử.

Du Lam (Theo Nikkei)