Argentina tái điều tra vụ tàu ngầm ARA San Juan

Ông Mauricio Macri cũng đánh giá cao nỗ lực của giới chuyên gia, lực lượng vũ trang và các nước tham gia vào quá trình tìm kiếm đầy gian khổ, khó khăn và cuộc điều tra nghiêm túc mới đã được mở ra để tất cả được biết sự thật về những gì đã xảy ra với tàu ngầm ARA San Juan như chính phủ đã cam kết.

"Thân tàu ngầm bị bẹp nát về phía bên trong chứng tỏ nó từng trải qua một vụ nổ trước khi chìm xuống đáy Đại Tây Dương. Một phần của đuôi tàu ngầm ARA San Juan, được tìm thấy bởi công ty Mỹ Ocean Infinity tại độ sâu 907m ngoài khơi bán đảo Valdes ở Đại Tây Dương, đã bị nổ", Bộ trưởng Quốc phòng Carlos Aguad cho biết tại cuộc họp báo hôm 17-11.

Tàu ngầm ARA San Juan trước khi gặp nạn.

Ông Carlos Aguad cũng cho biết, tàu ngầm ARA San Juan đã bị vỡ thành nhiều mảnh và đang nằm ở khu vực ngoài khơi Bán đảo Valdes thuộc tỉnh miền Nam Chubut. Đồng thời thừa nhận, họ không có công nghệ hiện đại để đưa tàu ngầm về đất liền và chưa quyết định cách xử lý xác tàu.

Gần 1 năm trước (5-12-2017), Bộ trưởng Quốc phòng Oscar Aguad từng khẳng định, tất cả thủy thủ trên tàu đã thiệt mạng. Theo ông Oscar Aguad, ưu tiên hàng đầu là xác định vị trí gặp nạn, và triển khai công tác cứu hộ sớm nhất có thể để tìm kiếm tàu ngầm ARA San Juan và 44 thủy thủ. Nhưng gia đình của 44 thành viên thủy thủ đoàn tàu ngầm ARA San Juan đã kêu gọi chính phủ phải nhanh chóng đưa con tàu trở về. Đồng thời mong muốn mở cuộc điều tra độc lập về việc này.

Đại diện Hải quân cho biết, họ phát hiện các mảnh vỡ dài 11, 13 và 30m, phần thân tàu bị bẹp nát về phía bên trong. Phát biểu với báo giới tại căn cứ hải quân Mar del Plata, người đứng đầu căn cứ này, ông Gabriel Attis cho biết, tàu ngầm ARA San Juan đã bị nổ phía trong trước khi mất tín hiệu.

Theo tờ La Nacion, kịch bản từng được giới chuyên gia Argentina đưa ra trước đây đã được làm sáng tỏ. Anh được minh oan khi các chuyên gia Argentina dựng lại kịch bản có thể xảy ra với tàu ngầm ARA San Juan bị chìm cách đây 1 năm. Tờ Pagina 12 từng đưa tin, tàu ngầm ARA San Juan đã bị nổ tung cùng 44 thủy thủ chỉ trong vòng 40 mili giây, chìm với tốc độ từ 18 km/h tới 24 km/h và 44 thủy thủ đã tử vong tức khắc.

Theo các chuyên gia Mỹ, tàu ngầm mất tích đã vỡ vụn thành hàng trăm mảnh và chìm xuống đáy biển. Trong khi đó, Tư lệnh Hải quân Jose Luis Villan khẳng định, để trục vớt tàu ngầm như mong muốn của gia đình 44 thủy thủ gặp nạn, ngoài vấn đề kỹ thuật còn phụ thuộc vào vấn đề pháp lý bởi thẩm phán thụ lý điều tra vụ tai nạn của ARA San Juan mới là người quyết định thời điểm nào có thể trục vớt con tàu.

Gần 1 năm trước (20-12-2017), Thẩm phán Sergio Torres đã ra lệnh khám xét các văn phòng của Hải quân và xưởng đóng tàu Tandanor, nơi tàu ngầm ARA San Juan mất tích được bảo dưỡng. Trong khi đó, Thẩm phán Marta Yanez phụ trách cuộc điều tra nhằm vào "những sai phạm có thể xảy ra" trong vụ việc này.

Tư lệnh Hải quân, Đô đốc Marcelo Eduardo Hipolito Srur đã bị sa thải hôm 17-12-2017, sau khi Phó Đô đốc Luis Lopez Mazzeo bị mất chức do "vi phạm kỷ luật" hôm 12-12-2017. Được biết, chính phủ đã chi khoảng 40 triệu USD cho công tác tìm kiếm tàu ngầm ARA San Juan.

Hơn 7 tháng trước (16-4), Bộ trưởng Quốc phòng Oscar Aguad có buổi điều trần trước một ủy ban lưỡng viện của Quốc hội. Khi đó ông Oscar Aguad khẳng định, Chính phủ Argentina đã huy động mọi nguồn lực có thể trong quá trình tìm kiếm tàu ngầm ARA San Juan và sẽ tiếp tục triển khai trong thời gian tới. Đồng thời thông báo kế hoạch ký hợp đồng thuê một tàu lặn tự động (AUV) của công ty SEA (Mỹ) để tiếp tục quá trình tìm kiếm chiếc tàu ngầm mất tích.

Trước đó (6-2), ông Oscar Aguad cho biết, Chính phủ sẽ trả 4 triệu USD cho công ty nào tìm được tàu ngầm ARA San Juan cùng 44 thủy thủ. Và việc này diễn ra sau buổi gặp mặt giữa Tổng thống Mauricio Macri với thân nhân các thủy thủ ở thủ đô Buenos Aires. Hơn 8 tháng trước (20-3), Quốc hội đã quyết định thành lập Ủy ban Điều tra đặc biệt lưỡng viện để điều tra về nguyên nhân mất tích của tàu ngầm ARA San Juan.

Ủy ban này gồm 6 Thượng nghị sỹ và 6 hạ nghị sỹ do Thượng nghị sỹ Jose Ojeda đứng đầu, với sự hỗ trợ của một nhóm chuyên gia chuyên ngành. Ủy ban này có nhiệm vụ đánh giá, phân tích và làm rõ nguyên nhân, cũng như bối cảnh xảy ra vụ mất tích bí ẩn kể trên. Trước đó (15-1), Chính phủ thông báo thành lập ủy ban đặc biệt để điều tra vụ tàu ngầm ARA San Juan bị mất tích hôm 15-11-2017.

Phạm Huy Anh