Áp thuế tự vệ tôn màu: Hài hòa lợi ích của doanh nghiệp và người tiêu dùng

Sản phẩm tôn màu NK vào Việt Nam được áp dụng biện pháp tự vệ. Nguồn Internet

Trên 300.000 tấn tôn màu NK theo hạn ngạch

Ngày 31/5/2015, sau gần một năm điều tra Bộ Công Thương đã ban hành quyết định 1931/QĐ-BCT về việc áp dụng biện pháp tự vệ đối với tôn màu NK. Thời gian áp dụng 3 năm kết từ 15/6/2017 đến 15/6/2020. Theo đó, Bộ Công Thương đã áp dụng hạn ngạch thuế quan đối với với 8 mã HS của tôn màu NK. (Từ 1/1/2018 mã HS của Việt Nam thay đổi nên mới phạm vi áp dụng hạn ngạch đã mở rộng lên 13 mã HS).

Theo quyết định này, trong năm thứ nhất (từ 15/72017 đến 14/6/2018), tổng lượng hạn ngạch tôn màu NK từ các nước vào Việt Nam không phải chịu thuế tự vệ là 380. 679 tấn (Trung Quốc trên 323.120 tấn, Hàn Quốc trên 34.451 tấn, Đài Loan trên 14.428 tấn và các quốc gia khác gần 8.680 tấn). Trong năm thứ 2 (từ 15/6/208 đến 14/6/2019), tổng hạn ngạch là 418.747 tấn (Trung Quốc 355.432 tấn; Hàn Quốc 37.879 tấn; Đài Loan 15.871 tấn; các quốc gia khác 9.547 tấn); Năm thứ 3 (từ 15/6/2019 đến 14/6/2020), tổng hạn ngạch là 460.622 tấn (Trung Quốc 390.976 tấn; Hàn Quốc 41.686 tấn; Đài Loan 17.458 tấn và các quốc gia khác 10.502 tấn) Ngoài số lượng hạn ngạch nêu trên, các sản phẩm tôn màu NK vào Việt Nam phải chịu mức thuế NK 19%.

Theo thống kê của Cục PVTM, về lượng NK theo hạn ngạch trong năm đầu tiên, Trung Quốc đã ban hành 833 giấy chứng nhận hạn ngạch đã xác nhận với lượng tôn màu NK là 298.117 tấn đạt trên 89%, Hàn Quốc đã cấp 415 giấy chứng nhận với lượng tôn màu đã NK là trên 26.187 tấn đạt trên 76%, Đài Loan cấp 35 giấy chứng nhận với lượng tôn màu đã NK 6.945 tấn đạt trên 48%, các nước khác cấp 50 giấy, lượng tôn màu NK đạt 2.772 tấn đạt gần 32%.

Theo bà Phạm Châu Giang, Phó Cục trưởng, Cục PVTM, Bộ Công Thương, mặc dù Bộ Công Thương chỉ quy định lượng hạn ngạch cụ thể đối với 3 nước có số lượng lớn tôn màu NK với Việt Nam là Trung Quốc, Hàn Quốc và Đài Loan, không quy định cụ thể đối với các nước khác, nhưng Cục PVTM vẫn giám sát thường xuyên lượng NK từ các nước đang phát triển phải dưới 3%, nếu NK tăng trên 3% lên thì sẽ bị áp dụng hạn ngạch vì trên thực tế cho thấy lượng NK tôn màu vào Việt Nam tại một số quốc gia không nằm trong danh sách áp dụng hạn ngạch như Thái Lan, Malaysia... đã tăng lên đáng kể ( tuy vẫn chưa vượt quá 3%).

Ngoài ra, phạm vi áp dụng biện pháp tự vệ đối với các sản phẩm trong các mã HS quy định, nhưng nếu cùng mã HS mà không phải tôn màu hoặc là sản phẩm trong nước chưa sản xuất được DN nộp hồ sơ lên Bộ Công Thương để được xem xét miễn trừ. Trong thời gian qua, Bộ Công Thương đã giải quyết nhiều hồ sơ miễn trừ cho DN. Tuy nhiên, các DN phải lưu ý thời hạn miễn trừ. Theo quy định các lô hàng đã kết thúc thông quan thì không được miễn trừ. Theo đánh giá của ông Zuo Yong shong, đại diện Hiệp hội thương gia XNK công nghiệp hóa chất Trung Quốc, sau khi áp dụng việc phân bổ hạn ngạch, tình hình kinh doanh của các DN Trung Quốc được cải thiện, không còn tình trạng cạnh tranh về giá để XK ồ ạt mà chuyển sang cạnh tranh về chất lượng. Mặc dù tổng lượng XK tôn màu của Trung Quốc sang Việt Nam đã đạt trần, nhưng DN lạc quan về triển vọng thị trường.

Ông Chu Đức Khải, Phó CHủ tịch Hiệp hội Thép Việt Nam cũng cho biết, hoạt động sản xuất thép trong nước cũng đã có tiến triển đáng kể sau khi Bộ Công Thương thực hiện áp thuế tự vệ đối với tôn màu NK. Cụ thể NK Thép đã giảm từ 19 triệu tấn năm 2016 xuống còn 15 triệu tấn năm 2017

Kịp thời tháo gỡ vướng mắc cho DN

Liên quan đến các khó khăn, vướng mắc trong trong quá trình thực thi bà Giang cho biết, do việc áp dụng thuế tự vệ đối với sản phẩm tôn màu mới được triển khai thực hiện nên đã phát sinh nhiều vướng mắc. Cụ thể như thời gian thông quan bị kéo dài do DN NK phải xin xác nhận về tính hợp lệ của giấy xác nhận tại nước sở tại . Có nhiều sai sót trên giấy chứng nhận dẫn đến khó khăn trong việc thông quan (đặc biệt là sự khai nhau giữa mã số HS giữa Việt Nam và Trung Quốc, Hàn Quốc, Đài Loan).

Ngoài ra, theo phản ánh của các DN, cơ chế phân bổ hạn ngạch còn vướng mắc, nhiều DN sản xuất, XK không có hạn ngạch để XK sang Việt Nam trong khi nhiều DN có hạn ngạch thì lại không dùng đến. Việc phối hợp giữa các cơ quan cấp hạn ngạch của nước ngoài với Hải quan Việt Nam cũng còn nhiều khó khăn. Trong nhiều trường hợp cơ quan Hải quan không nhận được thông tin về các giấy chứng nhận hạn ngạch đã cấp cho DN.

Theo bà Giang, việc phân bổ hạn ngạch do các nước NK thực hiện nên những vướng mắc về cơ chế liên quan đến cấp hạn ngạch, Bộ Công Thương sẽ tổng hợp để gửi cho các đối tác nước NK xử lý. Về vướng mắc liên quan đến thông quan và quy trình thông quan, các DN phải lưu ý sản phẩm tôn màu áp dụng biện pháp tự vệ chỉ thực hiện thông quan tại hai cảng là Hải Phòng và Cát Lái, do hai cảng này đáp ứng đủ điều kiện về công nghệ thông tin, DN NK qua các cửa khẩu khác sẽ không được áp dụng

Theo nhận định của bà Đào Thu Thủy, đại diện Cục Giám sát Quản lý -Tổng cục Hải quan, qua một năm thực hiện áp dụng hạn ngạch đối với tôn màu NK cơ bản tốt. Trong quá trình triển khai thực hiện có phát sinh khó khăn vướng mắc Tổng cục Hải quan đều tổng hợp, trao đổi và phối hợp chặt chẽ với Cục PVTM để thống nhất phương án xử lý trước khi ban hành, đồng thời tranh thủ giải đáp tháo gỡ vướng mắc cho DN trong thời gian nhanh nhất.

Theo bà Thủy, việc triển khai thực hiện áp dụng hạn ngạch đối với tôn màu NK cũng được Tổng cục Hải quan chỉ đạo thực hiện thống nhất tại các đơn vị hải quan địa phương,. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện còn một số hạn chế, khó khăn trong quản lý. Để nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt đông phục vụ DN tốt hơn, từ ngày 15/6 2018, Tổng cục Hải quan đã triển khai thực hiện việc xác minh thông tin và theo dõi trừ lùi tự động lượng tôn màu NK trong hạn ngạch thuế quan trên hệ thống Dịch vụ công trực tuyến.

Theo đó việc nộp hồ sơ đề nghị xác nhận thông tin hạn ngạch và thông báo kết quả xác nhận thông tin trừ lùi hạn ngạch của năm thứ hai trở đi theo các quy định của Bộ Công Thương sẽ được thực hiện qua hệ thống dịch vụ công trực tuyến của Tổng cục Hải quan. Việc triển khai xác nhận hạn ngạch tôn màu NK trên hệ thống Dịch vụ công trực tuyến của ngành Hải quan đã tiết kiệm được rất nhiều thời gian gửi hồ sơ và nhận kết quả so với trước đây giúp cho hoạt động XNK của DN ngày càng nhanh chóng nâng khả năng cạnh tranh của DN. Ngoài ra, thực hiện trên dịch vụ công trực tuyến cũng xử lý được các vấn đề phát sinh do chênh lệch số liệu thực tế…

Nguyễn Huế