Anh xúc tiến dự án với Trung Quốc, ngó lơ Mỹ

Thủ tướng Anh Boris Johnson đã phê duyệt kế hoạch công trình High Speed 2 (HS2), kết nối London, Birmingham, Manchester và Leeds. Dự án hạ tầng đặc biệt quan trọng này có thể sẽ có sự tham gia của Tập đoàn Xây dựng Đường sắt Trung Quốc (China Railway Construction Corporation - CRCC).

Nhà thầu Trung Quốc có thể tham gia thi công dự án đường cao tốc ở Anh. Ảnh minh họa: AP

Financial Times cho biết, trong thư giới thiệu của CRCC với nhà thầu HS2, đường cao tốc dự tính hoàn tất xây dựng vào năm 2040 này, có thể được công ty Trung Quốc hoàn thành chỉ trong vòng 5 năm cho tất cả tuyến đường.

Bên cạnh đó, nhà thầu Trung Quốc mời chào xây dựng tuyến đường rẻ hơn nhiều so với kế hoạch mà London đã trù tính. Dự toán ban đầu cho dự án HS2 là 56 tỷ bảng Anh, sau đó đã tăng vọt lên 106 tỷ bảng Anh.

Phương án có sự tham gia của Trung Quốc trong công trình này trước đây đã từng được xem xét.

Ngay từ năm 2015, Bộ trưởng Tài chính George Ostern đã đề nghị ký hợp đồng với các công ty chuyên ngành của Trung Quốc với giá thành 11,6 tỷ bảng. Năm ngoái, người đứng đầu HS2 đã gặp gỡ các đại diện ngành đường sắt Trung Quốc.

Là nước giàu kinh nghiệm trong việc xây dựng đường cao tốc, trong 15 năm, Trung Quốc đã xây dựng mạng lưới lớn nhất thế giới: hơn 20.000 km, tức là bằng 2/3 chiều dài mạng lưới đường sắt cao tốc toàn cầu. Điều này là một lợi thế lớn của công ty Trung Quốc trước đối thủ trong lựa chọn của Chính phủ ông Boris Johnson.

Trước đây dự án từng gây tranh cãi lớn trong Chính phủ Anh, một phần bởi chi phí cao. HS2 vốn được phát triển từ năm 2007 nhưng bị chỉ trích về sự thiếu hiệu quả trong quản lý và tốn chi phí quá mức.

Ngoài ra, giới chức Anh cũng nhiều lần nghi ngờ về sự cần thiết của dự án, các vấn đề môi trường bởi đường cao tốc sẽ đi qua khu rừng nguyên sinh, cũng như giá cả BĐS sẽ tăng lên ở những nơi khu rừng đi qua...

Thậm chí, ngay từ trong chiến dịch tranh cử của mình, ông Boris Johnson đã ám chỉ rằng có thể hủy dự án. Tuy nhiên, đến nay thì ông Johnson đã chính thức phê duyệt cho tuyến đường cao tốc này. Hơn nữa, lại còn đẩy lùi thời hạn kết thúc thực hiện dự án xuống 5 năm - đặt mốc mới là năm 2035.

GS. Dương Miên làm việc tại Viện Quan hệ Quốc tế thuộc ĐHTH Truyền thông Trung Hoa nhận định, Trung Quốc là một đối thủ đáng gờm trong xây dựng hạ tầng, đặc biệt là đường cao tốc. Nếu Anh muốn tăng tốc xây dựng cơ sở hạ tầng và hồi sinh nền kinh tế của mình, thì tốt hơn hết là hãy cộng tác chặt chẽ với Trung Quốc.

Trước các dự báo cho rằng nhà thầu Trung Quốc sẽ tham gia vào dự án, giới chức Anh nhanh chóng thông tin với báo chí rằng các cuộc đàm phán giữa HS2 và CRCC hiện mang tính chất sơ bộ, chưa ngã ngũ và các bên không bị ràng buộc trách nhiệm gì.

Đàm phán diễn ra không phải ở cấp độ liên quốc gia, mà chắc chỉ là giữa hai công ty.

Việc Anh có thể chấp nhận nhà thầu Trung Quốc đã gây ra phản đối từ phe Bảo thủ. Giới chức Anh lo ngại, vốn là một đồng minh thân cận của Anh, sự lựa chọn nào của London cũng có thể sẽ tác động đến Mỹ. Ví dụ dễ hiểu nhất là việc Washington đã tác động đến London trong việc lựa chọn Huawei triển khai hạ tầng 5G. Vì nhà thầu Trung Quốc mà Mỹ đã giành nhiều cuộc họp, với tác động ở cấp cao nhất đến Chính phủ ông Boris Johnson.

Trong bối cảnh nước Anh chuẩn bị bước vào tiến trình Brexit, tách biệt hoàn toàn với nền kinh tế châu Âu, London sẽ có nhiều lựa chọn hợp tác kinh tế hơn với các nước trên thế giới. Vốn là đồng minh lớn của Mỹ lại rất được Washington ủng hộ trong tiến trình Brexit, nước Anh có thể rất sẵn sàng thúc đẩy các thỏa thuận thương mại lớn với Mỹ thay vì các dự án đơn lẻ với các công ty Trung Quốc.

Tuy nhiên, trong một diễn biến đáng chú ý, Thủ tướng Anh Boris Johnson đã từ chối đến thăm Washington và thảo luận về thỏa thuận thương mại mới trong tương lai vào tuần trước.

Ông Johnson được cho là muốn tập trung vào các vấn đề đối nội trong thời gian này hơn. Điều này cũng diễn ra sau khi Thủ tướng Johnson đã có cuộc điện đàm đầy sóng gió với Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Ông Trump được cho là đã dùng nhiều ngôn từ cá nhân đối với Thủ tướng Anh và kết thúc cuộc điện thoại bằng một cú dập máy mạnh mẽ. Nội dung cuộc điện đàm đề cập đến thỏa thuận thương mại song phương và việc London cấp phép cho Huawei thi công hạ tầng 5G quốc gia.

Hải Lâm