Ảnh nghệ thuật Nam Định - Tập sách ấn tượng

Trong lời tựa cuốn sách, đồng chí Trần Văn Chung, Phó Bí thư Thường trực Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh khẳng định: “Trong lĩnh vực VHNT thì nhiếp ảnh là một loại hình nghệ thuật, là chứng nhân của lịch sử; chỉ có nhiếp ảnh mới lưu giữ được những khoảnh khắc đáng nhớ của hiện thực, trở thành tài liệu vô giá cho muôn đời sau. Mặt khác, dưới con mắt của các nhà nhiếp ảnh nghệ thuật, hiện thực cuộc sống trở nên sinh động hơn, cô đọng và đẹp đẽ hơn, mang lại cảm xúc mạnh mẽ, sâu lắng cho con người. Tập sách ảnh nghệ thuật Nam Định đã thể hiện đầy đủ đất và người Nam Định trên tất cả các đề tài trong khoảng 50 năm trở lại đây. Sách ảnh nghệ thuật Nam Định là ấn phẩm văn hóa, nghệ thuật đầy ý nghĩa, để lại ấn tượng sâu sắc đối với người xem”.

135 trang giấy bóng, dầy tương tự như giấy ảnh in 220 tác phẩm của 21 tác giả; trong đó có nhiều bức ảnh có giá trị lịch sử như tác phẩm “Sự trừng phạt thích đáng” của cố Nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) Quang Văn, chụp nữ dân quân miền biển Hải Hậu kéo xác máy bay Mỹ, một biểu tượng kiêu hãnh của chiến tranh nhân dân Việt Nam trước sức mạnh của không lực Hoa Kỳ. Tác phẩm này đoạt Huy chương Vàng quốc tế tại Đức, được nhiều lần in sách, triển lãm ở không ít quốc gia và trưng bày tại Bảo tàng Lịch sử quân sự Việt Nam. Cùng thế hệ với nghệ sĩ Quang Văn còn có cố NSNA Đỗ Dương Uyên, nguyên phóng viên ảnh Báo Nam Định, nổi tiếng với những tác phẩm đoạt giải thưởng quốc tế đó là “Sẵn sàng”, “Giúp bà xâu kim”. Trong cuộc đời cầm máy, nhà báo, NSNA Đỗ Dương Uyên đã để lại hàng nghìn bức ảnh thời sự, trong đó có không ít tác phẩm mang tính nghệ thuật đích thực được mọi người trân trọng. Kế tiếp là cố NSNA Hà Phúc với 12 bức ảnh được tuyển chọn thì có tới 10 ảnh về đề tài giáo dục, đào tạo. NSNA Lã Thượng Sĩ, người lính Biên phòng với những tác phẩm xuất hiện trong sách chủ yếu về đề tài giữ biển, canh trời nơi biên cương của lực lượng vũ trang tỉnh nhà thời kỳ chống Mỹ. NSNA Bùi Đăng Thanh, nghệ sĩ nhiếp ảnh quốc tế (A.FIAP) với tác phẩm “Đấu cờ”, (Huy chương Bạc quốc tế); “Chữ Đức trong Hội Phủ Dầy”, (đoạt giải châu Á - Thái Bình Dương ACCU); “Nắng lối xưa” (Huy chương Bạc khu vực đồng bằng sông Hồng). NSNA Bùi Đăng Thanh từng có hơn 40 giải thưởng trong nước, quốc tế; trong đó tập sách đã giới thiệu 27 tác phẩm của anh gắn liền với quê hương Nam Định, nơi anh gắn bó máu thịt một thời gian dài và thành danh trên con đường nghệ thuật trước khi chuyển về sinh sống ở Thủ đô Hà Nội. Trần Thế Long là NSNA xuất sắc của Liên đoàn Nhiếp ảnh nghệ thuật quốc tế (E.FIAP) và NSNA xuất sắc quốc gia (E.VAPA) đầu tiên của tỉnh Nam Định. Với 5 tác phẩm in trong tập sách đều là những tác phẩm để đời như “Nụ hôn của gió” (Huy chương Vàng quốc tế, Giải A xuất sắc quốc gia). Anh là người sở hữu nhiều giải thưởng lớn ở các cuộc thi trong nước và quốc tế với 3 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc, 2 Huy chương Đồng, 8 Bằng danh dự quốc tế, 2 Giải châu Á - Thái Bình Dương (ACCU), 1 giải A, 1 giải B, 2 giải C xuất sắc quốc gia. Với 30 tác phẩm và là một trong 2 tác giả có nhiều ảnh nhất trong sách ảnh, NSNA quốc tế (A.FIAP) Đinh Cường Quang đã có nhiều giải thưởng trong nước, quốc tế; cao nhất là 2 Huy chương Vàng, 1 Huy chương Bạc quốc tế. Các tác phẩm “Tiếp sức”, “Hoa cót”, “Hội làng”, “Mùa cá” được giới thiệu trong sách ảnh là những tác phẩm tiêu biểu của anh. Chỉ tham gia 10 tác phẩm in sách, NSNA Vũ Ngọc Vinh đã đoạt giải A trong Triển lãm Ảnh thời sự - nghệ thuật Quân đội khi anh còn trong quân ngũ. Nổi bật là các tác phẩm “Điệp khúc thợ hàn” (Triển lãm ảnh nghệ thuật toàn quốc lần thứ 25 năm 2008); “Giữa trời xuân” (Triển lãm ảnh chuyên nghiệp tại Hà Nội và triển lãm khu vực đồng bằng sông Hồng); “Cánh đồng muối Giao Thủy” (Triển lãm ảnh báo chí khoảnh khắc vàng năm 2008 do Thông tấn xã Việt Nam tổ chức). Có một tác giả trẻ, lần đầu trở thành hội viên Bộ môn Nhiếp ảnh đã gặt hái được vinh quang đó là Trần Văn Hưng với Huy chương Bạc khu vực đồng bằng sông Hồng cho tác phẩm “Công trình chắn sóng”. Đây là tác giả trẻ nhanh chóng đạt thành công với 20 giải thưởng lớn nhỏ ở các cuộc thi trong nước, 5 tác phẩm được triển lãm toàn quốc và quốc tế tại Việt Nam. Ảnh của Trần Văn Hưng khá chỉn chu về bố cục, ánh sáng, màu sắc; có sự tìm tòi, sáng tạo về góc độ; biết chắt lọc những chi tiết, hình tượng và nắm bắt khoảnh khắc đắt giá. Ấn tượng nhất vẫn là những tác phẩm chụp ở vùng ngập mặn Giao Thủy, về những con người lao động nơi vùng quê biển. Phải chăng, từ sâu thẳm đó là sự trả ơn của người nghệ sĩ cầm máy với miền quê yêu dấu, nơi đã sinh thành, nuôi dưỡng mình lớn khôn, trưởng thành. Những tác giả có tác phẩm đăng tải trong sách ảnh còn phải kể đến như Đinh Hữu Tuyền, Đỗ Thị Lý, Mai Quốc Cách, Nguyễn Đức Huấn, Đinh Trung Thành, Phạm Thanh Bình... Để công bằng và đúng nghĩa xã hội hóa, hội đồng tuyển chọn quyết định đưa 5 bức ảnh của tác giả Kiều Đức Chung (chưa phải hội viên) vào sách ảnh. Đây là những bức ảnh đã được triển lãm ở cấp tỉnh và Câu lạc bộ ảnh báo chí (Hội Nhà báo Việt Nam). Đó cũng là sự cổ vũ, khích lệ cho các tác giả chưa phải là hội viên, đánh giá đúng mức đam mê nghệ thuật nhiếp ảnh của tất cả mọi người, chuyên và không chuyên, nhằm gây dựng và phát huy phong trào nhiếp ảnh của tỉnh ta. Tất cả những tác giả, tác phẩm có trong tập sách ảnh nghệ thuật Nam Định xuất bản lần đầu này ghi nhận sự lao động nghệ thuật hết mình và đam mê cháy bỏng của 21 nghệ sĩ, nhiếp ảnh gia tỉnh ta, lưu giữ trường tồn dấu ấn lịch sử về một giai đoạn phát triển của nhiếp ảnh Nam Định, với những tác phẩm có tiếng vang trong nước và quốc tế, có giá trị bền vững cùng thời gian.

Nghệ sĩ nhiếp ảnh Chiến Vinh, Phó Trưởng Bộ môn Nhiếp ảnh (Hội VHNT tỉnh) cho biết, với ước mong chính đáng từ lâu của các nghệ sĩ nhiếp ảnh tỉnh nhà, Bộ môn Nhiếp ảnh và Chi hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam tỉnh Nam Định đã nỗ lực, vượt qua khó khăn về kỹ thuật xử lý ảnh in, về kinh phí để cho ra đời tập sách ảnh nghệ thuật ấn tượng.

Bài và ảnh: Xuân Thu