Anh hùng lái máy khoan Vũ Hữu Sơn

Ông Vũ Hữu Sơn thời trẻ.

Ông Vũ Hữu Sơn sinh năm 1936 ở Yên Đông, phường Yên Hải, TX Quảng Yên.

Năm 1955, hoàn thành nghĩa vụ dân công thủy lợi xong, ông đi bộ ra mỏ xin lên tầng 7 công trường Đèo Nai làm than thủ công.

Ông kể lúc đó cứ 2 người vừa cuốc vừa đào, vừa xúc lên xe goòng rồi đẩy ra đầu trục 40.

Từ năm 1956 đến năm 1958, ông xung phong đi làm thợ lò ở Công trường Lộ Trí (mỏ than Thống Nhất). Ba năm liên tiếp năm nào cũng được bầu làm Chiến sĩ thi đua.

Trong 2 năm 1959 đến 1960, ông được lãnh đạo Mỏ than Cẩm Phả cử đi học lớp cơ điện khí để vận hành máy khoan, máy xúc, lái tàu điện, tàu hỏa.

Kết thúc khóa học, ông được bố trí về Cửa Ông lái tàu kéo than nhưng xin ở lại Đèo Nai, lên công trường cơ khí khai thác nhận lái máy khoan.

Ngày ấy, Liên Xô viện trợ cho ta máy khoan By. Được giao máy By4, ông Sơn cùng tổ máy luôn đạt sản lượng cao so với các máy khoan cùng tầng.

Năm 1962, ông được kết nạp, trở thành đảng viên Đảng Cộng sản Việt Nam. Phát huy tính tiên phong của người đảng viên, ông Sơn gương mẫu mọi mặt, luôn áp dụng các phương pháp khoan tiên tiến, phát huy sáng kiến cải tiến kỹ thuật.

Nhiều sáng kiến của ông đã được ghi nhận và đánh giá cao như: Đặt làm ống thép định hướng, ống chống lở, khoan khô, khoan nước theo cùng gương tầng độ rắn khác nhau, lấy phoi khoan phải lấy sạch, tận dụng cáp thép có chất lượng tốt hơn. Trong 4 năm từ 1962 đến 1965, ông Vũ Hữu Sơn là Chiến sĩ thi đua, được nhiều bằng khen, giấy khen của Công ty Than Hòn Gai (tiền thân của TKV ngày nay), Bộ Công nghiệp, Bộ Điện và Than.

Năm 1967, ông được Chủ tịch Hồ Chí Minh ký quyết định phong tặng danh hiệu Anh hùng Lao động. Sách “Chân dung Anh hùng thời đại Hồ Chí Minh” (NXB Quân đội Nhân dân ấn hành năm 2002) viết: “Vũ Hữu Sơn người đầu tiên đã xây dựng và thực hiện được đầy đủ nhiệm vụ cụ thể của người lái máy khoan, đề ra được 7 biện pháp lái máy khoan có hiệu quả.

Đồng chí lãnh đạo anh em toàn tổ xung phong nhận nhiệm vụ vào những nơi khó khăn, nơi đồi cao đá rắn. Vũ Hữu Sơn cùng anh em trong tổ vượt mọi khó khăn và hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ đưa tổ khoan trở thành lá cờ đầu ở vùng mỏ Đèo Nai”.

Anh hùng Lao động Vũ Hữu Sơn hôm nay.

Chia sẻ về những kỷ niệm nghề mỏ với chúng tôi, Anh hùng Vũ Hữu Sơn cho biết: Tôi đã gắn bó và trưởng thành nhờ 28 năm ở Đèo Nai. Những năm tháng ấy không thể nào quên được. Kỷ niệm sâu sắc nhất trong đời thợ mỏ của tôi là đưa máy lên “Him Lam”. Him Lam ở Điện Biên Phủ thế nào tôi chưa biết vì chưa lên nhưng chuyển máy Him Lam ở Đèo Nai thì cực vô cùng.

Nhiều máy đưa được lên đến nơi rồi lại phải “bò” xuống. Tổ máy By4 của chúng tôi đưa được máy lên rồi nhưng lại không thể bò xuống được. Anh em rút kinh nghiệm từ sự thất bại của các tổ khác mà khắc phục, kê máy. Nghĩa là máy chỉ được đặt một nửa trên nền, một nửa còn lại dùng đá kê.

Thế mà rồi cuối cùng chúng tôi cũng hoàn thành được lỗ khoan lịch sử khiến núi Him Lam bị bạt đi nhờ sáng kiến kê máy này. Chuyện này cách đây hàng chục năm rồi giờ nhớ lại tôi vẫn còn sợ cái núi Him Lam.

Những năm từ 1968 đến 1980, Anh hùng Vũ Hữu Sơn vẫn nổi bật trong các phong trào thi đua giành năng suất, kỷ lục cao. Với kinh nghiệm lâu năm trong nghề, nhiều sáng kiến cải tiến kỹ thuật, thợ giỏi ngành máy khoan Vũ Hữu Sơn được Mỏ Đèo Nai đề bạt làm Đội trưởng, rồi Phó Quản đốc cho đến năm 1988, ông nghỉ hưu theo chế độ.

Anh hùng Vũ Hữu Sơn xem lại tấm ảnh thời trai trẻ.

Về với đời thường, Anh hùng Vũ Hữu Sơn vẫn tham gia công tác xã hội. Trong suốt 12 năm liền ông là Bí thư Chi bộ khu phố Hải Sơn 2, phường Cẩm Đông, làm Chi hội trưởng Chi hội Cựu chiến binh. Nhiệm vụ nào ông cũng làm tròn, được dân yêu mến, tin tưởng. Khu phố Hải Sơn 2 liên tục đạt “Khu phố văn hóa”, Chi hội Cựu chiến binh trong sạch vững mạnh.

Bây giờ, khi tuổi đã ngoài 80, sức khỏe yếu, Anh hùng Vũ Hữu Sơn về khu Đập Nước 2, phường Cẩm Thủy sống cùng vợ chồng con trai. Ông vẫn luôn là tấm gương mẫu mực để con cháu phấn đấu noi theo.

Phạm Học