Anh-EU chạy đua với thời gian tìm kiếm đột phá trong đàm phán Brexit

Toàn cảnh tòa nhà Quốc hội Anh ở London. (Nguồn: AFP/ TTXVN.)

Theo giới quan sát, tiến trình đàm phán giữa Vương quốc Anh và Liên minh châu Âu ( EU) về việc nước Anh rời khỏi "ngôi nhà chung" đổi hướng liên tục giữa hai thái cực “hy vọng” và “ thất vọng” do những bất đồng về vấn đề đường biên giới của Ireland, trong khi chỉ còn hai ngày nữa là Hội nghị thượng đỉnh EU diễn ra - thời điểm từng được coi là hạn chót để đạt được một thỏa thuận “ly hôn.”

Sau khi một loạt các cuộc họp hồi cuối tuần trước làm lóe lên kỳ vọng về một thỏa thuận Brexit, nhưng rồi gây thất vọng một lần nữa, các nhà lãnh đạo EU và Anh vẫn đang nỗ lực duy trì khả năng đạt được một bước đột phá tại Hội nghị thượng đỉnh vào hai ngày 17-18/10, dù hai bên vẫn còn nhiều bất đồng.

Dù đã mất một năm rưỡi đàm phán, hai bên vẫn "mắc kẹt" tại cùng một vấn đề: làm thế nào để đảm bảo rằng không có “biên giới cứng” được tạo ra giữa quốc gia thành viên EU là Ireland và vùng lãnh thổ Bắc Ireland của Vương quốc Anh khi Brexit chính thức xảy ra vào ngày 29/3/2019.

Trong một bức thư gửi cho các thành viên của Hội đồng châu Âu (EC), Chủ tịch EC Donald Tusk nói rằng ông khuyến khích các bên liên quan không bỏ cuộc khi nói rằng “Mọi thứ đều có vẻ bất khả thi cho đến khi thành công.”

Nhưng ông cũng đồng thời thừa nhận rằng các quốc gia thành viên EU vẫn phải chuẩn bị cho kịch bản Brexit "không có thỏa thuận" - một viễn cảnh có nhiều khả năng xảy ra hơn bao giờ hết.

Còn tại nước Anh, mặc dù cuộc họp giữa hai bên đàm phán Brexit đã không đạt được thành công vào ngày Chủ nhật tuần trước (14/10), Thủ tướng Anh Theresa May phát biểu trước Hạ viện London hôm 15/10 rằng bà vẫn lạc quan rằng thỏa thuận Brexit "có thể đạt được."

Bà May cho biết vấn đề biên giới Ireland không ảnh hưởng tới triển vọng của một thỏa thuận tốt đẹp giữa nước này và EU, cũng như không thể khiến London ra đi mà không có thỏa thuận nào.

Tuy nhiên, vẫn chưa có phương án giải quyết cho vấn đề đường biên giới này.

EU muốn Bắc Ireland ở lại trong liên minh thuế quan của khối để tránh một biên giới “cứng” và phải có tuần tra canh gác trên đất liền giữa Ireland và khu vực Bắc Ireland thuộc Anh, khi nhiều người lo sợ rằng bất kỳ động thái tái thiết lập hoạt động kiểm tra hải quan và kiểm soát như vậy có thể thổi bùng lại những căng thẳng tôn giáo và chính trị tại đây.

Nhưng bà May cho rằng đề xuất trên tạo ra "một biên giới trên biển Ireland" giữa hai phần của Vương quốc Anh - một kịch bản mà quốc gia này sẽ không chấp nhận.

Nước Anh lại đề xuất giữ nước này trong liên minh hải quan của EU nhưng chỉ trong tạm thời.

Song việc ràng buộc nước Anh với EU về mặt hải quan sẽ hạn chế khả năng xứ sở Sương mù đạt được các thỏa thuận thương mại mới với các nước khác trên thế giới - một mục tiêu chính của những người đã bỏ phiếu để nước Anh rời khỏi EU.

Bên cạnh đó, Thủ tướng May cũng đang chịu áp lực lớn từ đảng Bảo thủ và các đồng minh nghị viện của họ về việc không thể nhân nhượng hơn nữa trong các cuộc đàm phán Brexit.

Đảng Hợp nhất Dân chủ (DUP) của Bắc Ireland, một đồng minh chính trị của bà May, tỏ ra sẵn sàng “chống đối” một thỏa thuận Brexit vì vấn đề đường biên giới Ireland. Người phát ngôn của DUP Sammy Wilson cho biết rằng việc không đạt được thỏa thuận Brexit là "không thể tránh khỏi."

Cũng trong ngày 15/10, Thủ tướng Đức Angela Merkel đã lên tiếng mạnh mẽ rằng nước Đức mong muốn một Brexit diễn ra suôn sẻ, nhưng đồng thời không muốn thị trường chung châu Âu, một yếu tố mà bà cho là lợi thế cạnh tranh của EU, bị hủy hoại vì việc nước Anh rời khỏi khối này.

Nếu không đạt được thỏa thuận trong tuần này, bà muốn các bên tiếp tục đàm phán. Song Thủ tướng Đức cũng cảnh báo rằng thời gian đang còn rất ít.

Những bế tắc trong vấn đề đường biên giới khiến khả năng các nhà lãnh đạo EU đạt được thỏa thuận Brexit tại hội nghị thượng đỉnh của họ trong tuần này gần như bằng không.

EU cho biết họ sẵn sàng mở thêm một cuộc họp vào tháng 11 tới nếu cần thiết để đạt được thỏa thuận cuối cùng về Brexit, nhưng chỉ khi có đàm phán đạt được những tiến bộ mang tính quyết định trong tuần này./.

(TTXVN/Vietnam+)