Ẩn ý tem năm Kỷ Hợi của Trung Quốc

Nhà thiết kế Hàn Mỹ Lâm trao bản thiết kế tem gia đình heo hạnh phúc cho Chủ tịch Tập Đoàn Bưu chính Trung Quốc Lưu Ái Lực - Ảnh: Reuters

Từ ngày 5.1.2019, Tập đoàn Bưu chính Trung Quốc bắt đầu phát hành tem năm Kỷ Hợi với hai mẫu thiết kế: một mẫu mô tả con heo đang chạy hướng tới cuộc sống tốt hơn và mẫu còn lại thể hiện gia đình heo hạnh phúc với hai con heo lớn và 3 con heo con. So sánh với hình tem mừng năm mới theo cùng chính sách kế hoạch hóa gia đình trước đó, giới chuyên gia dân số và dư luận suy đoán Trung Quốc có thể cho phép sinh 3 con, thay vì chỉ sinh 2 như hiện nay, hoặc thậm chí có thể bỏ chính sách hạn chế sinh con, trong năm Kỷ Hợi, theo tờ South China Morning Post.

Nhà khoa học Dịch Phú Hiền, thuộc đại học Wisconsin-Madison (Mỹ) và là người từng chỉ trích chính sách sinh sản của Trung Quốc, cho hay vào năm 1980 (năm Canh Thân), khi chính sách sinh một con được định hình, tem phát hành cho năm đó thể hiện một con khỉ. Đến năm 2016 (năm Bính Thân), vài tháng sau khi Trung Quốc bỏ chính sách một và cho phép sinh 2 con, tem mừng năm đó có hình gồm con khỉ mẹ và 2 con khỉ con. “Rõ ràng 2 con heo lớn và 3 con heo con dự báo một thời đại của các chính sách dân số mới sẽ bắt đầu, từ việc kiểm soát dân số trong quá khứ sang khuyến khích sinh sản”, ông Dịch nhận định về ẩn ý của hình tem mừng năm Kỷ Hợi. Ông dự đoán Trung Quốc có thể bỏ hoàn toàn chính sách kiểm soát dân số trong năm 2019.

Tương tự, học giả Trung Quốc Hà Nhãn Phú trả lời tờ The China Times rằng tới 90% khả năng Bắc Kinh sẽ xóa bỏ hoàn toàn chính sách kiểm soát sinh sản trong năm nay. Cộng đồng mạng cũng nhanh chóng vào cuộc suy đoán. Một người dùng mạng xã hội Weibo đăng hình tem mới lên với thông điệp: “Tôi hy vọng mọi người có thể hiểu đây không chỉ khuyến khích người dân có thêm con thứ 2 mà có 3 con”. Người này còn nhận định đây là nỗ lực ngăn chặn tình trạng lực lượng lao động giảm thêm trong tương lai.

Trung Quốc áp dụng chính sách một con từ năm 1979 và sớm phát huy hiệu quả trong việc giảm thiểu tốc độ gia tăng dân số. Tuy nhiên, chính sách cũng bị chỉ trích gián tiếp làm gia tăng tỷ lệ nạo phá thai, gây ra tình trạng mất cân bằng giới tính do tập quán “trọng nam khinh nữ”, làm giảm dân số trong độ tuổi lao động, ảnh hưởng tới tốc độ phát triển kinh tế. Đến cuối năm 2015, Bắc Kinh hủy bỏ chính sách một con, cho phép các gia đình sinh con thứ 2. Tuy nhiên, nhiều cặp vợ chồng trẻ ở Trung Quốc không muốn sinh thêm vì không đủ khả năng tài chính, không an tâm về môi trường giáo dục và sợ không mua được nhà cho gia đình đông thành viên vì giá nhà leo thang hoặc muốn dành dụm tiền cho tuổi già.

Có thể vì vậy mà trong thời gian gần đây, nhiều chính quyền địa phương ở Trung Quốc công bố hàng loạt chính sách khuyến khích các gia đình có thêm con. Trong đó, chính quyền thành phố Hàm Ninh thuộc tỉnh Hồ Bắc thông báo những gia đình sinh con thứ 2 sẽ được hưởng trợ cấp nhà ở, giờ làm việc linh hoạt và nghỉ thai sản lâu hơn. Nhân Dân nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc, cũng kêu gọi có nhiều chính sách ưu đãi cho gia đình sinh thêm con. Trong bài xã luận “Có con là việc cá nhân và cũng là việc quốc gia”, tác giả Trương Nhất Khải cho rằng chính quyền cần có những hành động thiết thực như cung cấp chăm sóc giáo dục và y tế để khuyến kích thêm nhiều người sinh con. “Với tình trạng tỷ lệ sinh thấp, chính quyền nên thực hiện nhiều biện pháp để giải quyết vấn đề này và đáp ứng nhu cầu đeo đuổi cuộc sống tốt hơn của người dân”, theo bài viết.

Văn Khoa