Ấn tượng chỉ số nộp thuế tại Báo cáo môi trường kinh doanh 2020

Ngành Thuế đã vượt chỉ tiêu của Chính phủ đề ra tại Nghị quyết số 02/NQ-CP. Ảnh: T.Linh.

Thời gian nộp thuế giảm đáng kể

Theo Báo cáo môi trường kinh doanh – Doing business 2020 (DB 2020) toàn cầu vừa được Ngân hàng Thế giới công bố, chỉ số nộp thuế (Paying Taxes) của Việt Nam tăng 22 bậc, đưa Việt Nam từ vị trí thứ 131 lên xếp thứ 109 trong tổng số 190 quốc gia được đánh giá.

Đánh giá về chỉ số nộp thuế, Ngân hàng Thế giới đã căn cứ vào các tiêu chí như: Số giờ nộp thuế; Số lần nộp thuế trong năm; Tổng mức thuế suất trên lợi nhuận; Chỉ số sau kê khai (hoàn thuế Giá trị gia tăng, thanh/kiểm tra thuế Thu nhập doanh nghiệp).

Theo báo cáo DB 2020 của Ngân hàng Thế giới, phần lớn các chỉ số này đều có sự cải thiện so với năm trước đó và được ghi nhận nhờ những nỗ lực của Việt Nam. Đơn cử như chỉ số thời gian nộp thuế hiện đã giảm 114 giờ (từ 498 xuống 384 giờ), trong đó, 94 giờ giảm là do cải cách, đơn giản hóa tại các thủ tục về khai thuế Giá trị gia tăng và 20 giờ giảm là do những cải cách, đơn giản hóa các thủ tục về nộp và quyết toán thuế Thu nhập doanh nghiệp. Ngân hàng Thế giới cũng đã ghi nhận số lần nộp thuế của Việt Nam giảm 4 lần năm 2019 xuống còn 6 lần năm 2020. Tổng mức thuế suất cũng giảm 0,2% từ mức 37,8% (thuế 13,3%, BHXH 24,5%) năm 2019 xuống còn 37,6% năm 2020.

Theo Tổng cục Thuế, những ghi nhận khách quan từ DB 2020 là bằng chứng cho những nỗ lực vượt bậc của toàn hệ thống trong suốt một năm qua khi thực hiện chỉ đạo của Tổng cục Thuế, cơ quan Thuế các cấp đã đẩy mạnh cải cách toàn diện hệ thống, từ thể chế, phương thức, bộ máy, con người quản lý. Theo đó, rất nhiều ứng dụng công nghệ thông tin đã được đưa vào hệ thống để cắt giảm, đơn giản hóa nhiều khâu trong quy trình quản lý và tạo thêm dư địa để cải cách thủ tục hành chính, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp và người dân trong thực hiện nghĩa vụ với ngân sách nhà nước. Đơn cử như thời gian doanh nghiệp Việt Nam chuẩn bị nộp thuế Giá trị gia tăng bao gồm lập bảng kê hóa đơn hàng hóa, dịch vụ mua vào, bán ra theo Tờ khai thuế Giá trị gia tăng đã giảm khoảng 90 giờ (từ 212 xuống còn 122 giờ). Thời gian kê khai thuế Thu nhập doanh nghiệp giảm từ 5 lần xuống 1 lần.

Thay đổi nhờ ứng dụng công nghệ thông tin

So với Doing Business 2019, chỉ số nộp thuế tăng ấn tượng nhất khi tăng tới 6,1 điểm và 22 bậc. Đây cũng là năm thứ 6 liên tiếp cải cách về thuế được ghi nhận trong báo cáo Doing Business. Như vậy, ngành Thuế đã vượt chỉ tiêu của Chính phủ đề ra tại Nghị quyết số 02/NQ-CP là năm 2019 lên 7-10 bậc, tiệm cận mục tiêu đến năm 2021 lên 30-40 bậc.

Theo bà Nguyễn Minh Thảo, Trưởng Ban Nghiên cứu Môi trường Kinh doanh và năng lực cạnh tranh của Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương, chỉ số nộp thuế được ghi nhận vì những thay đổi, đặc biệt ở đây là ứng dụng công nghệ thông tin trong kê khai và nộp thuế. Tại kỳ đánh giá năm trước, ứng dụng công nghệ thông tin, kê khai nộp thuế Thu nhập doanh nghiệp chưa được ghi nhận. Trong đợt đánh giá này, Ngân hàng Thế giới đã ghi nhận những thay đổi đó và nhờ vậy, số lần nộp thuế của Việt Nam giảm từ 10 lần xuống còn 5 lần, giúp cho chỉ số nộp thuế cải thiện rất nhiều.

“Có thể nói, thực tế ngành Thuế không phải bây giờ mới thực hiện cải cách mà những nỗ lực này đã được thực hiện từ nhiều năm và đến nay, những thay đổi, cải cách đã được thực hiện một cách rộng rãi. Nỗ lực của ngành Thuế được thể hiện bằng việc thực hiện rất sớm những cải cách, những thay đổi. Tuy nhiên, thời gian đầu khi thực hiện thì dư địa cải cách rất nhiều nên có sự chuyển biến rõ rệt. Còn với những năm gần đây, những cải cách đó vẫn tiếp nối những nỗ lực từ trước và dư địa cho cải cách ít hơn, do vậy chưa có nhiều sự đột phá. Trong thời gian tới, Bộ Tài chính cần tạo ra sự thay đổi mang tính đột phá hơn trong cải cách thuế, phải cải cách mạnh hơn, đặc biệt là vấn đề thực thi của các cán bộ ngành Thuế”, bà Nguyễn Minh Thảo nhận định.

Đại diện Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương cũng nhận định, muốn tiếp tục có những cải cách đột phá không chỉ về thuế mà còn về các chỉ tiêu khác trong môi trường kinh doanh, cải cách trước hết phải từ tư duy quản lý của các bộ, ngành, cải cách theo hướng vì mục tiêu phát triển doanh nghiệp. Do đó, cần có sự quan tâm, vào cuộc một cách đồng bộ, mạnh mẽ và thực chất của các bộ, ngành, địa phương. Hơn nữa, ngoài quyết tâm và nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương, cần có sự đồng hành tham gia của các doanh nghiệp thông qua chia sẻ vấn đề, cùng tìm kiếm giải pháp và các kinh nghiệm thực thi tốt. Có như vậy, môi trường kinh doanh của nước ta mới thật sự cởi mở, minh bạch, thúc đẩy doanh nghiệp phát triển bền vững, đồng thời cũng giúp cộng đồng doanh nghiệp tuân thủ pháp luật tốt hơn.

Thùy Linh