An toàn vệ sinh thực phẩm trường học: Nỗi lo không của riêng ai

Liên tiếp các vụ trẻ nhập viện vì nghi ngộ độc thức ăn

Thời gian gần đây, rất nhiều phụ huynh rơi vào trạng thái hoang mang, lo sợ khi đón nhận thông tin về thực phẩm bẩn “xâm nhập” vào bữa ăn bán trú của trẻ em. Ngày 14-9-2019, có 82 học sinh của trường mầm non Thụy Liễu, huyện Cẩm Khê, Phú Thọ cấp cứu tại trung tâm y tế huyện với các triệu chứng đau bụng, nôn, sốt, một số cháu bị đi ngoài... Với các triệu chứng này, bước đầu nhân viên y tế nghi do ngộ độc thực phẩm nhưng từ thực phẩm gì và nguồn nào thì vẫn chưa xác định được. Hiện cơ quan chuyên môn đã kiểm tra, rà soát các điều kiện đảm bảo ATVSTP của bếp ăn tập thể trường mầm non Thụy Liễu và đơn vị cung cấp thực phẩm bán trú cho nhà trường.

Trẻ nhập viện sau khi ăn tại bếp ăn tập thể ở trường mầm non Xuân Nộn, huyện Đông Anh, Hà Nội

Trong những năm gần đây đã có khá nhiều trường hợp hàng trăm trẻ mầm non ngộ độc thực phẩm. Sở Y tế Hà Nội cho biết, tháng 11-2108, gần 200 học sinh và giáo viên của trường mầm non Xuân Nộn, huyện Đông Anh, Hà Nội phải nhập viện sau khi dùng bữa tại bếp ăn tập thể. Cụ thể, ngày 14-11-2018, bếp ăn tập thể trường mầm non Xuân Nộn tổ chức nấu ăn cho 796 suất ăn trưa và bữa phụ lúc 14g chiều cùng ngày. Thực đơn bữa trưa gồm: Xúc xích, bò sốt vang, xôi lệ phố, cơm rang Dương châu, rau củ quả thập cẩm luộc, nước cam. Bữa phụ chiều gồm: Sữa chưa, bánh ngọt. Sau bữa ăn trên, có 3 giáo viên và gần 200 học sinh phải cấp cứu tại BVĐK Đông Anh và BV Bắc Thăng Long với các biểu hiện đau bụng, nôn, đi ngoài, đau đầu và sốt. Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, nguyên nhân là nhiễm khuẩn tiêu hóa do ngộ độc thực phẩm.

Đầu tháng 10-2018, 352 học sinh trường TH Đinh Tiên Hoàng, TP Ninh Bình đã phải nhập viện sau bữa trưa tại trường với triệu chứng đau bụng, buồn nôn. Sở Y tế Ninh Bình khẳng định, nguyên nhân dẫn đến ngộ độc thực phẩm do học sinh ăn món ruốc gà trong bữa trưa tại trường. Kết quả kiểm tra cho thấy, trong món ruốc gà có độc tố tụ cầu vàng, bắt nguồn từ thịt gà sống sử dụng làm ruốc. Độc tố này khi nấu chín vẫn không tiêu diệt hết được. Đây chính là nguyên nhân khiến các học sinh bị đau bụng, buồn nôn phải nhập viện.

Tháng 11-2017, trường mầm non Hương Lung, xã Hương Lung, huyện Cẩm Khê, tỉnh Phú Thọ cũng xảy ra sự cố ngộ độc thực phẩm khiến 133 trẻ phải nhập viện điều trị. BS Vi Văn Miên, GĐ BVĐK Cẩm Khê cho biết, vụ việc xảy ra vào hơn 19g ngày 16-11-2017. Vào khoảng thời gian trên, gần 100 cháu nhỏ được bố mẹ đưa đến cấp cứu tại BV trong tình trạng hoảng loạn. Trước đó, các cháu dùng bữa trưa tại trường mầm non Hương Lung, đến chiều thì nhiều cháu có dấu hiệu đau bụng, nôn khan, các gia đình lo lắng nên đưa con vào vào BV. Đánh giá về nguyên nhân dẫn tới vụ việc, BS Miên cho rằng, rất có thể trẻ bị ngộ độc thực phẩm, do cùng một triệu chứng sau khi ăn trưa tại trường.

Nguyên nhân và cách xử lý ATVSTP trường học

Kết quả xét nghiệm 13 mẫu thức ăn trong vụ ngộ độc thực phẩm tại trường mầm non Xuân Nộn, huyện Đông Anh, Hà Nội cho thấy có 1 mẫu bánh ngọt dương tính với vi khuẩn Salmonella gây nhiễm trùng đường suột, sốt, đau bụng tiêu chảy... Loại bánh ngọt này do Cty thực phẩm Bảo An cung cấp cho nhà trường. Tuy nhiên, bánh này lại do Cty CP sản xuất và thương mại Nguyên Cát tại phố Và, phường Hạp Lĩnh, TP Bắc Ninh sản xuất. Điều đáng nói, khi cơ quan chức năng kiểm tra thực tế hoạt động của Cty CP sản xuất và thương mại Nguyên Cát, các điều kiện ATVSTP của cơ sở này không bảo đảm.

Hơn 80 cháu bé của trường mầm non Thụy Liễu đã phải đi cấp cứu sau khi sử dụng thức ăn tại trường

Trường mầm non Xuân Nộn tự tổ chức bếp ăn cho thầy và trò, nhưng nguyên liệu do Cty thực phẩm Bảo An cung cấp. Tuy nhiên, Cty thực phẩm Bảo An lại nhập nguyên liệu từ bên thứ ba là Cty Nguyên Cát. Như vậy, ngay từ khâu đầu vào thực phẩm đã không rõ ràng nguồn gốc, không đảm bảo tiêu chí ATVSTP. Số lượng bánh nhiễm khuẩn đã lọt vào trường gây ra vụ ngộ độc cho hàng trăm trẻ dem dưới mác ATVSTP của Cty thực phẩm Bảo An.

Trong vụ việc 352 học sinh trường TH Đinh Tiên Hoàng, TP Ninh Bình phải nhập viện sau khi ăn trưa tại trường, món ruốc gà chính là nguyên nhân. Sở Y tế Ninh Bình cho biết, ruốc gà gây ngộ độc cho các học sinh được một hộ kinh doanh có địa chỉ tại thôn Bạch Cừ, xã Ninh Khang, huyện Hoa Lư, tỉnh Ninh Bình cung cấp cho nhà trường. Đây là hộ kinh doanh thường xuyên cung cấp thực phẩm cho nhà trường trong những năm trước. Điều đáng nói, hộ kinh doanh này không có giấy chứng nhận ATVSTP do cơ quan chức năng cấp.

Có thể thấy, tất cả các vụ ngộ độc thực phẩm tại trường học đều do sự chủ quan, lơ là với việc bảo đảm ATVSTP cho bữa ăn bán trú của học sinh. Các trường đã không thực hiện tốt quy trình tiếp nhận thức ăn an toàn, sử dụng nguyên liệu chế biến thực phẩm rẻ tiền, chất lượng kém. Nhân viên chế biến thực phẩm thiếu hiểu biết về ATVSTP. Cơ sở vật chất và điều kiện tại nơi chế biến, bảo quản thực phẩm không đảm bảo vệ sinh.

Việc để xảy ra mất ATVSTP tại trường học là vấn đề rất nghiêm trọng, có thể ảnh hưởng lớn đến sức khỏe của các học sinh không chỉ thời điểm sử dụng thực phẩm mà còn có nguy cơ gây hại đến sức khỏe về sau.

Ngoài việc thông tin, tuyên truyền, giáo dục về kiến thức ATVST và biện pháp phòng chống ngộ độc thực phẩm trong các cơ sở giáo dục, Ban quản lý ATVSTP cần tổ chức tập huấn phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật, kiến thức thực hành đảm bảo ATVSTP cho cán bộ quản lý, người trực tiếp làm công tác ATVSTP tại các trường học bán trú có tổ chức bếp ăn tập thể trên địa bàn. Bên cạnh đó, tăng cường công tác phối hợp kiểm tra giám sát các trường học có tổ chức ăn bán trú định kỳ 6 tháng/1 lần, kiểm tra và cấp giấy chứng nhận bếp ăn đảm bảo ATVSTP. Thường xuyên tổ chức các đoàn thanh tra liên ngành về ATVSTP nhằm chấn chỉnh và xử lý các trường hợp vi phạm công tác ATVSTP trường học.

Xuân Thanh