Ấn Độ: Nguy hiểm, dịch đang lan nhanh về nông thôn nghèo
Dịch có chiều hướng giảm dần ở các vùng đô thị lớn nhưng lại đang lan nhanh về các bang nông thôn nghèo vốn rất yếu kém về hạ tầng y tế.
Dịch COVID-19 tại Ấn Độ vẫn rất nguy hiểm khi nước này tiếp tục ghi nhận tới 348.000 ca nhiễm và mất tới 4.205 mạng người chỉ trong ngày 11-5, mức tử vong cao nhất một ngày vì dịch ở nước này, theo báo Times of India. Tính đến ngày 12-5, Ấn Độ đã ghi nhận hơn 23,3 triệu người nhiễm, trong đó hơn 254.000 người đã chết. Tạp chí khoa học The Lancet cảnh báo Ấn Độ có thể sẽ mất tới cả triệu người vì COVID-19 vào thời điểm ngày 1-8 tới.
Bờ sông Hằng ở TP Garhmukteshwar, bang Uttar Pradesh (bang đông dân nhất Ấn Độ) trở thành nơi hỏa táng thi thể người chết vì COVID-19. Ảnh: AFP/GETTY IMAGES
Dịch đang lan nhanh về nông thôn
Sau bốn ngày liên tục ghi nhận số ca nhiễm trên mức 400.000/ngày, hai ngày gần đây số ca nhiễm hằng ngày ở Ấn Độ có giảm dưới mức này. Nhiều quan chức y tế chính phủ và chuyên gia dự báo làn sóng dịch thứ hai này ở Ấn Độ sẽ đạt đỉnh tầm cuối tuần này.
Tuy nhiên, có vẻ cuộc khủng hoảng dịch ở Ấn Độ đang chuyển tới một giai đoạn mới nguy hiểm hơn. Theo Trung tâm nghiên cứu và chính sách CIDRAP về bệnh truyền nhiễm thuộc ĐH Minnesota thì điều nguy hiểm là virus giờ đang lan mạnh về các vùng nông thôn. Trong bài viết trên báo New York Times, nhà báo Jeffrey Gettleman, Trưởng văn phòng của tờ báo này tại thủ đô New Delhi, cũng cho biết tình trạng nhiễm, chết vì COVID-19 vốn bùng lên ở các TP lớn vài tuần trước giờ đang lan rất nhanh về các vùng nông thôn.
New Delhi ghi nhận gần 12.500 ca nhiễm trong ngày 11-5, chưa tới một nửa số ghi nhận ngày 30-4. Hiện các bệnh viện ở New Delhi đã nhận lại bệnh nhân, sau khi đã phải ngưng nhận vì quá tải tháng trước, để người nhiễm chết trên đường phố. Mumbai cũng ghi nhận tương tự.
Nguy hiểm là số ca nhiễm ở New Delhi và Mumbai có thể sẽ ngừng tăng và giảm dần, tuy nhiên ở nhiều nơi khác sẽ tăng lên. Hay nói cách khác, tình cảnh của New Delhi vài tuần trước giờ lan ra gần như toàn bộ đất nước. Một số bang bị ảnh hưởng nặng nhất nằm ở phía Nam, đặc biệt là bang Karnataka.
Tôi không thể tưởng tượng điều gì sẽ xảy ra ở nông thôn Ấn Độ.
Chuyên gia RIJO M. JOHN lo lắng về viễn cảnh dịch COVID-19
tràn về nông thôn
Sẽ thế nào?
Thực tế này đặt ra một câu hỏi đáng sợ: Nếu New Delhi - vùng đô thị giàu với hàng chục bệnh viện đã không thể xử lý được làn sóng ca nhiễm cao hiện tại thì điều gì sẽ xảy ra một khi làn sóng này lan về các vùng nông thôn nghèo nàn?
Câu trả lời có vẻ đang dần rõ. Tối 10-5, một bệnh viện hàng đầu ở bang miền Nam Andhra Pradesh hết nguồn ôxy y tế. Hơn 60 bệnh nhân nguy kịch đeo ống thở nhưng không có ôxy. Các bác sĩ làm việc điên cuồng nhưng đã có 11 bệnh nhân không qua khỏi trong tối đó. Trong cơn quẫn trí vì mất người thân, người nhà xông vào đập phá bệnh viện. Bác sĩ, y tá phải chạy trốn đến khi cảnh sát tới.
Có thể thấy rõ sự quá tải bệnh viện, thiếu ôxy, thuốc men… rất nghiêm trọng ngay cả ở các vùng đô thị lớn sẽ càng báo động hơn ở các bang nông thôn, theo đài CNN.
Làng làm nông Chogath ở bang miền Tây Gujarat có 7.400 dân thì đã có tới 500-600 ca nhiễm, số người không qua khỏi rất cao vì cả làng không có một bác sĩ nào. Các thị trấn gần đó có vài trung tâm y tế nhưng các cơ sở nhỏ này đã hết sạch giường cũng như phương tiện y tế. Anh Dinesh Makwana chở cha mình vốn bị nhiễm COVID-19 nặng qua bốn trung tâm y tế ở các thị trấn lân cận nhưng rồi đành phải chở về lại nhà, vì các trung tâm này đã hết sạch giường.
Thường ngôi làng này mỗi năm khoảng 30 người qua đời nhưng chỉ trong một tháng qua dân làng đã phải hỏa táng 90 thi thể, theo cụ ông Girjashankar. Nhiều gia đình mất hàng loạt người thân vì COVID-19. Cụ ông Girjashankar dù 70 tuổi vẫn tình nguyện lên đồi chặt củi giúp hỏa táng người chết.
Nhiều bang miền Nam như Kerala, Tamil Nadu nói rõ sẽ không chia sẻ nguồn ôxy y tế mình đang có với nhau, phải giữ lại để phục vụ cho các bệnh viện vốn đang quá tải vì lượng bệnh nhân tăng quá nhanh trong bang mình.
Hàng hỗ trợ y tế từ các nước đã bắt đầu đổ về Ấn Độ từ cuối tháng 4 nhưng vẫn chưa đủ thiếu gì so với thực tế thiếu thốn ở nước này. Hiện ngoài các vùng đô thị đang dịch nặng thì chính quyền Thủ tướng Narenda Modi cũng dành một số lượng ôxy, thuốc men để khẩn trương phân phối về các bang. Tuy nhiên, với mặt bằng chung ít ỏi thế này thì các địa phương xa xôi, hẻo lánh như làng Chogath (bang Gujarat) vẫn phải tự dựa vào sức mình là chính.•
Thả xác xuống sông Hằng vì không có tiền hỏa táng
Báo Indian Express cho biết ngày 10-5 người dân Ấn Độ phát hiện hơn 40 thi thể trôi dạt vào bờ sông Hằng gần bang Bihar và bang Uttar Pradesh ở miền Bắc. Một số kênh tin tức nói rằng số lượng thi thể trôi trên sông Hằng phải nhiều tới cả trăm.
Tại Ấn Độ có phong tục là khi gia đình có người chết thì người thân sẽ cột đá vào thi thể thả chìm xuống sông Hằng - dòng sông linh thiêng với người theo đạo Hindu. Tuy nhiên, nhiều quan chức và người dân địa phương cho rằng số thi thể này là những người chết vì COVID-19. Nhiều thi thể đã bị thiêu cháy một phần và người dân địa phương giải thích các thi thể này không được hỏa táng hoặc hỏa táng không đầy đủ do củi đang thiếu trầm trọng. Một lý do nữa khiến các gia đình phải chọn thả thi thể người thân xuống sông là vì không chịu nổi phí hỏa táng, theo lời nhiều nhân viên y tế nói với báo New York Times. Bihar và Uttar Pradesh là hai trong số những bang nghèo nhất của Ấn Độ và là nơi sinh sống của khoảng 370 triệu người.
Các bác sĩ cảnh báo người dân không dùng phân bò bôi lên người với niềm tin sẽ giúp hệ miễn dịch cho họ đối phó với virus hoặc giúp họ nhanh hồi phục nếu lỡ mắc bệnh. Người Hindu tin bò là biểu tượng cuộc sống và phân bò hay nước tiểu bò là liệu pháp chữa bệnh. Tuy nhiên, theo các bác sĩ, chẳng những không có bằng chứng khoa học nào cho thấy việc này có thể đánh bại COVID-19 mà còn có thể mang lại nhiều rủi ro bệnh tật khác.
