Ấn Độ: Loay hoay chống Covid-19 và tái mở cửa kinh tế, đâu là lối thoát?

Tình hình đáng báo động

Sau 8 tháng kể từ khi phát hiện những bệnh nhân Covid-19 đầu tiên, ngày 30/8 vừa qua, thế giới đã ghi nhận ca mắc bệnh viêm đường hô hấp cấp Covid-19 thứ 25 triệu. Đáng lo ngại là tốc độ lây nhiễm Covid-19 trên toàn cầu vẫn chưa được kiềm chế.

Nếu xét theo quốc gia thì hiện Mỹ vẫn là nước có số ca nhiễm và tử vong nhiều nhất, lần lượt là hơn 6,1 triệu và hơn 187 nghìn ca; tiếp đến là Brazil với 3,8 triệu ca nhiễm và 120,8 nghìn ca tử vong; Ấn Độ đứng thứ ba với hơn 3,6 triệu ca nhiễm và 64,6 nghìn ca tử vong.

Trong số 3 điểm nóng nhất trên thì tình hình dịch Covid-19 ở Ấn Độ rất đáng báo động. Đường cong thể hiện số ca nhiễm ở nước này vẫn liên tục đi lên trong vòng gần 2 tuần qua với số ca nhiễm mới trong ngày luôn là một trong những mức cao nhất thế giới, vượt trên cả Mỹ và Brazil - hai nước vốn chiếm gần 40% tổng số ca mắc trên thế giới.

Cụ thể, ngày 30/8, Ấn Độ đã ghi nhận 78,7 nghìn trường hợp mắc bệnh Covid-19, vượt qua cả kỉ lục của Mỹ xác lập vào hôm 16/7 là 77,2 nghìn trường hợp. Số ca tử vong của Ấn Độ ghi nhận trong ngày 30/8 là 948 người. Một ngày sau đó, ngày 31/8, nước này đã ghi nhận số ca mắc Covid-19 mới tăng cao nhất lên tới 79,4 nghìn ca, trong khi số ca tử vong cũng dẫn đầu toàn cầu với 960 ca trong vòng 24 giờ.

Tính chung cả một tuần qua, Ấn Độ đã ghi nhận tới hơn 500 nghìn ca nhiễm mới. Covid-19 đang lây lan mạnh tại các đại đô thị như trung tâm tài chính Mumbai và thủ đô New Delhi, nhưng bên cạnh đó dịch cũng bắt đầu tăng đột biến ở các thành phố nhỏ hơn và các khu vực nông thôn.

Ngày 30/8, Ấn Độ đã ghi nhận 78,7 nghìn trường hợp mắc bệnh Covid-19, vượt qua cả kỉ lục của Mỹ xác lập vào hôm 16/7 là 77,2 nghìn trường hợp. (Nguồn: Reuters)

Tháng 9 – Tháng thách thức nhất

Lý giải về số ca nhiễm bệnh cũng như tử vong tăng cao kỷ lục trong thời gian qua, các chuyên gia cho rằng điều này bắt nguồn từ 3 nguyên nhân, đó là: tăng cường xét nghiệm, mở cửa trở lại nền kinh tế, và sự tự mãn của người dân.

Tiến sĩ Samiran Panda, Trưởng bộ phận Dịch tễ học và các bệnh truyền nhiễm tại Hội đồng nghiên cứu y khoa Ấn Độ (ICMR) cho biết, tình trạng gia tăng ca nhiễm Covid-19 không nằm ngoài dự kiến. Trong thời gian qua Ấn Độ đã tăng cường đáng kể năng lực xét nghiệm, có lúc lên đến hơn 1 triệu lượt/ngày. Tổng số lượt xét nghiệm lũy kế đến nay đã đạt hơn 41,46 triệu lượt.

Nhờ việc tăng cường xét nghiệm đã giúp phát hiện thêm nhiều bệnh nhân Covid-19 hơn tại nước này. Hơn nữa, với việc nối lại hoạt động kinh tế và người dân đi lại nhiều hơn, không ít người tỏ ra chủ quan trong việc thực hiện các hành vi phù hợp để phòng, chống dịch bệnh cũng góp phần khiến số ca nhiễm tăng cao.

Trong khi đó, nhà virus học hàng đầu Shahid Jameel nói rằng việc người dân Ấn Độ tỏ ra tự mãn, xuất phát từ việc chính quyền chỉ đề cập đến tỷ lệ phục hồi ngày càng tăng và tỷ lệ tử vong thấp, đã khiến họ không tuân thủ nghiêm ngặt theo các khuyến cáo về việc đeo khẩu trang, rửa tay sát khuẩn và giãn cách xã hội. Điều này đã góp phần khiến số ca nhiễm tăng cao.

Trong bối cảnh đó, các chuyên gia nhận định tháng 9/2020 có thể sẽ là tháng thách thức nhất với Ấn Độ trong cuộc chiến chống Covid-19 khi mà dịch bệnh đang lan nhanh và rộng tại quốc gia Nam Á này. Các chuyên gia nhấn mạnh con đường phía trước của Ấn Độ cần làm là người dân phải tuân theo các quy định về phòng chống dịch trong khi chính phủ tập trung vào việc hạn chế số ca tử vong.

Tiến thoái lưỡng nan?

Có thể thấy rõ, chính phủ Ấn Độ đang chịu áp lực rất lớn trong việc phải giải phóng nền kinh tế trong bối cảnh hàng triệu người đã bị mất việc làm kể từ khi áp dụng lệnh phong tỏa trên toàn quốc lần đầu tiên từ hồi tháng 3/2020.

Tuy nhiên, ngay cả sau khi đã áp dụng các biện pháp phong tỏa toàn quốc nghiêm ngặt kéo dài gần 3 tháng, thì dịch bệnh tại quốc gia Nam Á này đến nay vẫn chưa đạt đỉnh, trong khi nguồn ngân sách ngày càng eo hẹp. Báo cáo của Hội đồng Nghiên cứu y tế Ấn Độ cho thấy nước này đã chi đến 6,2% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) để ứng phó với dịch bệnh bằng những biện pháp công cộng, cao gấp 5 lần so với trước đó. Song những nỗ lực đó dường như không mấy khả thi, khi Ngân hàng Thế giới đã đưa ra dự báo nền kinh tế Ấn Độ sẽ tăng trưởng âm 3,2% trong năm 2020-2021, mức tăng thấp nhất trong hơn 40 năm qua.

Số ca mắc Covid-19 vẫn tiếp tục tăng đều đặn mỗi ngày, với tốc độ ngày càng nhanh kể từ khi lệnh phong tỏa toàn quốc được dỡ bỏ từ đầu tháng 6/2020, làm bộc lộ những yếu kém về cơ sở hạ tầng vốn nghèo nàn của Ấn Độ, và đặt ra câu hỏi liệu chính phủ có sẵn sàng cho việc ngăn ngừa một thảm kịch.

Cuộc chiến chống dịch đầy chông gai dường như đang khiến mục tiêu của Thủ tướng Naredra Modi đưa Ấn Độ trở thành nền kinh tế quy mô 5.000 tỷ USD vào năm 2024 ngày càng trắc trở.

Sức ép về kinh tế đã khiến chính phủ Ấn Độ quyết định tiếp tục nới lỏng các biện pháp phong tỏa bất chấp tình hình dịch bệnh diễn biến phức tạp. Ngày 29/8 vừa qua, Chính phủ Ấn Độ đã công bố tài liệu hướng dẫn mới về nới lỏng các hạn chế giai đoạn 4, trong đó có việc nối lại có kiểm soát dịch vụ tàu điện ngầm từ ngày 7/9, lần đầu tiên kể từ tháng 3 khi Ấn Độ áp đặt lệnh phong tỏa toàn quốc để ngăn chặn sự lây lan của dịch Covid-19. Đây là một phần trong nỗ lực của Ấn Độ nhằm khôi phục lại hoạt động của nền kinh tế.

Theo tài liệu vừa được chính phủ Ấn Độ công bố, các hoạt động thể thao, giải trí, tôn giáo, chính trị, cùng các hoạt động tụ tập đông người khác, sẽ được phép diễn ra với tối đa 100 người, có hiệu lực từ ngày 21/9. Tuy nhiên, biện pháp phong tỏa tại các khu vực điểm nóng Covid-19 sẽ tiếp tục được thực thi nghiêm ngặt cho đến ngày 30/9.

Bên cạnh đó, trường học, các cơ sở giáo dục và đào tạo sẽ tiếp tục đóng cửa đến ngày 30/9. Việc học trực tuyến/từ xa sẽ tiếp tục được khuyến khích. Học sinh từ lớp 9 đến lớp 12 có thể được phép đến trường ở bên ngoài các khu vực điểm nóng dịch bệnh, trên cơ sở tự nguyện và phải có xác nhận đồng ý bằng văn bản của phụ huynh. Cũng theo hướng dẫn, rạp chiếu phim, hồ bơi, công viên giải trí, rạp hát (không bao gồm rạp ngoài trời) và những nơi tương tự sẽ tiếp tục đóng cửa. Các chuyến bay quốc tế cũng chưa được phép nối lại.

Có thể thấy, với việc nền kinh tế Ấn Độ đang bị tổn thương, việc chính phủ của Thủ tướng Narendra Modi vẫn nỗ lực tái mở cửa hoạt động kinh tế để giảm bớt thiệt hại từ đại dịch Covid-19 là điều dễ hiểu. Song việc mở cửa kinh tế cũng gây ra những hệ lụy khó lường, nhất là khi tình hình lây nhiễm Covid-19 ở quốc gia này đang diễn biến rất phức tạp. Khả năng Ấn Độ sớm kiểm soát được dịch bệnh vì thế cũng là một tương lai rất mờ mịt.

(TTXVN)