Ấn Độ kiên quyết, Mỹ khó bức tử xuất khẩu dầu Iran

Bộ Ngoại giao Ấn Độ khẳng định rằng nước này đã vạch ra một kế hoạch chi tiết để bù đắp sản lượng dầu mỏ thiếu hụt từ Iran do lệnh cấm vận của Mỹ và khẳng định kế hoạch này được đưa ra dựa trên nguyên tắc an ninh năng lượng của Ấn Độ là trên hết.

"New Delhi đã chuẩn bị thêm nhiều nguồn cung từ các nước sản xuất dầu lớn khác. Bộ Năng lượng đã chuẩn bị đầy đủ và có những liên lạc gấp rút" - người phát ngôn của Bộ Ngoại giao Ấn Độ Raveesh Kumar phát biểu hôm 2/5.

Tuy nhiên, Bộ Ngoại giao Ấn Độ khẳng định New Delhi sẽ không vội vàng đưa mức nhập khẩu dầu thô của Iran bằng 0 theo lệnh trừng phạt của Mỹ.

"Bất cứ quyết định nào của New Delhi sẽ phải kết hợp rất nhiều yếu tố khác nhau. Trong đó, vấn đề an ninh năng lượng của Ấn Độ phải được ưu tiên hàng đầu, lợi ích của Ấn Độ phải được đảm bảo trước hết. Sau đó mới xem xét đến thương mại và cuối cùng là cân nhắc đến các mối quan hệ kinh tế" - Người phát ngôn Kumar cho biết.

Ấn Độ không vội cắt giảm nhập khẩu dầu Iran về 0 như ý muốn của Mỹ

Ấn Độ là quốc gia nhập khẩu dầu lớn thứ 2 của Iran chỉ sau Trung Quốc. Trước lệnh trừng phạt của Mỹ hồi tháng 11/2018, dù được nằm trong danh sách miễn trừ trừng phạt, nhưng Ấn Độ đã chủ động giảm lượng nhập khẩu từ 452.000 thùng/ngày xuống còn 300.000 thùng/ngày.

Tuy nhiên, Ấn Độ cũng đã có những động tác nhằm chuẩn bị cho việc phải đối phó với các lệnh trừng phạt của Mỹ. New Delhi và Iran đã hình thành một cơ chế giao dịch cho phép thanh toán bằng đồng Rupee và Rial (của Iran).

Giữa hai chính quyền cũng đóng góp một khoản ký quỹ bằng hai đồng tiền nội tệ vào một ngân hàng trung lập không chịu ảnh hưởng của Mỹ để tiếp tục tiến hành các giao dịch trong trường hợp các lệnh trừng phạt bị siết chặt hơn nữa.

Hồi cuối tháng tư, khi Mỹ tuyên bố hủy bỏ mọi cơ chế miễn trừ trừng phạt, Ấn Độ cũng đã lên tiếng yêu cầu Mỹ tiếp tục gia hạn cho quốc gia này, tuy nhiên Washington đã im lặng trước yêu cầu từ New Delhi.

Những tuyên bố của Bộ Ngoại giao Ấn Độ cho thấy họ không vội vàng thực hiện các yêu cầu của Mỹ. Giới quan sát cho rằng New Delhi có thể tiếp tục giảm lượng nhập khẩu từ Iran, nhưng không chấm dứt hành động nhập khẩu này.

Theo đánh giá của tờ Le Monde, Ấn Độ đang là nước nhập khẩu dầu thứ ba thế giới với hơn 60% cung cấp đến từ Iran và một số nước Trung Đông. Nếu nhanh chóng cắt giảm nhập khẩu về 0, Ấn Độ sẽ là quốc gia chịu bất ổn trước cả khi các biện pháp trừng phạt của Mỹ tác động được đến Iran.

Tiếp đến, Ấn Độ và Iran là hai quốc gia có mối quan hệ chặt chẽ liên quan đến các yếu tố địa chính trị, chống khủng bố, an ninh khu vực. Chưa kể việc cắt giảm đột ngột sẽ làm giá dầu tăng đột biến, và Ấn Độ sẽ là quốc gia chịu thiệt hại vì là nước nhập khẩu năng lượng lớn.

Ngoài ra, Ấn Độ vẫn đang duy trì cơ chế đa phương, không liên kết. Nếu đáp ứng các biện pháp mà Mỹ yêu cầu, Ấn Độ có thể sẽ phải đối mặt với những vấn đề liên quan đến nguyên tắc đối ngoại của họ và hủy hoại mối quan hệ với Iran. Vì thế, Ấn Độ sẽ lựa chọn phương án giảm dần nhập khẩu, thay vì hoàn toàn cắt giảm như Mỹ mong muốn.

Theo thống kê của Bộ Năng lượng Mỹ, Ấn Độ chỉ mua 8 triệu thùng dầu của Iran trong tháng tư, giảm khoảng 12% so với tháng trước. Trong đó, Tập đoàn Dầu Ấn Độ IOC đặt mua 4 triệu thùng (giảm 1 triệu thùng so với tháng trước), nhà máy lọc dầu và Hóa dầu Mangalore 2 triệu thùng và Dầu khí Hindustan và Bharat mỗi đơn vị 1 triệu thùng.

Hiện tại cả New Delhi và Washington đang tiến hành đàm phán về việc tiếp tục được miễn trừ trừng phạt. Thông tin từ Reuters cho biết rất có khả năng Mỹ sẽ tiếp tục miễn trừ trừng phạt Ấn Độ nếu New Delhi cam kết cắt giảm đều đặn nhập khẩu dầu Iran theo từng tháng.

Minh Hoàng