'Ăn bay' – Ký ức một thời
Những biến động của lịch sử , một thanh niên phiêu bạt giang hồ suốt thời gian dài. May mắn, sức mạnh của tình yêu, gia đình cùng sự hướng thiện giúp anh ta tìm được mục tiêu, ý nghĩa sống để làm lại cuộc đời. Tiểu thuyết 'Ăn bay' của nhà văn Nguyễn Trí (NXB Phụ Nữ - 2018) lôi cuốn độc giả bởi nội dung hấp dẫn, ý nghĩa.
Bối cảnh chính của tác phẩm diễn ra từ năm 1972, kéo dài đến ngày nay, xoay quanh cuộc đời của Sơn. Anh chứng kiến những sự kiện lịch sử của đất nước, mà nổi bật là ngày 30-4-1975, đến những ngày đầu tái thiết đất nước với các mô hình kinh tế mới, hợp tác xã nông nghiệp…Vốn là con của một sĩ quan cộng hòa, Sơn, trước những đổi thay của lịch sử đã không thể vững lòng, bị dụ dỗ dính vào ma túy. Khi cai được rồi lại bị kẻ xấu hãm hại đi trại cải tạo, anh bỏ trốn lang bạt giang hồ. Sau một thời gian thì quay về, cùng gia đình xây dựng kinh tế mới. Không bao lâu, vì tình ái lại bị kẻ gian vu oan. Một lần nữa, Sơn lại bỏ trốn, làm đủ thứ nghề để mưu sinh... Cuối cùng, khi mỏi gối chồn chân, muốn làm lại cuộc đời, Sơn đã có quyết định bất ngờ để thay đổi số phận của mình.
Điều thành công nhất của tiểu thuyết chính là cái kết nhân văn. Tình yêu chân thành của một cô gái cùng đứa con mới thành hình đã neo lại kẻ lang bạt, mất niềm tin và mục đích sống như Sơn, khiến anh thay đổi tích cực. Để rồi mấy mươi năm sau, Sơn có được sự yêu mến, kính trọng của mọi người bằng chính cách sống uy tín, nhân nghĩa của mình. Lời tâm sự và khuyên nhủ của ông với một chàng trai đang thất chí càng đáng cho mọi người suy ngẫm: “Thời nào cũng vậy, phải thuận theo tự nhiên mà sống thôi, làm gì làm cũng ráng sống sao cho tử tế hết mức có thể” (trang 324).