Amazon và Big Five có thể đối mặt với vụ kiện mới về giá sách

Một nhân viên đang xử lý hàng hóa tại kho của Amazon ở Phoenix, Ariz. Ảnh: Bloomberg.

Vào ngày 21/11, các luật sư từ phía công ty Hagens Berman (đại diện cho một vụ kiện tập thể) lần nữa cáo buộc Amazon và năm nhà xuất bản lớn (gồm Hachette, HarperCollins, Macmillan, Simon & Schuster và Penguin Random House) về một thỏa thuận ngầm nhằm loại bỏ sự cạnh tranh giá khỏi thị trường sách điện tử. Điều này đã vi phạm vào Đạo luật Sherman (luật chống độc quyền tại Mỹ) và quy tắc hợp tác thương mại song phương.

Đơn khiếu nại nêu Amazon là một công ty độc quyền đã sử dụng mạng lưới thị trường chuyên phân phối bán lẻ của mình để "ép buộc" các nhà xuất bản sách điện tử "tham gia vào các điều khoản hợp đồng ngầm trao quyền cạnh tranh về giá cả hoặc đặc điểm của sản phẩm trên thị trường cho Amazon”.

Nhờ đó, công ty công nghệ đa quốc gia này có thể thu được tỷ suất lợi nhuận "siêu cạnh tranh". Điều này gây hại cho người tiêu dùng bởi giá sách bị khống ảo lên ngưỡng rất cao.

Đơn khiếu nại của công ty Hagens Berman có ghi rằng: “Trong một thị trường hướng đến sự cạnh tranh tự do và công bằng, Amazon không thể độc chiếm lợi nhuận từ việc siêu cạnh tranh như vậy. Có rất nhiều đối thủ cạnh tranh lâu năm và đối thủ cạnh tranh tiềm năng với các nền tảng phân phối sách điện tử bị ảnh hưởng trực tiếp. Trong đó bao gồm các nền tảng nổi tiếng từ Google, Apple, Barnes & Noble và Kobo. Các nền tảng nhỏ hơn như Smashwords và các nhà xuất bản như HarperCollins phân phối sách điện tử trực tiếp cũng rơi vào cảnh mất lợi thế cạnh tranh.

Cùng đó, bản khiếu nại cũng nêu lên việc Amazon thao túng giá sách có thể khiến nhiều công ty khởi nghiệp đang cố gắng tham gia và cạnh tranh với Amazon bị đánh bật. Amazon đã sử dụng sức mạnh từ mạng lưới thị trường phân phối của mình để cạnh tranh không công bằng với các đối thủ khác. Cũng chính bởi sức mạnh quá lớn này, Big Five buộc bị kéo vào những thỏa thuận mà “đế chế” Amazon đưa ra.

Theo các luật sư từ Hagens Berman, các đại diện của Big Five khai nhận rằng đã tham gia vào các bản hợp đồng này và “không được hưởng lợi từ việc tạo ra một đặc quyền cho Amazon”. Ngược lại, Big Five còn cho rằng động thái này nhằm giảm bớt sự thống trị của Amazon với tư cách là nhà bán lẻ sách điện tử. Tuy nhiên, các thỏa thuận của nhà xuất bản với Amazon lại không hoàn toàn có ý nghĩa như trên.

Sự ký kết ngầm này dẫn đến việc Amazon có thể khả năng độc quyền và thao túng thị trường, cản trở những cá thể mới tham gia lĩnh vực kinh doanh xuất bản, giảm sản lượng và tăng giá trên thị trường giao dịch để bán sách điện tử thương mại cho người tiêu dùng.

Vụ kiện Amazon lần đầu tiên được Hagens Berman đệ trình tại New York vào tháng 1/2021 (công ty đầu tiên kiện Apple và 5 nhà xuất bản lớn vì thông đồng ấn định giá sách điện tử vào năm 2011). Ngoài ra, đơn kiện thứ hai có liên quan đã được đệ trình vào tháng 3/2021 ( sau đó được sửa đổi vào tháng 7) cáo buộc Amazon và Big Five về âm mưu loại bỏ cạnh tranh về giá trong thị trường sách bán lẻ và thương mại trực tuyến.

Amazon và các nhà xuất bản đã khẳng định ngay từ đầu rằng các vụ kiện trên là vô căn cứ và "không hợp lý". Điều quan trọng là không có bằng chứng nào cho thấy Big Five đã phối hợp để trao quyền độc quyền cho Amazon.

Trải qua một năm theo đuổi vụ kiện đình đám này, các bằng chứng đều chưa cụ thể và rõ ràng để có thể kết tội Amazon và Big Five. Tuy nhiên, nhiều động thái từ phía công ty Hagens Berman, đặc biệt là bản khiếu nại dài 125 trang được nộp lên vào ngày 21/11 vừa qua cho thấy vụ kiện này sẽ còn tiếp tục cần phải theo đuổi tới cùng.

Đức Huy