Ám ảnh mùi hôi từ bãi rác Đa Phước

Sáng sớm một ngày giữa tháng 7, Vy chạy xe máy đến nơi làm việc tại khu Phú Mỹ Hưng (quận 7, TP.HCM) như thường lệ. Do có buổi họp sớm, cô gái không kịp chuẩn bị đồ ăn từ nhà và dừng lại dưới cơ quan để mua đồ ăn sáng. Khi hạ chiếc khẩu trang xuống, cô vội vã đổi ý.

"Mùi rác lướt qua mũi như cả khu vực không được dọn dẹp suốt mấy ngày. Tôi quyết định lên thẳng nơi làm việc", Vy chia sẻ về nỗi khổ của dân công sở tại khu vực.

Thứ mùi nhức óc xuyên qua lớp khẩu trang

Thời điểm Vy ngửi thấy thứ mùi lạ, cả đoạn đường không có đống rác nào. Những nhân viên vệ sinh trong khu vực đang quét dọn dưới lòng đường, lượng rác thải trên xe đẩy chưa quá nửa.

Sau đợt mưa đầu mùa, TP.HCM dịu mát cùng những cơn gió cuối ngày. Nhưng với người dân khu đô thị Phú Mỹ Hưng (quận 7, TP.HCM), từng đợt gió là nỗi ám ảnh, đặc biệt đối với các gia đình sinh sống gần mặt đường Nguyễn Văn Linh.

Cách để người dân đối phó với mùi rác là đóng kín cửa và đeo khẩu trang. Ảnh: Quang Huy.

"Chúng tôi buộc phải lựa chọn, hoặc mở cửa sổ đón gió trời, chấp nhận mùi hôi thối, hai là đóng kín cửa lại", ông Trần Hoàng Dũng (45 tuổi, cư dân Scenic Valley, Phú Mỹ Hưng) chia sẻ.

Theo ông Dũng, mùi hôi thối của rác lưu cữu ảnh hưởng nặng nề trở lại đối với khu dân cư Phú Mỹ Hưng khoảng vài tuần gần đây. Đặc biệt, thời điểm trước và sau những cơn mưa lớn, thứ mùi "nhức óc" xuyên qua cả lớp khẩu trang anh vẫn dùng mỗi khi cần ra đường.

Thứ mùi ấy bốc lên thường không có thời gian cố định. Có lúc, mùi rác thải tanh xộc vào nhà từ sáng sớm, có khi giữa trưa, nhưng nhiều nhất là thời điểm 17h-20h. Cá biệt, có những khoảng thời gian, mùi rác ám ảnh toàn khu vực cả ngày.

"Đi làm về, người ta chỉ mong nghỉ ngơi hoặc đi dạo cùng gia đình sau 1 ngày làm việc. Nhưng ở đây, cách duy nhất để không bị mùi rác làm phiền là đóng kín cửa nằm trong nhà", chủ nhân căn hộ tại lầu 9 khu dân cư Scenic Valley chia sẻ.

Để đối phó với thứ mùi "ngửi lâu là ói", chị Hạnh, cư dân tòa Panorama Phú Mỹ Hưng (quận 7), dùng máy xông tinh dầu, đặc biệt khi tới giờ cơm. Biện pháp tạm thời giúp cả gia đình chị quên đi mùi rác để ăn cơm tối sau ngày làm việc.

Ông Dũng, chị Hạnh cùng cư dân tại đây thừa nhận những tiện ích, dịch vụ, cảnh quan của khu đô thị nằm cạnh trục đường Nguyễn Văn Linh là tuyệt vời và là nơi đáng sống. Tuy nhiên, bầu không khí bị ô nhiễm khiến ông Dũng cùng nhiều người suy nghĩ lại về việc đánh đổi số tiền lớn để an cư tại nơi có nguy cơ ảnh hưởng tới sức khỏe.

"Chúng tôi mong sớm chấm dứt được cảnh người trẻ ngại về nhà, người già sợ ra đường như bây giờ. Cứ đóng cửa bật điều hòa mãi, sức khỏe của người già, trẻ nhỏ không thể chịu nổi", ông Dũng bức xúc.

Bãi chôn lấp Đa Phước cách trung tâm TP.HCM không xa và nằm đầu hướng gió. Đồ họa: Phượng Nguyễn.

"Lại mùa mưa, lại nhức cả mũi rồi!"

Cách khu Phú Mỹ Hưng hơn 2 km, chợ Rạch Đĩa, xã Phước Kiển (huyện Nhà Bè), nằm sát con rạch cùng tên. Từ vài năm trở lại đây, mùi hôi thối của rác thải lâu ngày không biết từ đâu tràn tới.

“Hồi đầu cứ nghĩ do rác, chất thải trong chợ làm cả khu bốc mùi. Nhưng rác thải ngày nào cũng được thu gom, nhiều lúc từ sớm chưa mở hàng đã có mùi rồi”, bà Hạnh (tiểu thương tại chợ Rạch Đĩa) cho biết.

Không giống khu vực dân cư cao cấp Phú Mỹ Hưng, người dân trên đường Lê Văn Lương (xã Phước Kiển, huyện Nhà Bè) không thể chọn cách đóng kín cửa, bật điều hòa khi mùi rác xộc tới. Những căn nhà tại đây hầu hết lợp tạm từ tấm tôn, vách đất, hầu hết cư dân là người lao động, công nhân công trình.

“Lại mùa mưa, lại tốn tiền điện cho quạt, lại nhức mũi rồi”, ông Phác (61 tuổi, người dân sống trên đường Lê Văn Lương) quay ra đùa với vợ.

Người dân cho biết xã Phước Kiển đang phải chịu mùi hôi thối từ rác thải và kênh, rạch. Ảnh: Quang Huy.

Với những người dân tại đây, quạt máy, khẩu trang là tất cả biện pháp đối phó với mùi rác.

Những ngày đầu tháng 7, trên nhóm “Sự thật mùi hôi thối ở Phú Mỹ Hưng”, nhiều thành viên phản ánh mùi rác từ Đa Phước đã lan rộng đến nhiều khu vực khác.

“Khu đô thị Sala, quận 2 đang nồng nặc mùi Đa Phước”, thành viên của nhóm lên tiếng.

Một số ý kiến nghi ngờ thông tin trên bởi khoảng cách từ bãi rác Đa Phước đến quận 2 khá xa. Tuy nhiên, nhiều người dân sinh sống tại quận 2 đã phản ánh họ đã ngửi thấy mùi rác từ Đa Phước đã lan tới khu vực cầu Phú Mỹ, phường Thạnh Mỹ Lợi, thậm chí cả một số khu vực tại quận Phú Nhuận, Tân Bình.

Cùng thời gian trên, ngày 30/6, Sở Tài nguyên và Môi trường phối hợp với UBND quận 7, huyện Nhà Bè, huyện Bình Chánh kiểm tra, giám sát việc kiểm soát, khống chế mùi hôi phát sinh tại bãi rác Đa Phước. Đồng thời, các đơn vị cũng khảo sát, đánh giá mùi hôi tại một số điểm trong Khu đô thị Phú Mỹ Hưng (quận 7) và xã Phước Kiển (huyện Nhà Bè).

Theo Sở Tài nguyên Môi trường, ngoài mùi hôi nhẹ tại bãi chôn lấp Đa Phước, đoàn kiểm tra không ghi nhận mùi hôi tại khu vực xử lý bùn thải của Công ty Sài Gòn Xanh, xã Phước Kiển (huyện Nhà Bè), huyện Bình Chánh và Khu đô thị Phú Mỹ Hưng (khi trời không mưa và đứng gió).

Sở Tài nguyên và Môi trường lý giải trong mùa mưa (khoảng từ tháng 5 đến tháng 10), độ ẩm không khí cao khiến mùi hôi phát sinh từ các khu xử lý chất thải tập trung công suất cao (như Đa Phước) không khuếch tán được lên cao, nồng độ vì thế đậm đặc hơn. Khi gió tây nam thổi mạnh, các khu vực dọc hướng gió ở phía nam thành phố có thể bị ảnh hưởng bởi mùi hôi từ bãi rác.

Không nên chỉ tập trung xử lý mùi

Trao đổi với Zing, GS.TSKH Lê Huy Bá, nguyên Viện trưởng Viện KHCN & Quản lý Môi trường, Đại học Công nghiệp TP.HCM, cho rằng việc người dân than phiền về mùi hôi thối từ bãi rác Đa Phước những ngày gần đây là có cơ sở.

Ông Bá cho biết trong tháng 7, TP.HCM đã bước vào mùa mưa với cường độ cao, độ ẩm trong không khí tăng mạnh. Độ ẩm cao làm tăng khả năng hòa tan, khuếch tán mùi trong không khí.

"Việc người dân khu Phú Mỹ Hưng phàn nàn mùi rác đã có từ nhiều năm nay. Tôi cũng chứng kiến cảnh có người mua căn nhà hàng chục tỷ rồi bán tống bán tháo vì không chịu nổi mùi rác", GS Lê Huy Bá cho hay.

Chuyên gia cho rằng công nghệ xử lý lạc hậu khiến mùi rác từ Đa Phước chưa được giải quyết. Ảnh: Lê Quân.

Ngoài ra, từ tháng 6, gió mùa Tây - Nam hoạt động mạnh tại TP.HCM khiến mùi rác từ điểm đầu gió là Khu xử lý rác thải Đa Phước bị đưa đi khắp khu vực đông nam thành phố. Với công nghệ xử lý rác đã cũ, chủ yếu là chôn lấp, mùi hôi với cường độ mạnh là không thể tránh khỏi.

Để giải quyết vấn đề mùi hôi của bãi rác Đa Phước, GS Lê Huy Bá cho rằng nếu chỉ tập trung xử lý mùi bằng cách xịt hóa chất như trước đây sẽ gây tốn kém, không hiệu quả và độc hại. Hướng đi hợp lý duy nhất của TP.HCM là đẩy nhanh việc thực hiện các dự án đốt rác phát điện.

"Bãi rác Đa Phước nói riêng và ở nước ta nói chung vẫn xử lý rác hầu hết bằng chôn lấp, tính phí trên mỗi khối lượng rác cần xử lý. Ở các nước tiên tiến, họ coi rác là tài nguyên từ lâu rồi, họ đốt rác, phát điện tạo ra nguồn năng lượng sạch, không cần lo tới mùi hôi của rác tồn dư lâu ngày", nguyên Viện trưởng Viện KHCN và Quản lý môi trường chia sẻ.

Để giải quyết vấn đề trong dài hạn, Sở Tài nguyên Môi trường cho biết đã yêu cầu công ty VWS nhanh chóng hoàn thiện dự án chuyển đổi công nghệ xử lý chất thải rắn sinh hoạt để trình UBND thành phố. Thành phố cũng đang triển khai đầu thầu chọn nhà đầu tư cho các nhà máy đốt rác phát điện.

Sở cũng đồng thời kiến nghị Cục Môi trường miền Nam hỗ trợ đánh giá nguồn gốc phát sinh mùi hôi ở phía nam thành phố và đánh giá mức độ ảnh hưởng đến sức khỏe người dân.

Người dân Phú Mỹ Hưng: 'Quận 7 có hai mùa, mùa nắng và mùa hôi' Anh Hoàng Tùng, người dân Phú Mỹ Hưng (TP.HCM) cho biết: "Nhiều khi đêm mở cửa cho mát nhưng mùi hôi nồng nặc xuất hiện khiến tôi tỉnh dậy".

Quang Huy