Alibaba thiệt nặng vì bị Trung Quốc điều tra

Ngày 24/12, Cơ quan Quản lý Nhà nước về Quy chế Thị trường (SAMR) Trung Quốc thông báo mở cuộc điều tra Alibaba vì "các hoạt động bị nghi ngờ là độc quyền".

Trung Quốc đang kiểm soát lại hoạt động của gã khổng lồ thương mại điện tử Alibaba.

Các cơ quan quản lý trước đây đã cảnh báo Alibaba về việc buộc các nhà buôn bán phải ký các giao dịch độc quyền khiến họ không thể cung cấp sản phẩm trên các nền tảng đối thủ.

Cơ quan quản lý tài chính của Trung Quốc được cho là sẽ gặp gỡ với Tập đoàn thanh toán của Alibaba - Tập đoàn Ant Group trong những ngày tới đây, theo một tuyên bố riêng của Ngân hàng Nhân dân Trung Quốc.

Cuộc họp nhằm “hướng dẫn Ant Group thực hiện giám sát tài chính, cạnh tranh bình đẳng, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người tiêu dùng” - tuyên bố viết.

Ant cho biết đã nhận được thông báo từ các cơ quan quản lý và sẽ “tuân thủ tất cả các yêu cầu quy định”. Alibaba không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Truyền thông Trung Quốc bày tỏ sự ủng hộ đối với các cơ quan quản lý.

"Cạnh tranh công bằng là cốt lõi của nền kinh tế thị trường", trong khi độc quyền "bóp méo việc phân bổ nguồn lực, làm tổn hại đến lợi ích của người chơi và người tiêu dùng trên thị trường, đồng thời giết chết tiến bộ công nghệ" - tờ Nhân dân nhật báo, cơ quan ngôn luận của Đảng Cộng sản Trung Quốc cho biết.

Đây là vụ điều tra chống độc quyền đầu tiên vào một công ty công nghệ lớn của Trung Quốc, xảy ra trong bối cảnh hoạt động thương mại điện tử và fintech của Alibaba ỏ một quy mô chưa từng có tiền lệ.

Theo Financial Times, cuộc điều tra Alibaba đánh dấu hành động quyết liệt nhất của nhà quản lý Trung Quốc nhằm xử lý quyền lực ngày một lớn của các hãng công nghệ nước này. Scott Yu, chuyên gia chống độc quyền tại hãng luật Zhong Lun, cho rằng đây là cuộc điều tra chống độc quyền đầu tiên của Trung Quốc tại một công ty Internet Trung Quốc vì lạm dụng sức mạnh thị trường. Theo ông, kịch bản xấu nhất là Alibaba có thể bị phạt tối đa 10% doanh thu năm 2019.

Sau nhiều năm cho phép Alibaba và Tencent tự do hoạt động với ít hạn chế, Bắc Kinh gần đây đã thay đổi phương thức. Tháng trước, Trung Quốc công bố dự thảo quy định chống độc quyền đầu tiên dành cho lĩnh vực Internet, khiến cổ phiếu của các hãng chao đảo. Các nhà phân tích cho rằng Alibaba có nguy cơ lớn nhất. Quy định được đưa ra ngay sau khi nhà sáng lập Alibaba Jack Ma có bài phát biểu chỉ trích nhà quản lý và tấn công các ngân hàng quốc doanh. Nhiều người tin đây là nguồn cơn khiến vụ IPO của Ant bị hủy bỏ.

Trong một thời gian dài, các công ty công nghệ Trung Quốc ép những người muốn bán hàng trên nền tảng của họ phải lựa chọn một đối tác chứ không được lựa chọn nhiều nền tảng thương mại điện tử. Nếu không tuân thủ, người bán sẽ phải lãnh hậu quả như hạn chế lưu lượng khách hàng dẫn đến gian hàng trực tuyến.

Chẳng hạn, năm 2019, nhà sản xuất lò vi sóng lớn nhất thế giới Galanz tố cáo Alibaba chuyển hướng truy cập của khách hàng khỏi gian hàng Tmall sau khi hãng này bán hàng trên gian hàng thương mại của Pinduoduo, đối thủ của Alibaba.

Galanz cho biết doanh số của họ sụt giảm mạnh vì không “trung thành” với Alibaba. JD và Pinduoduo – cả hai sàn thương mại điện tử được Tencent hỗ trợ - cũng kiện Alibaba vì hành vi tương tự, tố đối thủ lợi dụng độc quyền để ngăn cản thương nhân bán hàng trên dịch vụ của họ.

Sau tin tức bị điều tra, cổ phiếu của Tập đoàn thương mại điện tử Alibaba niêm yết tại sàn chứng khoán Hồng Kông (Trung Quốc) và New York đã trượt sâu sau khi thông tin bị chính phủ Trung Quốc điều tra.

Kết thúc phiên giao dịch ngày hôm 24/12, giá cổ phiếu của Tập đoàn Alibaba tại sàn chứng khoán Hồng Kông (Trung Quốc) và New York đều giảm mạnh sau khi thông tin tập đoàn này bị điều tra. Chốt phiên giao dịch, giá cổ phiếu của Alibaba tại sàn chứng khoán Hồng Kông (Trung Quốc) đã giảm 20,2 đô la Hong Kong xuống còn 226,2 đô la Hong Kong/cổ phiếu, mức giảm 8,13%.

Trong khi đó, tại sàn chứng khoán New York, mỗi cổ phiếu của Alibaba giảm 35,73 USD xuống còn 217,78 USD/cổ phiếu, mức giảm 13,95%. Ước tính, tại sàn giao dịch Hồng Kông (Trung Quốc) cổ phiếu của Alibaba đã “bốc hơi” 1.700 tỷ đô la Hồng Kông (tương đương 220 tỷ USD), còn tại Mỹ là hơn 100 tỷ USD.

Hải Lâm