Ai ngờ viên thuốc 'cổ' của thế kỷ trước lại trị được tế bào ung thư

Vancomycin - loại thuốc kháng sinh được sử dụng từ thập niên 50 của thế kỷ 20 có thể là biện pháp sẵn có, giá thành thấp, cứu mạng bệnh nhân ung thư.

Các bác sĩ của Đại học Pennsylvania (Mỹ) đã thử nghiệm cho bệnh nhân dùng vancomycin sau khi họ được xạ trị. Không ngờ, loại kháng sinh cũ kỹ này bỗng có tương tác bất ngờ với hệ vi sinh vật đường ruột, kích thích hệ miễn dịch của bệnh nhân "trỗi dậy" đủ mạnh để tiêu diệt nốt những gì xạ trị còn để lại ở khu vực có khối u và cả các tế bào ung thư còn lang thang ở những vị trí xa trong cơ thể.

Vancomycin là thuốc kháng sinh được dùng từ thế kỉ trước.

Liệu pháp miễn dịch trong điều trị ung thư là xu hướng mới của những năm gần đây và được các nhà khoa học khắp thế giới dày công nghiên cứu. Việc có một liệu pháp miễn dịch lại dựa trên một loại thuốc có sẵn kết hợp được với xạ trị sẽ giúp tiết kiệm rất nhiều chi phí nghiên cứu.

Thử nghiệm lâm sàng thành công nói trên khiến người ta hy vọng phương pháp này có thể được ứng dụng trong một tương lai gần.

Theo phó giáo sư – tiến sĩ Andrea Facciabene, Trường Y khoa Perelmann trực thuộc Đại học Pennsylvania, phương pháp này được coi là bền vững nhờ tác động đến cơ chế sâu xa điều khiển hệ miễn dịch: các vi khuẩn đường ruột; giúp đào tạo cơ thể tự chống lại căn bệnh thay vì chỉ đơn thuần trị bệnh.

Tế bào ung thư.

Loại thuốc này đặc biệt cải thiện chức năng của các tế bào đuôi gai, dạng tế bào truyền tin giúp các tế bào T (Tế bào T, hoặc tế bào lympho T, là một loại tế bào lympho - một phân lớp của bạch cầu - đóng một vai trò trung tâm trong miễn dịch qua trung gian tế bào) của hệ miễn dịch biết chính xác mình phải tấn công cái gì. Phương pháp được chứng minh là hiệu quả với nhiều loại ung thư khác nhau.

Vancomycin còn được cấu thành bởi các phân tử lớn, vì vậy nó sẽ được "giam lỏng" trong ruột bệnh nhân nhưng không lưu thông đến phần còn lại của cơ thể như các kháng sinh khác, vì thế giảm thiểu tác dụng phụ của loại thuốc này lên các cơ quan khác.

Ngoài đặc tính chống nhiễm trùng, thuốc kháng sinh còn giúp điều trị ung thư.

Thử nghiệm thành công này cho thấy, thuốc kháng sinh có thể có tham gia vào quá trình điều trị ung thư chứ không bị đứng ngoài cuộc như trước đây.

Tháng 4/2019, các nhà khoa học Anh và Nhật đã thành công trong việc bào chế thuốc kháng sinh chống tế bào ung thư và vi khuẩn kháng thuốc. Biệt dược của thuốc có tên là kedarcidin, được phát hiện trong một mẫu đất ở Ấn Độ gần 30 năm trước. Không giống các loại kháng sinh khác chỉ tập trung diệt vi khuẩn, kedarcidin còn tấn công tế bào ung thư và có khả năng trở thành vũ khí hữu hiệu trong điều trị ung thư.

Tuy thành công này mới dừng lại trong điều kiện phòng thí nghiệm nhưng đây cũng là một hướng mới của con người trong công cuộc chống lại căn bệnh nan y khiến hàng triệu người chết mỗi năm này.

Minh Khôi (T/h)