Ai là người đầu tiên đoạt giải Nobel ở cả hai lĩnh vực Vật lý và Hóa học?

Marie Curie là phụ nữ gốc Ba Lan đoạt giải Nobel Vật lý cùng chồng năm 1903, sau đó một mình nhận giải Nobel Hóa học năm 1911.

Chân dung bà Marie Curie.

Nhà vật lý, hóa học người Pháp gốc Ba Lan Marie Curie là người đầu tiên giành được 2 giải Nobel, và đến tận ngày nay, bà vẫn là một trong 2 người hiếm hoi từng được giải Nobel ở hai lĩnh vực khác nhau.

Năm 1903, vợ chồng Pierre và Marie Curie chia sẻ giải Nobel Vật lý với nhà vật lý người Pháp Henri Becquerel. Ông Becquerel được trao giải vì phát hiện ra hiện tượng phóng xạ tự nhiên, trong khi vợ chồng nhà Curie được ghi nhận vì nghiên cứu của họ về hiện tượng phóng xạ do Becquerel phát hiện.

Được biết, trước đó, Marie Curie suýt không được nhận giải thưởng đầu tiên chỉ vì là phụ nữ. Năm 1903, Viện Hàn lâm Khoa học Pháp chỉ đề cử hai nhà nghiên cứu Pháp là Henri Becquerel và Pierre Curie (chồng Marie Curie) cho giải Nobel Vật Lý. Khi biết thông tin, nhà toán học Thụy Điển Gösta Mittag-Leffler vô cùng tức giận và đã khuyên Pierre lên tiếng.

Pierre viết thư phản hồi: “Nếu đúng là người ta đang nghiêm túc suy nghĩ đến việc trao giải thưởng cho tôi, tôi rất muốn được xem xét cùng Marie với nghiên cứu về hiện tượng phóng xạ. Vai trò của cô ấy trong phát hiện này là rất quan trọng”.

Sau nhiều tranh cãi, Marie được đưa vào danh sách đề cử.

Cuối cùng vào tháng 12/1903, ba nhà khoa học (Becquerel và vợ chồng Curie) cùng được trao giải thưởng uy tín. Becquerel đã phát hiện ra phóng xạ từ chất urani, trên cơ sở đó vợ chồng Curie nghiên cứu mở rộng về các vật chất phóng xạ.

Vợ chồng Marie và Pierre Curie.

Năm 1911, Marie Curie đạt giải Nobel Hóa học với thành tựu khám phá ra 2 nguyên tố radium và polonium.

Về sau, con gái của Marie Curie là Iréne Joliot-Curie tiếp nối truyền thống gia đình bằng một giải Nobel Hóa học cùng chồng năm 1935.

Đến năm 1965, con rể của Marie Curie, chồng của con gái thứ hai của bà Curie, Henry Labouisse - khi đó là giám đốc Quỹ Nhi đồng Liên Hiệp Quốc (UNICEF) - đại diện tổ chức này nhận giải Nobel Hòa bình.

Thanh Tùng (T/h)