Ai dễ bị đột quỵ?

Bệnh nhân may mắn được các bác sĩ tại Bệnh viện Thống Nhất, TP HCM cứu sống. Ảnh: BVCC

Liên tiếp ghi nhận các ca đột quỵ

Ngày 8/12, Đơn vị Đột quỵ, Bệnh viện Thống Nhất, TP HCM, đã can thiệp khẩn cấp, kịp thời cứu sống một người đàn ông 52 tuổi, bị đột quỵ tại sân bay Tân Sơn Nhất.

BSCKII Nguyễn Thị Phương Nga, Trưởng khoa Nội thần kinh, cho biết trong khi ngồi chờ đến giờ lên máy bay, bệnh nhân đột ngột quỵ xuống, không nói được, không nhận ra người quen. Sau hai giờ, ông đã liệt hoàn toàn nửa người phải, mất khả năng ngôn ngữ và tri giác.

Các kết quả xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh xác định, người đàn ông bị nhồi máu não cấp do tắc một động mạch não lớn. Ông được đưa đến viện sớm, thời gian cấp cứu trong “khung giờ vàng”, kịp thời được tiêm thuốc tiêu sợi huyết, giải phóng cục máu đông gây tắc mạch. Hiện, vùng não nằm phía sau chỗ tắc đã được tưới máu trở lại. Bệnh nhân tỉnh táo, ngồi dậy được, tri giác bình thường, gọi hỏi biết nhưng còn nói khó. Nửa người bên phải bị liệt đã cử động được nhẹ nhàng, sức cơ tay chân hồi phục khá.

Không may mắn như bệnh nhân trên, ngày 9/12 người hâm mộ cả nước “bàng hoàng” khi hay tin nghệ sĩ Chí Tài qua đời vì đột quỵ.

Đặc biệt chỉ trong vòng 20 ngày nhưng Trung tâm Đột quỵ, Bệnh viện Bạch Mai đã tiếp nhận tới 750 ca bệnh nhân đột quỵ. Đáng báo động trong số đó có 60 người có độ tuổi từ 18 – 44, chiếm tỷ lệ xấp xỉ 10%.

Theo PGS.TS Mai Duy Tôn, Giám đốc Trung tâm Đột quỵ chia sẻ: “Số bệnh nhân trẻ chiếm gần 10% số bệnh nhân đột quỵ nói chung tại Trung tâm. Đây là con số không nhỏ và có xu hướng ngày càng gia tăng. Điều đáng nói, phần lớn bệnh nhân nhập viện muộn và hệ lụy là mất đi cơ hội hồi phục trong giờ vàng”.

Nguyên nhân do đâu?

Bác sĩ Nga chia sẻ, đột quỵ, hay tai biến mạch máu não là tình trạng một phần não bị tổn thương đột ngột, do mạch máu nuôi não bị tắc nghẽn (nhồi máu) hoặc vỡ (xuất huyết). Đột quỵ là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong và tàn phế.

Dạng nhồi máu não phổ biến hơn, chiếm khoảng 70-80%. Hiện, có nhiều phương pháp điều trị, có thể tái thông mạch máu khẩn cấp, trong khung thời gian 4-6 giờ, thậm chí 24 giờ, mở rộng cơ hội cứu sống người bệnh. Tỷ lệ bệnh nhân bị xuất huyết não ít hơn, nhưng tình trạng, nguy cơ tử vong và biến chứng nặng hơn.

Còn theo PGS.TS Mai Duy Tôn, có nhiều yếu tố liên quan đến đột quỵ như bệnh tăng huyết áp, bệnh lý chuyển hóa như đái tháo đường, béo phì, tăng mỡ máu, hút thuốc, lối sống ít vận động, không lành mạnh, làm việc căng thẳng… Theo số liệu của Hội Tim mạch Việt Nam thì cứ 4 người từ 25 - 49 tuổi thì có một người tăng huyết áp và đây là nguyên nhân chính gây nên đột quỵ ở người trẻ.

Ngoài ra, bệnh nhân đột quỵ trẻ còn liên quan đến các yếu tố di truyền, có bất thường về mạch máu, hoặc tình trạng đông máu, dẫn đến nguy cơ vỡ mạch máu, hoặc tắc mạch máu gia tăng.

Cũng theo PGS.TS Tôn, khi bệnh nhân bị đột quỵ não, các triệu chứng sẽ xảy ra ngay lập tức sau vài phút hoặc sau vài giờ với các dấu hiệu sau: Đột ngột có cảm giác tê hay yếu liệt ở mặt, tay hoặc chân (các triệu chứng thường xảy ra ở một bên của cơ thể - nửa người); Đột ngột không nói được, giọng nói bị méo hoặc bệnh nhân bị nói nhảm, vô nghĩa, không hiểu được lời nói; Đột ngột mất thị lực, đặc biệt khi triệu chứng xuất hiện ở một bên mắt; Đột ngột đau đầu dữ dội; Chóng mặt, cơ thể bị mất thăng bằng hoặc không thể thực hiện vận động theo ý muốn…

“Nếu bất cứ ai có biểu hiện bất cứ triệu chứng nào như trên, thậm chí không rõ ràng, ngay lập tức gọi cấp cứu 115, vận chuyển an toàn tới bệnh viện gần nhất tìm cơ hội điều trị trong giờ vàng để “cứu não”, PGS. Tôn nhấn mạnh.

Ngọc Nga (tổng hợp)