AI có thể không phải là tin xấu đối với người lao động

Sự gia tăng trí tuệ nhân tạo là nỗi sợ hãi của nhiều, rất nhiều người lao động. Bởi các chương trình máy tính thông minh sẽ loại bỏ hàng triệu công ăn việc làm, ảnh hưởng đến một số lớn lương và thu nhập của nhiều người. Nhưng sự thật không như chúng ta nghĩ!

AI hỗ trợ chứ không lấy đi việc làm của người lao động

Ken Goldberg thuộc Đại học California, Berkeley và Vinod Kumar, Giám đốc điều hành của Tata Communications, một đơn vị kinh doanh lớn nhất của Ấn Độ vừa tuyên bố không cần phải quá "u ám". Họ vừa nghiên cứu trong một báo cáo "Sự kết nối, trợ giúp của AI cho người lao động". Có thể nói cụ thể hơn người lao động sẽ làm việc đang năng suất hơn, rút ngắn thời gian lao động và mọi thứ sẽ trở nên dễ dàng với công nghệ.

Một cuộc khảo sát với 120 giám đốc điều hành cấp cao, cho thấy rằng nhiều người trong số họ (77%) nghĩ rằng AI sẽ tạo ra vai trò mới hơn là tin rằng nó sẽ thay thế vị trí hiện tại (57%). Kỹ năng bổ sung có thể cần thiết để đối phó với công nghệ mới và hơn một nửa số ông chủ đang thực hiện các bước để đào tạo lực lượng lao động của họ.

Những thay đổi công nghệ trước đây đã không có tác động tiêu cực đến việc làm. Có thể đưa ra một vài ví dụ: Máy quét mã vạch không loại bỏ vai trò của nhân viên thu ngân, công việc trong ngành bán lẻ tăng trưởng với tốc độ hàng năm trên 2% trong khoảng thời gian từ năm 1980 đến năm 2013. Sự xuất hiện của các máy rút tiền tự động (ATM) đã giúp nhân viên ngân hàng kiếm tiền và giải phóng họ để cung cấp lời khuyên tài chính cho khách hàng.

Một số công việc có thể được thực hiện dễ dàng hơn rất nhiều bởi AI. Ví dụ như lái xe tải. Một số lo ngại rằng tài xế xe tải sẽ được thay thế bằng các phương tiện tự lái. Nhưng vận động một chiếc xe tải quanh những con đường đông đúc khó khăn hơn nhiều so với việc lái xe xuống đường cao tốc.

Vì vậy, người lái xe có thể chuyển sang chế độ tự động (và nghỉ ngơi một chút) khi ra ngoài các thành phố lớn và tiếp tục lái xe khi đến gần điểm đến. Sự tương tự rõ ràng là với phi công, nơi các phi công xử lý cất cánh và hạ cánh nhưng bật máy tính để hành trình ở độ cao 35.000 feet. Sử dụng AI có thể ngăn chặn các trình điều khiển mệt mỏi gây ra tai nạn.

Chuyển sang những công việc văn phòng, AI có thể giúp đỡ với các nhiệm vụ phức tạp và khó sử dụng như quản lý chuỗi cung ứng, phân bổ không gian bàn làm việc và lưu giữ hồ sơ cuộc họp.

Tất cả điều này có thể giải phóng thời gian để mọi người làm những việc quan trọng hơn. Các tác giả nghiên cứu trong báo cáo cũng cho rằng AI là cộng tác trong các công ty. Một ví dụ rõ ràng là loại bỏ các rào cản ngôn ngữ. Các công ty đa quốc gia có thể có nhân viên thiếu ngôn ngữ chung, AI có thể xử lý bản dịch theo thời gian thực để đối thoại dễ dàng hơn.

Cải thiện sự đa dạng trong lực lượng lao động

Và báo cáo cho rằng AI có thể đưa ra quyết định tốt hơn bằng cách đưa ra một ý kiến trái ngược để các đội có thể tránh được những ý tưởng trùng lặp. Một chương trình có thể phân tích e-mail và bảng điểm họp và đưa ra cảnh báo khi các giả định có khả năng sai được thực hiện (giống như cậu bé trong câu chuyện Hans Christian Andersen nhận thấy rằng Hoàng đế không có quần áo). Hoặc nó có thể cảnh báo một nhóm khi nó đang bị phân tâm từ nhiệm vụ trong tay.

Khi một công ty bắt đầu một dự án mới, AI cũng có thể đề xuất các chuyên gia từ các bộ phận khác của tổ chức có thể đóng góp. Trong tuyển dụng, các nhà quản lý có thể đặt tiêu chí cho "đa dạng nhận thức" khi tiến hành tìm kiếm việc làm và cho phép AI đề xuất ứng cử viên. Điều này có thể loại bỏ các thành kiến tuyển dụng.

Helen Poitevin của Gartner, một công ty nghiên cứu nói rằng, một số công ty đang sử dụng AI để đề xuất khả năng đào tạo cho các công nhân hiện có, dựa trên kỹ năng của các nhân viên, như một trợ giúp cho sự phát triển nghề nghiệp của họ. Và các chương trình cũng đang được sử dụng để phân tích thông tin phản hồi của nhân viên cá nhân để người quản lý có thể nhận thức được các khu vực cụ thể mà nhiều người không hài lòng. Nếu họ phản ứng đúng cách, điều này sẽ làm cho cuộc sống của người lao động tốt hơn.

Tất cả đều là một sửa chữa hữu ích đối với một số dự báo đáng báo động hơn về các tác động tiềm tàng của AI. Nhưng như mọi khi, nó cần phải được nhớ rằng các chương trình chỉ tốt như dữ liệu mà chúng được đưa ra. Nếu những người nhập dữ liệu có thành kiến, chúng có thể xuất hiện trong các đề xuất mà nó tạo ra. Như bà Poitevin nói, AI có thể giúp cải thiện sự đa dạng trong lực lượng lao động “nếu chúng ta cần nó”. Người sử dụng lao động tốt có thể biến AI thành tích cực cho người lao động.

Trang Lê