ABA làm nóng chuỗi logistics lạnh

Sau 3 năm kể từ khi ABA được Mekong Capital rót hàng triệu USD, Công ty đã có những thay đổi ngoạn mục.

Kể từ khi thành lập (năm 2008), ABA nhạy bén khi chọn ngách logistics lạnh để dấn bước. Ở thời điểm ấy, thị trường logistics lạnh là ngách nhỏ, rất riêng và gần như chưa ai tham gia phân khúc này. Nhờ vậy, ABA đã không gặp áp lực cạnh tranh với trên 1.200 doanh nghiệp cùng ngành. Đặc biệt, sự ra đời của ABA đã phần nào giúp các nhà sản xuất như Vinamilk, Unilever, Kinh Đô... chuyên môn hóa hoạt động logistics ra bên ngoài.

Đến nay, sau 11 năm hoạt động, ABA đã liên tục chuyển đổi. Chuyển đổi quan trọng ở ABA là chuyển mình từ nhà cung cấp dịch vụ, giải pháp vận chuyển bảo quản nhiệt độ đơn thuần, tiến lên mô hình cung cấp chuỗi logistics lạnh, tức đảm trách mọi khâu kể từ khi sản phẩm rời nhà máy đến lúc hàng lên kệ bán lẻ.

Đây là một chuyển đổi rất thức thời. Bởi xu hướng người dân là hướng đến nhu cầu thực phẩm sạch, chất lượng cao, an toàn, rõ nguồn gốc. Muốn thế, thực phẩm phải được kiểm soát chặt chẽ ở mọi khâu, từ lúc nuôi trồng đến sản xuất, chế biến và cả vận chuyển ra thị trường. Tuy nhiên, cho đến nay, theo đánh giá chung, do yếu ở khâu logistics lạnh nên thất thoát, hư hỏng sau thu hoạch ở thực phẩm vẫn rất cao, thường lên đến 20-25% riêng về mặt hàng rau quả, theo Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam.

Các nhà sản xuất lẫn đơn vị bán lẻ như Big C, VinMart, Bách Hóa Xanh... đã thấy rõ vấn đề này và ngày càng chú ý đến chuỗi logistics lạnh. Đây chính là cơ hội cho những doanh nghiệp như ABA. Đặc biệt, những đơn vị có khả năng đưa ra giải pháp tích hợp thì càng có nhiều lợi thế.

Năm ngoái, theo chia sẻ của ông Lương Quang Thi, Tổng Giám đốc của ABA, Công ty đã mua lại kho lạnh của Hùng Vương sau khi mua lại kho lạnh lớn nhất tại Hà Nội vào năm 2016. Từ đây, ABA chính thức sở hữu 2 kho lạnh lớn ở cả Hà Nội lẫn TP.HCM. Các kho lạnh này cùng với Trung tâm phân phối của ABA đã cho phép Công ty triển khai những giải pháp, dịch vụ tích hợp chuỗi cung ứng lạnh. Quan trọng, kho lạnh giúp doanh nghiệp đảm bảo được tỉ lệ lấp đầy mỗi chuyến xe. Nhờ đó, Công ty giảm chi phí, gia tăng hiệu quả vận hành.

ABA cũng gia tăng sở hữu đội xe lên hơn 300 chiếc và dự kiến đạt 400 chiếc vào cuối năm nay. So với lúc Mekong Capital mới đầu tư (năm 2016), số lượng xe của Công ty đã tăng gấp 10 lần. ABA đang áp dụng hệ thống Oracle (OTM) vào quản lý điều hành xe. Hệ thống giúp khách hàng theo dõi truy vết thông tin quá trình vận chuyển, biết được đường đi, nhiệt độ bảo quản của lô hàng từ đầu tới cuối. Riêng tài xế được tập huấn kiến thức liên quan và cung cách phục vụ.

Thực tế, ứng dụng hệ thống OTM vào trong quản lý điều hành logistics được xem là bước đột phá cho các doanh nghiệp logistics. Hiệp Hội Logistics Việt Nam (VLA) từng khảo sát và công bố rằng, đến 87% doanh nghiệp trong ngành cho rằng chính công nghệ đã tạo ra lợi thế cạnh tranh. 83% doanh nghiệp cũng khẳng định thúc đẩy đổi mới công nghệ là nhiệm vụ chính của các nhà cung cấp dịch vụ logistics.

Nhưng để áp dụng được Oracle đòi hỏi nhiều tiêu chuẩn khắt khe nên chỉ một số công ty lớn ở Việt Nam áp dụng. Một số công ty tiêu biểu như Tổng Công ty Tân Cảng Sài Gòn, Công ty Tiếp vận Thăng Long (liên doanh giữa Sumitomo, Suzuyo, Vinafco và Công ty Điện tử Hà Nội), Dragon Logistics.

ABA không chia sẻ số tiền đầu tư cụ thể cho công nghệ nhưng cho biết là khá cao. Vì thế, ông Thi nhấn mạnh: “Lúc này chưa phải lúc nói đến lợi nhuận nhưng ABA sẵn sàng cho đầu tư, vì tầm nhìn 5-10 năm”. Tầm nhìn đó hướng đến quy mô, giá trị tăng gấp vài chục lần hiện tại. Hiện nay, trong mảng logistics lạnh, ABA nổi bật về đội xe và kho lạnh trước các đối thủ như Panalpina, Kuehne + Nagel, Swire Cold, Schenker, Agility, APL, K-line, Maersk Logistics, Konoike (nước ngoài)... Trong lần đấu thầu để giành quyền cung cấp dịch vụ logistics lạnh cho nhà máy thịt heo của Masan tại Hà Nam, ABA đã vượt qua nhiều đối thủ trong và ngoài nước để trở thành đối tác cho Masan.

Thực tế, nếu chỉ riêng cung cấp dịch vụ logistics lạnh cho Masan, ABA đã có trong tay cơ hội phục vụ cho 10% thị phần thịt mát trên cả nước đến năm 2022, tức tương đương khoảng 1 tỉ USD (theo số liệu từ Masan). Còn nếu tính cả quy mô thị trường thực phẩm 4 tỉ USD, theo Euromonitor, cơ hội cho ABA còn lớn hơn. Trước mắt, theo ABA chia sẻ, Công ty đang phân phối cho khoảng 4.000 giao dịch/ngày. Đến cuối năm nay, con số này có thể sẽ tăng lên 10.000 giao dịch/ngày và sẽ còn tăng đột phá từ năm sau, khi các hoạt động đầu tư cho chuỗi cung ứng logistics tích hợp ở ABA hoàn tất và Công ty đưa công nghệ vào ứng dụng đồng loạt trên mọi bộ phận.

ABA vẫn trong giai đoạn đầu tư mở rộng nên cần tiếp tục huy động vốn nhưng ông Thi cho biết, Công ty luôn cân nhắc đến yếu tố hài hòa lợi ích các nhà đầu tư cũng như sẽ niêm yết trên sàn chứng khoán trong thời gian tới

Ngọc Thủy