57 năm tù cho các 'sâu đất'

Chiều ngày 2- 12, sau 3 ngày xét xử và nghị án, TAND tỉnh Hà Tĩnh đã tuyên án đối với các bị cáo: Nguyễn Văn Bổng (nguyên Chủ tịch UBND H.Kỳ Anh cũ, nay là thị xã Kỳ Anh), Phạm Huy Tường (nguyên Trưởng phòng Phòng TN&MT), Lê Xuân Nghinh (nguyên Bí thư Đảng ủy xã Kỳ Long), Lê Quang Hà (nguyên Phó Chủ tịch xã Kỳ Long), Lê Anh Đức, Hồ Xuân Cường (thành viên HĐBTGPMB H.Kỳ Anh) và Lê Công Diếu (nguyên Chủ tịch xã Kỳ Phương) về tội “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng”. Liên quan vụ án còn có ông Lê Hữu Diện (nguyên Chủ tịch UBND xã Kỳ Long), song bị cáo này đã chết.

Theo cáo trạng của Viện KSND tỉnh Hà Tĩnh, từ năm 2008- 2009, trong quá trình thực hiện chủ trương bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng để thực hiện dự án Khu liên hợp gang thép và cảng nước sâu Sơn Dương (Khu kinh tế Vũng Áng), Nguyễn Văn Bổng với chức danh Chủ tịch UBND H.Kỳ Anh, kiêm Chủ tịch Hội đồng BTGPMB huyện và 7 bị can là cán bộ cấp dưới biết rõ một số diện tích đất công do UBND 2 xã Kỳ Long và Kỳ Phương quản lý không thuộc diện được Nhà nước bồi thường nhưng vẫn đưa vào diện xét duyệt, chi trả. Cụ thể:

Tại xã Kỳ Long, có 61,39ha đất công do chính quyền quản lý và đất do dân khai hoang phục hóa. Diện tích đất công sẽ không được bồi thường, hỗ trợ; riêng diện tích đất do dân khai hoang phục hóa sau mốc ngày 1- 7- 2004 sẽ được hỗ trợ bằng 30% giá bồi thường đất nông nghiệp. Nắm rõ điều đó, Nguyễn Văn Bổng đã câu kết với Phạm Huy Tường, Lê Anh Đức, Lê Hữu Diện, Lê Quang Hà, Lê Xuân Nghinh lập hồ sơ đưa 61,39ha đất công vào diện “đất tranh chấp”, nên được UBND tỉnh phê duyệt phương án, dự toán kinh phí bồi thường số tiền 22,748 tỷ đồng.

Để giải ngân, chiếm đoạt được số tiền 22,748 tỷ đồng này, Lê Hữu Diện, Lê Xuân Nghinh đã trực tiếp gặp Nguyễn Văn Bổng xin chủ trương giải quyết và được Nguyễn Văn Bổng cho chủ trương họp dân, lập hồ sơ bồi thường trình HĐBTGPMB huyện để áp giá chi trả. Sau đó, Chủ tịch và Bí thư xã Kỳ Long đã tổ chức họp dân, thống nhất cho các hộ dân đứng tên trong hồ sơ và phân chia tiền bồi thường như sau: Đất hộ dân tự khai hoang không có giấy tờ thì hộ dân được hưởng 50%, xã trích lại 50%; đất hộ dân tự phục hóa không có giấy tờ thì hộ dân được hưởng 30%, xã trích lại 70%; đất chưa sử dụng thì giao cho cán bộ xã, xóm đứng tên để lấy 100% thu vào ngân sách xã.

Tiếp tay giúp cho xã Kỳ Long hợp thức hồ sơ, Phạm Huy Tường đã giao Lê Anh Đức trực tiếp hướng dẫn lập hồ sơ chuyển đổi từ đất công do UBND xã quản lý sang đất giao cho hộ dân sử dụng và cùng Lê Quang Hà lập 412 bản kiểm kê, nâng khống số lượng tiền đền bù lên số tiền 21,609 tỷ đồng, còn lại 47 biên bản Hà trực tiếp thực hiện với số tiền 1,077 tỷ đồng. Tổng số tiền 22,686 tỷ đồng đã được Nguyễn Văn Bổng ký chi trả cho các hộ dân đứng tên mà không thông qua thẩm định của Sở Tài chính và phê duyệt của UBND tỉnh. Tuy nhiên, thực chất các hộ dân chỉ thực nhận 10,377 tỷ đồng theo thỏa thuận từ trước.

Còn tại xã Kỳ Phương, Nguyễn Văn Bổng và Phạm Huy Tường còn chỉ đạo lập hồ sơ khống, biến 11,39ha đất công thành “đất tranh chấp” để được áp giá đền bù 4,223 tỷ đồng. Theo đó, để biến 11,39ha đất công này thành “đất tranh chấp”, được tỉnh áp giá đền bù, Lê Công Diếu đã gặp Hồ Xuân Cường để phối hợp thực hiện. Hồ Xuân Cường đã sử dụng danh sách hộ dân mà các thôn thuộc xã Kỳ Phương gửi lên để lập thành 146 biên bản áp giá, với tổng số tiền 4,223 tỷ đồng và được Nguyễn Văn Bổng bỏ qua các điều kiện, thủ tục bắt buộc, ra quyết định chi trả toàn bộ số tiền trên cho xã Kỳ Phương.

Quá trình điều tra và truy tố, xét xử, cơ quan tố tụng đã xác định, nếu thực hiện đúng quy định của pháp luật về bồi thường hỗ trợ giải phóng mặt bằng, thì diện tích 61,39ha đất tại xã Kỳ Long nói trên chỉ được hỗ trợ số tiền 13,011 tỷ đồng, còn lại 9,639 tỷ đồng trên tổng số tiền đã chi trả là gây thiệt hại cho ngân sách bồi thường giải phóng mặt bằng của BQL khu kinh tế Vũng Áng, trực thuộc UBND tỉnh Hà Tĩnh. Với diện tích 11,39ha đất tại xã Kỳ Phương, cơ quan chức năng xác định chỉ được hỗ trợ 3,337 tỷ đồng, chênh lệch 885,594 triệu đồng, trong đó thất thoát 840,954 triệu đồng. Như vậy, tổng số tiền thất thoát cho ngân sách Nhà nước được xác định là 10,480 tỷ đồng.

Các bị cáo trước vành móng ngựa.

Với hành vi trên, các bị cáo Nguyễn Văn Bổng, Phạm Huy Tường, Lê Hữu Diện, Lê Xuân Nghinh, Lê Quang Hà, Lê Anh Đức bị VKSND tỉnh Hà Tĩnh truy tố về khoản 3, Điều 165- BLHS, với khung hình phạt từ 12 đến 20 năm tù. Bị cáo Lê Công Diếu và Hồ Xuân Cường bị truy tố theo điểm d, khoản 2, Điều 165- BLHS, với khung hình phạt từ 3 năm đến 12 năm tù.

Tại phiên xét xử, trả lời thẩm vấn, Nguyễn Văn Bổng thừa nhận mình có “4 cái sai” gồm: làm không đúng chức năng, xác định nguồn gốc đất và chủ sử dụng đất; trong hồ sơ bồi thường xã gửi lên, ông không thẩm định, khi cấp dưới trình hồ sơ lên đã không thẩm định mà ký luôn; bỏ qua khâu thẩm định số tiền do UBND tỉnh Hà Tĩnh và Sở Tài chính phê duyệt trong quá trình chi trả đền bù dẫn tới thất thoát. Khi được cho nói lời sau cùng, bị cáo Nguyễn Văn Bổng cho rằng mình sai phạm là vì áp lực giải phóng mặt bằng, nên xin HĐXX xem xét giảm án. Bị cáo Phạm Huy Tường đề nghị xem xét lại số liệu diện tích đất bồi thường không đúng quy định mà cơ quan tố tụng công bố. Các bị cáo khác trình bày hoàn cảnh gia đình, nhân thân tốt, xin HĐXX xem xét giảm án.

HĐXX xét thấy số tiền các bị cáo gây thất thoát hơn 10,4 tỷ đồng mà Viện KSND tỉnh Hà Tĩnh nêu trong bản cáo trạng là chưa phù hợp. Căn cứ vào sổ mục kê, sổ bộ thuế, sổ kiểm kê cùng các tài liệu, chứng cứ khác, HĐXX xác định: hành vi phạm tội của các bị cáo gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước là 9,8 tỷ đồng (trong đó tại xã Kỳ Long là hơn 9 tỷ đồng, xã Kỳ Phương là 840 triệu đồng). Theo đó, HĐXX tuyên phạt bị cáo Nguyễn Văn Bổng 12 năm tù; bị cáo Phạm Huy Tường 11 năm tù; bị cáo Lê Xuân Nghinh và Lê Quang Hà 10 năm tù; Lê Anh Đức 8 năm tù; Lê Công Diếu và Hồ Xuân Cường 3 năm tù.

Cùng đó, HĐXX buộc 2 bị cáo Nguyễn Văn Bổng và Phạm Huy Tường mỗi bị cáo phải bồi thường hơn 1,6 tỷ đồng. Các bị cáo Lê Xuân Nghinh, Lê Quang Hà và Lê Anh Đức mỗi bị cáo phải bồi thường hơn 1,5 tỷ đồng. Lê Công Diếu và Hồ Xuân Cường mỗi bị cáo phải bồi thường hơn 142 triệu đồng.

X.S