3 phương án nghìn tỷ di dời trụ sở các bộ, ngành khỏi nội đô

Viện Quy hoạch Đô thị và Nông thôn Quốc gia (VIUP) vừa trình Bộ trưởng Xây dựng báo cáo bổ sung phương án quy hoạch xây dựng hệ thống trụ sở làm việc các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, cơ quan trung ương các đoàn thể tại thủ đô Hà Nội đến năm 2030.

Theo 3 phương án được đề xuất, nghiên cứu, trụ sở làm việc của các bộ, ngành sẽ được di dời về khu vực Tây Hồ Tây, hoặc khu vực Mễ Trì, hoặc có thể phân bố tại cả 2 địa điểm trên.

Theo kế hoạch, đến năm 2030, 13 trụ sở các bộ, ngành sẽ được di rời khỏi nội thành. Ảnh: Việt Linh.

Chưa có phương án tối ưu mọi mặt

Theo kế hoạch tới năm 2030, 13 cơ quan đầu não của bộ, ngành, trực thuộc Chính phủ, cơ quan trung ương và đoàn thể sẽ di chuyển ra ngoại thành Hà Nội gồm: Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Bộ Tư pháp; Bộ Công Thương; Bộ Xây dựng; Bộ Giao thông Vận tải; Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Bộ Thông tin và Truyền thông; Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam; Bảo hiểm Xã hội Việt Nam.

Khu đất Tây Hồ Tây đang đợi các bộ, ngành di dời. Ảnh: Việt Linh.

Theo phương án thứ nhất của VIUP, ngoài trụ sở Bảo hiểm Xã hội Việt Nam đã được chấp thuận và đang triển khai đầu tư tại Mễ Trì, 12 cơ quan còn lại sẽ được di dời, tập trung tại khu vực Tây Hồ Tây.

Phương án này đòi hỏi nguồn kinh phí khoảng gần 12.000 tỷ đồng, quỹ đất theo quy hoạch khoảng 35 ha với diện tích bố trí trụ sở khoảng 21,31 ha. Diện tích bình quân 1 cơ quan theo phương án là 1,5-2 ha.

Khu vực Tây Hồ Tây có vị trí cảnh quan đẹp, bối cảnh hạ tầng đô thị phát triển, cơ sở hạ tầng thuận lợi cho việc kết nối với khu trung tâm.

Tuy nhiên, việc chưa xác định được quỹ đất thu hồi của tháp truyền hình Việt Nam sẽ gây khó khăn cho việc triển khai kế hoạch. Bên cạnh đó, hạ tầng khu vực này có nguy cơ quá tải bởi tập trung lượng lớn cán bộ lao động trên diện tích không lớn. Ngoài ra, quỹ đất của khu vực sẽ không đáp ứng đủ nhu cầu của các bộ đòi hỏi diện tích lớn như Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Công Thương.

Phương án thứ 2 đề xuất tập trung các cơ quan đầu não về khu vực Mễ Trì. Theo phương án này, cả 13 cơ quan, trụ sở sẽ tập trung tại khu đất có phạm vi quy hoạch 55 ha đã được Thủ tướng phê duyệt năm 2017.

Theo phương án thứ 2, tổng diện tích bố trí trụ sở là khoảng 27,13 ha, trung bình diện tích đất cho mỗi cơ quan là 1,8-3 ha. Do chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng, phương án này sẽ có tổng nhu cầu tài chính khoảng hơn 14.000 tỷ đồng.

Khu vực Mễ Trì có tổng diện tích quỹ đất lớn do đó sẽ đáp ứng đủ nhu cầu cho trụ sở các cơ quan bộ, ngành. Tuy nhiên khu vực này có vị trí và cảnh quan không đẹp như Tây Hồ Tây, hơn nữa hạ tầng khu vực đang quá tải nghiêm trọng, việc tập trung lượng lớn cơ quan, người làm việc có thể khiến giao thông khu vực ảnh hưởng nặng nề là một cản trở lớn cho đề xuất này.

Phương án cuối cùng được đưa ra là bố trí các trụ sở tại cả 2 khu vực. Theo phương án này 6 cơ quan sẽ được bố trí tại Tây Hồ Tây với tổng diện tích quy hoạch 20 ha. 7 cơ quan còn lại sẽ được di dời về khu đất 55 ha tại khu vực Mễ Trì.

Việc phân bố các cơ quan, trụ sở, nhân công tại cả 2 khu vực sẽ giảm được áp lực lên hạ tầng từng khu vực, quỹ đất cho từng bộ ngành lớn hơn. Bù lại, phương án đòi hỏi nguồn tài chính khoảng 17.000 tỷ đồng. Nguồn tài chính lớn sẽ gây nhiều khó khăn cho bố trí nguồn lực nhà nước.

Cần đánh giá kỹ tác động từng phương án

Theo VIUP, hiện tại chưa có phân tích đánh giá chi tiết tác động giao thông đối với các khu vực lập quy hoạch. Qua đánh giá sơ bộ có thể thấy phương án phân tán các cơ quan về cả 2 khu vực sẽ giảm nguy cơ chất tải lớn tới hạ tầng 2 khu vực trên. Tuy nhiên phương án này có nhiều nhược điểm do tạo khó khăn cho nguồn lực nhà nước, đòi hỏi nguồn tài chính lớn.

Việc chuyển đổi các cơ sở cũ cũng tăng nguy cơ chất tải tới hạ tầng và không gian các khu vực nội đô.

Việc di dời các trụ sở cơ quan về Mễ Trì có nguy cơ ảnh hưởng xấu thêm tới giao thông. Ảnh: Ngọc Tân.

Phương án tập trung các cơ quan về Mễ Trì sẽ có nhiều thuận lợi về quỹ đất, mặt bằng. Tuy nhiên, Mễ Trì nằm trong vùng phát triển đô thị mở rộng phía tây của thủ đô, liền kề với các tuyến đường đang chịu áp lực lớn và thường xuyên tắc nghẽn giao thông (vành đai 3, Đại lộ Thăng Long, đường Tố Hữu). Việc tập trung lượng lớn người làm việc đồng thời với gia tăng phương tiện di chuyển tại đây nhiều khả năng khiến tình hình giao thông càng thêm tồi tệ.

Phương án tập trung các cơ quan về Tây Hồ Tây sẽ có nhiều ưu điểm bởi khu vực này nằm trong tổng thể khu đô thị mới Tây Hồ Tây được quy hoạch, phát triển đồng bộ, kết nối nhanh với khu vực trung tâm. Phát triển với 10.000 đến 14.000 người làm việc đã nằm trong kế hoạch tính toán quy hoạch nên cơ sở hạ tầng có thể đáp ứng.

Tuy nhiên khu vực này khó đáp ứng được nhu cầu về diện tích đất của các bộ, ngành do quỹ đất nhỏ hẹp.

Quang Huy