3 lý do khiến ông Kim Jong-un tuyên bố dừng thử nghiệm tên lửa và hạt nhân

Triều Tiên đang có một loạt các cuộc gặp thượng đỉnh với các cường quốc thế giới.

Trong vòng chưa đầy một tuần sắp tới, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un sẽ có cuộc gặp lịch sử với Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in tại khu phi quân sự (DMZ) chia cắt hai miền liên Triều.

Không chỉ được đánh giá là Hội nghị Thượng đỉnh mang tính bước ngoặt trong hơn một thập kỷ qua, đây cũng là màn xuất hiện chưa từng có trên sân khấu ngoại giao quốc tế của ông Kim Jong-un kể từ khi ông lên nắm quyền vào năm 2011, theo CNN.

Tất cả được diễn ra trước một cuộc gặp đặc biệt khác giữa nhà lãnh đạo Triều Tiên và Tổng thống Mỹ Donald Trump, dự kiến sẽ được tổ chức vào cuối tháng 5, đầu tháng 6 tới đây.

Màn bước ra ánh sáng của Bình Nhưỡng là một diễn biến đầy bất ngờ kể từ năm 2017, sau khi Triều Tiên đạt được những tiến bộ vượt trội trong chương trình vũ khí hạt nhân, với tuyên bố tên lửa có thể tấn công vào lục địa nước Mỹ.

Cách đây vài ngày, nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un tuyên bố nước này sẽ không tiếp tục thử vũ khí và tập trung vào phát triển kinh tế, một động thái gây bất ngờ với quốc tế.

Vậy, chính xác điều gì sẽ được nhà lãnh đạo Kim Jong-un mang đến bàn đàm phán? Lý do nào khiến Triều Tiên tuyên bố ngừng thử nghiệm tên lửa, hạt nhân? Đối diện với các nhà lãnh đạo thế giới, ông Kim đang ở một vị thế như thế nào?

Nền kinh tế dễ tổn thương

Theo chuyên gia William Brown từ trường Georgetown School of Foreign Service phân tích trên CNN, Triều Tiên đang trong tình trạng dễ bị tổn thương về mặt kinh tế, điều này có nghĩa rằng người đứng đầu Bình Nhưỡng đang ở một vị thế yếu hơn so với trước.

Thời gian qua đã chứng kiến sự sụp đổ trong quan hệ thương mại với Trung Quốc, với xuất khẩu từ Triều Tiên giảm mạnh...

Theo các dữ liệu chính thức của Trung Quốc, tổng giá trị thương mại nước ngoài của Triều Tiên đang xuống mức thấp nhất kể từ sau chiến tranh Triều Tiên.

Nền kinh tế "thấm đòn" trừng phạt có thể là một trong những lý do Bình Nhưỡng cần có một cách tiếp cận khác hài hòa hơn với Seoul và Washington, bên cạnh việc hàn gắn lại quan hệ với Bắc Kinh.

Với cán cân thương mại chênh lệch, Bình Nhưỡng biết rằng bất cứ lúc nào Trung Quốc cũng có thể nắm đằng chuôi khiến nước này khốn đốn. Điều này còn tạo cơ hội cho Mỹ gây sức ép hơn nữa lên chính quyền Kim Jong-un.

Vũ khí chiến lược đã có đủ sức mạnh

Vũ khí chiến lược của Triều Tiên đã đạt được sức mạnh đề ra.

Jean H. Lee, Giám đốc quỹ Hyundai Motor-Korea tại Trung tâm Lịch sử và Chính sách công Triều Tiên cho rằng, sự lãnh đạo của ông Kim Jong-un trong 6 năm vừa qua là một phần của chiến lược chính trị được triển khai tỉ mỉ và được thực thi một cách có phương pháp.

Mục đích của chương trình hạt nhân Triều Tiên là tạo ra khả năng bảo vệ đất nước trước mối đe dọa từ bên ngoài và nhà lãnh đạo Kim Jong-un không chỉ đơn giản giống như những gì truyền thông phương Tây mô tả.

Ông Kim cảm thấy tự tin rằng chương trình hạt nhân của mình sẽ buộc các nhà lãnh đạo nước ngoài phải đối xử với Triều Tiên một cách bình đẳng, giúp ông ngồi ngang hàng với nhà lãnh đạo Mỹ chứ không phải là với vị thế một kẻ yếu.

Theo các nhà quan sát, chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên hiện đã có đủ sức mạnh, nên việc dừng lại các hoạt động thử nghiệm là điều có thể giải thích được.

Chuyên gia Lee đánh giá, chỉ cần hoàn tất Hội nghị Thượng đỉnh với Tổng thống Moon và sau đó là Tổng thống Trump - lãnh đạo của nước Mỹ quyền lực – đó sẽ là một biểu trưng cho chiến thắng của Triều Tiên.

Kéo dài thời gian

Khi nhà lãnh đạo Kim Jong-un tham dự Hội nghị Thượng đỉnh với Tổng thống Moon và Tổng thống Trump, ông sẽ có rất nhiều cách để giành chiến thắng, chuyên gia Adam Mount từ Liên hiệp các nhà khoa học Mỹ nhận định.

Ông Kim sẽ cố gắng giảm bớt các biện pháp trừng phạt, tìm kiếm sự ủng hộ quốc tế và gây tổn hại cho liên minh quân sự Mỹ-Hàn Quốc trong khi không phải nhượng bộ quá nhiều về chương trình hạt nhân và tên lửa của mình.

Các bước đi ngoại giao gần đây là cách để Triều Tiên kéo dài thời gian và giảm leo thang.

Bình Nhưỡng có thể đã tính toán rằng nguy cơ chiến tranh đã tăng lên đến mức nguy hiểm và cần phải ngăn lại trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump – người vốn đi theo lập trường cứng rắn, bên cạnh đội ngũ cố vấn mang đậm tư tưởng “hiếu chiến”.

Nếu kích động chiến tranh xảy ra ở quy mô lớn, cả công dân Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ đều sẽ phải chịu tổn thương.

Nhưng ngay cả chính Triều Tiên cũng không thể tránh khỏi những tổn thất nghiêm trọng, thậm chí là mất đi đòn bẩy hạt nhân, tên lửa của mình.

Để kéo dài thời gian, Triều Tiên có thể cung cấp các nhượng bộ dễ chấp nhận và mang tính tạm thời như tuyên bố ngừng thử nghiệm hạt nhân hoặc tên lửa, từ đó tích lũy thời gian và nguồn lực để tiếp tục các mục tiêu của mình.

Quốc Vinh