16 ca ghép tạng trong một tuần, Bệnh viện Việt Đức mổ xuyên đêm

Ca ghép 2 phổi từ người chết não thứ 2

Cách đây 8 tháng, ca ghép hai phổi từ người cho đa tạng chết não đầu tiên của BV Việt Đức cho một bệnh nhân 17 tuổi đã được thực hiện thành công, với kíp mổ hoàn toàn là các thầy thuốc của bệnh viện, được Bộ Y tế vinh danh là 1 trong 9 sự kiện y tế nổi bật năm 2018.

Sức khỏe của nam bệnh nhân sau ghép phổi tiến triển tốt

8 tháng sau, ngày 12/8/2019, ca ghép phổi thứ 2 từ người cho đa tạng chết não đã được các giáo sư, bác sĩ của BV Việt Đức thực hiện thành công. Người hiến tạng là thanh niên 20 tuổi, ở Kim Thành, Hải Dương, bị tai nạn giao thông, đã hiến tim, phổi, gan, 2 thận, giác mạc và 9 gân cho y học, cứu sống cùng lúc 6 bệnh nhân.

Người nhận phổi là ông N.V.K (38 tuổi, ở Hà Nội), mắc bệnh giãn toàn bộ phế quản giai đoạn cuối - có chỉ định ghép phổi tuyệt đối. Bệnh khởi phát từ khi bệnh nhân còn nhỏ, 10 năm nay diễn biến nặng, hai phổi đã hỏng hoàn toàn, gần đây liên tục nằm viện với máy thở và ô xy hỗ trợ.

Ca mổ lấy - ghép hai phổi đã diễn ra liên tục trong gần 15 giờ, từ 4 giờ chiều 12/8 tới 6h30 ngày 13/8.

Sau mổ 6 giờ bệnh nhân đã tỉnh, phổi ghép hoạt động tốt. Đường mở ngực được đóng lại sau ghép 30 giờ, máy hỗ trợ phổi (ECMO) được dừng và rút sau mổ hơn 2 ngày. Chia sẻ với báo chí chiều 19/8, GS Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Việt Đức cho biết, chức năng tim và thận của bệnh nhân đều trong giới hạn bình thường, sức khỏe của bệnh nhân tiến triển rất tốt. Hy vọng bệnh nhân có thể tự thở hoàn toàn trong một vài ngày tới.

Thành công của ca ghép hai phổi thứ 2 tại BV Việt Đức càng khẳng định rõ hơn năng lực của đội ngũ thầy thuốc bệnh viện trong lĩnh vực ghép tạng, mở ra cơ hội phát triển để đưa ghép phổi trở thành một phẫu thuật thường qui tại bệnh viện giống như ghép tim và các tạng khác.

Lãnh đạo BV Việt Đức thông tin về 16 ca ghép tạng

Một điểm đặc biệt nữa của ca ghép phổi này là lần đầu tiên, BV Việt Đức đã thực hiện lấy và ghép cùng lúc 6 tạng cho 5 bệnh nhân, gồm: 2 phổi, 1 tim, 1 gan, 2 thận (cho 2 bệnh nhân). Như vậy là có 6 bàn mổ ghép tạng cùng lúc (1 lấy, 5 ghép).

Điều này đòi hỏi công tác tổ chức phải hết sức tốt, đông đảo đội ngũ chuyên gia kỹ thuật cao trên nhiều lĩnh vực, và sự phối hợp rất đồng bộ của các chuyên khoa - một điều rất khó thực hiện ở đa số các trung tâm ghép tạng trên thế giới. Cho đến hôm nay, tất cả 5 bệnh nhân ghép tạng đều có diễn biến thuận lợi.

Kỷ lục “Tuần ghép tạng”

Trong tuần vừa qua, BV Việt Đức đã lập kỷ lục khi thực hiện 16 ca ghép tạng gồm 4 ca ghép gan, 2 ca ghép tim, 9 ca ghép thận, 1 ca ghép phổi. Theo GS Trần Bình Giang, đây là 1 tuần làm việc căng thẳng, chưa khi nào trong vòng 1 tuần BV thực hiện 16 ca ghép tạng, trong đó có ghép tạng từ người cho sống và người cho chết não.

Trong tuần qua có 2 người chết não được thân nhân hiến tặng tạng cho người bệnh. Đây cũng là tuần đưa “dòng chảy” của hiến tạng chảy ngược từ Nam ra Bắc bằng việc nhận 1 quả tim, 1 lá gan từ BV Chợ Rẫy (TP Hồ Chí Minh), cứu sống 2 bệnh nhân.

BV thực hiện 2 ca ghép đa tạng từ người cho chết não. Người hiến tạng thứ nhất cho tim, 2 phổi, gan và 2 thận; người hiến thứ hai cho gan và 2 thận. “Mỗi ca ghép đa tạng, bệnh viện huy động khoảng 300 người thực hiện. Có người hôm trước vừa ghép xong, hôm sau lại tiếp tục ghép. Bác sĩ ngủ la liệt trong phòng mổ. Chúng tôi cùng lúc triển khai 6 bàn mổ liên tục, xuyên đêm trong mấy ngày liền. Đây là 1 tuần làm việc rất hiệu quả” – GS Giang chia sẻ.

Các bác sĩ của BV Việt Đức đang thực hiện ghép tạng cứu sống bệnh nhân

Theo PGS.TS Trần Bình Giang, đến nay 16 ca ghép tạng đều cho kết quả thuận lợi. Thành công đó là do sự hỗ trợ và phối hợp nhịp nhàng của Trung tâm Điều phối - Ghép tạng Quốc gia, Bệnh viện Chợ Rẫy, Hãng hàng không Vietnam Airlines, và sự cố gắng vượt bậc của đội ngũ thầy thuốc BV Việt Đức.

Đánh giá về 16 ca ghép tạng trong tuần qua, PGS.TS Nguyễn Tiến Quyết, nguyên Giám đốc BV Việt Đức cho biết, BV có một lượng bác sĩ dày đặc, đồng đều, có nhiều kíp ghép gan, ghép thận. Kỹ thuật ghép gan, tim, thận, phổi của BV Việt Đức không thua kém với các nước trên thế giới, nhưng về mặt kinh nghiệm chưa bằng họ, vì có những Trung tâm ghép tạng trên thế giới đã ghép tới 5.000 ca, trong khi BV Việt Đức mới chỉ ghép 80 ca gan, 40 ca tim, trên 700 ca thận, vì thế có những biến chứng trong và sau ghép trên thế giới họ đã gặp thì ta lại chưa có, nên kinh nghiệm xử lý cũng hạn chế.

Nhu cầu ghép tạng hiện rất lớn, nhưng nguồn tạng đặc biệt khan hiếm. Bệnh nhân đang phải chạy thận ở Việt Nam hiện có 26.000 ca; mỗi năm có 8.000 ca mắc mới; khoảng 10.000 bệnh nhân ung thư gan và xơ gan/năm.

Từ năm 1992-2018 Việt Nam đã thực hiện 3.500 ca ghép thận (được khoảng 10% nhu cầu), thực hiện 150 ca ghép gan trong vòng 24 năm. Trong 10 năm qua cả nước chỉ có 57 người chết não hiến tạng, trong đó thực hiện 2 ca ghép phổi, 25 ca ghép tim, 54 ca ghép gan và 99 trường hợp ghép thận.

Trần Hằng