'12 con giáp' và ý nghĩa tượng trưng của chúng

Năm 2014 là năm Giáp Ngọ (Nguồn: TTXVN)

Người xưa quan niệm Thiên là căn bản gốc, Địa là ngọn ngành. Lập ra Thiên canngười xưa lấy số Dương của Hà Đồ (số lẻ) là 1, 3, 5, 7, 9, lấy số 5 ở giữa gấpđôi lên để bao hàm cả âm can (Ất, Đinh, Kỷ, Tân, Quý) và cả dương can (Giáp,Bính, Mậu, Canh, Nhâm), tất cả 10 can theo thứ tự Giáp, Ất, Bính, Đinh, Mậu, Kỷ,Canh, Tân, Nhâm, Quý.

Địa chi lấy số âm (số chẵn) là 2, 4, 6, 8, 10. Lấy số 6 ở giữa nhân gấp đôi đểtạo thành 12 chi: Tý, Sửu, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Mùi, Thân, Dậu, Tuất, Hơịbao gồm cả dương chi (Tý, Dần, Thìn, Ngọ, Thân, Tuất) và âm chi (Sửu, Mão, Tỵ,Mùi, Dậu, Hợi).

Thời xa xưa lấy Mặt Trời làm gốc: "Mặt Trời mọc thì đi làm, Mặt Trời lặn thìnghỉ." Gặp hôm trời u ám không thấy Mặt Trời, thật chả biết dựa vào đâu. Tươngtruyền có một người tên là Đại Nhiêu đã lập ra Thập can và Thập nhi chi để tínhthời gian.

Thập can và Thập nhi chi phối hợp với nhau để sinh ra Lục thập hoa giáp (chu kỳ60 năm gọi là Nguyên).

Việc tính giờ theo can chi cũng phần nào liên quan đến tập tính của các con vật.

Tý (23-1 giờ): Lúc chuột đang hoạt động mạnh.

Sửu (1-3 giờ): Lúc trâu đang nhai lại, chuẩn bị đi cày.

Dần (3-5 giờ): Lúc hổ hung hãn nhất.

Mão (5-7 giờ): Việt Nam gọi mèo, nhưng Trung Quốc gọi là thỏ, lúc trăng (thỏngọc) vẫn còn chiếu sáng.

Thìn (7-9 giờ): Lúc đàn rồng quây mưa (quần long hành vũ). Rồng chỉ là con vậtdo con người tưởng tượng ra, chứ không có thực.

Tỵ (9-11 giờ): Lúc rắn không hại người.

Ngọ (11-13 giờ): Ngựa có dương tính cao.

Mùi (13-15 giờ): Lúc dê ăn cỏ không ảnh hưởng tới việc cây cỏ mọc lại.

Thân (15-17 giờ): Lúc khỉ thích hú.

Dậu (17-19 giờ): Lúc gà bắt đầu lên chuồng.

Tuất (19-21 giờ): Lúc chó phải tỉnh táo để trông nhà.

Hợi (21-23 giờ): Lúc lợn ngủ say nhất.

Ý nghĩa tượng trưng của “12 con giáp”

Tại Việt Nam, lịch được lập theo các chu kỳ thay đổi đều đặn của Mặt Trăng. Vìsử dụng theo lịch âm nên các ngày chính xác của một năm mới luôn thay đổi theotừng năm. Mỗi năm đều được "hộ trì" bởi một trong số mười hai con vật.

Theo cung Hoàng đạo của người Việt, con đầu tiên là conChuột (Tý), sau đó là con Trâu(Sửu) và tiếp đến theo thứ tự là con Hổ (Dần),Mèo (Mão), Rồng (Thìn), Rắn (Tỵ),Ngựa (Ngọ), Dê (Mùi), Khỉ (Thân), Gà (Dậu), Chó (Tuất) và cuối cùng làcon Lợn(Hợi). Trong số các con giáp này thì con Rồng là con vật thần thoại vàTý, Dần, Tỵ và Thân là những con vật sống hoang dã và thường tránh gặp conngười. Bảy con còn lại là những vật nuôi trong nhà. Cứ mỗi chu kỳ 12 năm, lạimang tên con vật cũ.

Ngoài ra, người Việt còn tính theo chu kỳ 60 năm. Chu kỳ này được lập theo sựkết hợp của mười hai con vật là các biểu tượng cụ thể theo cung hoàng đạo củangười Việt và 10 dấu hiệu của bầu trời. Lịch của người châu Á được lập theo chukỳ 60 năm tương đương với chu kỳ một thế kỷ 100 năm của ngươìchâu Âu. Mỗi nămảnh hưởng đối với con người tùy theo những biểu tượng của họ là hội tụ hay phânkỳ.

Sau đây là 12 con vật đại diện 2 giờ đồng hồ trong một ngày 24 tiếng.

+ Tý:Người mang tuổi Tý rất duyên dáng và hấp dẫn người khác phái. Tuy nhiên, họ rấtsợ ánh sáng và tiếng động. Người mang tuổi này rất tích cực và năng động nhưnghọ cũng thường gặp lắm chuyện vặt vãnh. Người mang tuổi Tý cũng có mặt mạnh vìnếu Chuột xuất hiện có nghĩa là phải có lúa trong bồ.

+ Trâu:Trâu tượng trưng cho sự siêng năng và lòng kiên nhẫn. Năm này có tiến triển vữngvàng nhưng chậm và một sức mạnh bền bỉ;người mang tuổi Sửu thường có tính cáchthích hợp để trở thành một nhà khoa học. Trâu biểu tượng cho mùa Xuân và nôngnghiệp vì gắn liền với cái cày và thích đầm mình trong bùn. Người mang tuổi nàythường điềm tĩnh và rất kiên định nhưng rất bướng bỉnh.

+ Hổ:Những người mang tuổi hổ thường rất dễ nổi giận, thiếu lập trường nhưng họ cóthể rất mềm mỏng và xoay chuyển cá tính cho thích nghi với hoàn cảnh. Hổ là chúatể rừng xanh, thường sống về đêm và gợi lên những hình ảnh về bóng đen và giôngtố. Giờ Dần bắt đầu từ 3 giờ đến 5 giờ khi cọp trở về hang sau khi đi rìnhmò trong đêm.

+ Mèo:Mèo tượng trưng cho những người ăn nói nhẹ nhàng, nhiều tài năng, nhiều thamvọng và sẽ thành công trên con đường học vấn. Họ rất xung khắc với người tuôỉTý. Người tuổi Mão có tinh thần mềm dẻo, tính kiên nhẫn và biết chờ thời cơtrước khi hành động.

+ Rồng:Con rồng trong huyền thoại của người phương Đông là tính Dương của vũ trụ, biêủtượng uy quyền hoàng gia. Theo đó, rồng hiện diện ở khắp mọi nơi, dưới nước,trên mặt đất và không trung. Rồng là biểu tượng của nước và là dấu hiệu thuậnlợi cho nông nghiệp. Người tuổi Rồng rất trung thực, năng nổ nhưng rất nóng tínhvà bướng bỉnh. Họ là biểu tượng của quyền lực, sự giàu có, thịnh vượng và củahoàng tộc.

+ Rắn:Người tuổi rắn nói ít nhưng rất thông thái. Họ thích hợp với vùng đất ẩm ướt.Rắn tượng trưng cho sự tiến hóa vĩnh cửu của tuổi tác và sự kế vị, sự phân huỷvà sự nối tiếp các thế hệ của nhân loại. Người tuổi rắn rất điềm tĩnh, hiềnlành, sâu sắc và cảm thông nhưng thỉnh thoảng cũng hay nổi giận. Họ rất kiênquyết và cố chấp.

+ Ngọ:Người tuổi Ngọ thường ăn nói dịu dàng, thoải mái và rộng lượng. Do đó, họ dễđược nhiều người mến chuộng nhưng họ ít khi nghe lời khuyên can. Người tuổi nàythường có tính khí rất nóng nảy. Tốc độ chạy của ngựa làm người ta liên tưởngđến mặt trời rọi đến trái đất hàng ngày. Trong thần thoại, mặt trời được cho làliên quan đến những con ngựa đang nổi cơn cuồng nộ. Tuổi này thường được cho làcó tính thanh sạch, cao quý và thông thái. Người tuổi này thường được quý trọngdo thông minh, mạnh mẽ và đầy thân ái tình người.

+ Mùi:Người mang tuổi Mùi thường rất điềm tĩnh nhưng nhút nhát, rất khiêm tốn nhưngkhông có lập trường. Họ ăn nói rất vụng về, vì thế họ không thể là người bánhàng giỏi nhưng họ rất cảm thương người hoạn nạn và thường hay giúp đỡ mọingười. Họ thường có lợi thế vì tính tốt bụng và nhút nhát tự nhiên của họ.

+ Thân:Người tuổi Thân thường là một nhân tài có tính cách thất thường. Họ rất tài bavà khéo léo trong các vụ giao dịch tiền bạc. Người tuổi này thường rất vui vẻ,khéo tay, tò mò và nhiều sáng kiến, nhưng họ lại nói quá nhiều nên dễ bị ngươìkhác xem thường và khinh ghét. Khuyết điểm của họ nằm trong tính khí thất thườngvà không nhất quán.

+ Dậu:Năm Dậu tượng trưng cho một giai đoạn hoạt động lao động cần cù siêng năng vì gàphải bận rộn từ sáng đến tối. Cái mào của nó là một dấu hiệu của sự cực kỳ thôngminh và một trí tuệ bác học. Người sinh vào năm Dậu được xem là người có tư duysâu sắc. Đồng thời, gà được coi là sự bảo vệ chống lại lửa. Người sinh vào nămDậu thường kiếm sống nhờ kinh doanh nhỏ, làm ăn cần cù như "một chú gà bới đấttìm sâu."

+ Tuất:Năm Tuất cho biết một tương lai thịnh vượng. Trên khắp thế giới, chó được dùngđể giữ nhà chống lại những kẻ xâm nhập. Những cặp chó đá thường được đặt hai bêncổng làng để bảo vệ. Năm Tuất được tin là năm rất an toàn.

+ Lợn:Lợn tượng trưng cho sự giàu có vì loài lợn rừng thường làm hang trong những khurừng. Người tuổi Hợi rất hào hiệp, galăng, tốt bụng và dũng cảm nhưng thường rấtbướng bỉnh, nóng tính nhưng siêng năng và chịu lắng nghe./.

(TTXVN)