11 năm và hàng loạt lần lỡ hẹn của đường sắt Cát Linh - Hà Đông

Tàu điện tuyến Cát Linh - Hà Đông chạy thử liên động ngày 20.9.2018. Ảnh: Khánh Hòa.

11 năm liên tục lùi ngày vận hành

Dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông chính thức được khởi công từ ngày 10.10.2011 do Bộ Giao thông vận (Bộ GTVT) tải làm chủ đầu tư, với tổng mức đầu tư sau hiệu chỉnh là 886 triệu USD (khoảng hơn 20.000 tỉ đồng).

Ban đầu, chủ đầu tư đặt ra mục tiêu đến tháng 6.2014 dự án này sẽ hoàn thành toàn bộ công trình. Sau đó 1 năm, đến 30.6.2015 sẽ đưa vào khai thác chính thức.

Tuy vậy, từ mốc khởi công, dự án đã liên tục 4 lần phải điều chỉnh tiến độ do nhiều nguyên nhân như: vướng mặt bằng, ngừng thi công vì xảy ra tai nạn lao động hay xác định lại tổng mức đầu tư và đợi nguồn vốn vay.

Đầu năm 2016, Bộ GTVT và tổng thầu EPC của dự án là Công ty hữu hạn Tập đoàn Cục 6 đường sắt Trung Quốc thống nhất khai thác cuối tháng 12.2016, rồi lại điều chỉnh sang nửa đầu 2017 sẽ khai thác.

Tàu điện tuyến Cát Linh - Hà Đông chạy thử liên động ngày 20.9.2018. Ảnh: Hải Nguyễn.

Đến tháng 2.2017, Bộ GTVT lại chốt tháng 10.2017 chạy thử, đầu quý 2.2018 đưa dự án vào khai thác. Dù vậy, sau đó dự án này vẫn tiếp tục bị lùi tiến độ.

Mới đây nhất, mốc tiến độ: vận hành thử nghiệm từ tháng 9.2018, chính thức vận hành tháng 4.2019 cũng đã bị phá vỡ.

Đáng nói, trong khi thời điểm "về đích" còn mịt mờ, thì nhiều hạng mục phụ trợ của dự án đã có dấu hiệu hư hỏng, xuống cấp. Sau khi báo chí phản ánh, những hư hỏng này mới đang được nhà thầu khắc phục dần.

Vì đâu nên nỗi?

Báo cáo gửi Bộ GTVT cuối tháng 4, Ban Quản lý dự án đường sắt cho biết, đến cuối tháng 4.2019, dự án vẫn còn nhiều khó khăn vướng mắc nên không thể đủ điều kiện đưa vào vận hành thương mại từ cuối tháng 4. Đặc biệt, dự án chưa được cấp chứng nhận an toàn hệ thống và Hội đồng nghiệm thu nhà nước.

Tổng thầu thiếu kinh nghiệm triển khai dự án, không bố trí nhân lực có trình độ bao quát, cũng như chậm trễ hoàn thành các hồ sơ, tài liệu kỹ thuật, hồ sơ nghiệm thu hoàn thành, hồ sơ hoàn công...

Dù chưa đi vào vận hành, thế nhưng nhiều hạng mục tại hệ thống đường sắt trên cao xuất hiện nhiều dấu hiệu hư hỏng - Ảnh: TPO.

Dù Ban quản lý dự án đường sắt đã chỉ đạo quyết liệt, tháo gỡ giải quyết các vướng mắc nhưng Tổng thầu vẫn chậm trễ hoàn thiện hồ sơ, ở hầu hết các hạng mục đang tồn tại, cần giải quyết.

Đến thời điểm hiện tại, Tổng thầu Trung Quốc vẫn chưa hoàn thiện hạng mục kiến trúc các nhà ga và các đơn thể khu Depot; mái che thang cuốn các nhà ga; đấu nối thoát nước khu gian ga vành đai 3, cảnh quan, cây xanh... trong khu Depot; điện, thẻ vé và hoàn thiện các thủ tục để đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống, nghiệm thu và bàn giao dự án.

Theo quy định, dự án đường sắt Cát Linh - Hà Đông trước khi đưa vào vận hành chính thức phải có đánh giá chứng nhận an toàn hệ thống, được thực hiện độc lập bởi Liên danh nhà thầu quốc tế Apave-Certifier-Tricc và được Cục Đăng kiểm Việt Nam cấp chứng nhận chất lượng, an toàn kỹ thuật. Sau đó, dự án còn được Hội đồng nghiệm thu Nhà nước kiểm tra, đánh giá tổng thể lần cuối.

Trần Tuấn