Xây dựng thói quen tiết kiệm điện

Tiêu thụ điện ở miền Bắc sẽ tiếp tục tăng cao

Tại Tọa đàm về "Tiết kiệm điện - Từ chính sách đến cuộc sống", do Cổng Thông tin điện tử Chính phủ tổ chức chiều 15/5, Phó Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Võ Quang Lâm cho biết, 4 tháng đầu năm 2024, trong bối cảnh nhu cầu điện cho sản xuất và sinh hoạt tăng cao, nắng nóng gay gắt kéo dài nhưng EVN đã đảm bảo cung cấp đủ điện an toàn, ổn định. Sản lượng điện sản xuất và nhập khẩu toàn hệ thống tháng 4/2024 đạt 26,8 tỷ kWh, tăng 14,1% so với cùng kỳ năm 2023. Lũy kế 4 tháng năm 2024, sản lượng toàn hệ thống đạt 96,2 tỷ kWh, tăng 12,4% so với cùng kỳ 2023.

Trong những ngày cuối tháng 4/2024 vừa qua, thời tiết nắng nóng gay gắt kéo dài diễn ra ở cả 3 miền đã làm tiêu thụ điện toàn quốc tăng cao kỷ lục. Theo số liệu từ Trung tâm Điều độ hệ thống điện Quốc gia, cả công suất cực đại và sản lượng điện tiêu thụ điện ngày trên quy mô toàn quốc đã tăng cao với những con số đạt kỷ lục mới của hệ thống điện quốc gia, cụ thể như sau: Vào lúc 13h30 ngày 27/4/2024: Công suất cực đại toàn quốc đã lên tới 47.670MW, tăng 13,2 % so với cùng kỳ năm 2023, cao hơn công suất cực đại toàn quốc năm 2023 là 1.929MW.

Cần tiết kiệm điện để góp phần ổn định nguồn năng lượng.

Sản lượng tiêu thụ toàn quốc ngày 26/4/2024 đã lên tới 994 triệu kWh, tăng 14,3% so với cùng kỳ năm 2023, tăng 7,6 % so với ngày cao nhất của năm 2023 và cao hơn sản lượng ngày cao nhất năm 2023 là 70,1 triệu kWh. Tuy nhiên, những kỷ lục này đều xảy ra vào những ngày nghỉ lễ. Đó là thời kỳ bắt đầu mùa nắng nóng ở miền Bắc và cũng là mùa nắng nóng ở miền Trung.

Riêng đối với khu vực miền Bắc, do đây mới chỉ là đợt nóng gay gắt đầu tiên diễn ra nên tiêu thụ điện miền Bắc mặc dù tăng cao so với trước đó nhưng vẫn chưa tới mức đỉnh đã từng được ghi nhận trong quá khứ. Như vậy, tiêu thụ điện ở miền Bắc khả năng sẽ còn tiếp tục tăng cao trong những đợt nóng sắp tới.

Về tiết kiệm điện, ông Lâm cho hay, nước ta là quốc gia có tỉ lệ sử dụng năng lượng chưa hiệu quả bằng một số nước khác. Ví dụ, so sánh theo hệ số quy đổi, để có 1.000 USD chúng ta cần 376 tấn dầu quy đổi, trong khi trung bình trên thế giới chỉ vào khoảng 170 tấn dầu quy đổi, với các nước trong Tổ chức hợp tác và phát triển kinh tế OECD thì con số này khoảng 104 tấn dầu quy đổi, với Singapore là 99 tấn dầu quy đổi, Nhật Bản là 90 tấn dầu quy đổi. Như vậy, để có 1.000 USD, chúng ta đang tiêu thụ năng lượng gấp khoảng 2-3 lần các quốc gia khác. Đây là thách thức rất lớn để chúng ta phải làm tốt hơn công tác sử dụng năng lượng tiết kiệm hiệu quả, đặc biệt là tiết kiệm điện.

Nâng cao ý thức tiết kiệm điện

Về vấn đề sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả, nhất là tiết kiệm điện, ông Trịnh Quốc Vũ, Phó Vụ trưởng Vụ Tiết kiệm năng lượng và Phát triển bền vững, Bộ Công Thương cho hay, trong năm 2023 Bộ Công Thương đã tham mưu cho Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 20 ngày 8/6/2023 về tăng cường tiết kiệm điện trong giai đoạn 2023-2025 và các năm tiếp theo. Theo ông Vũ, để thực hiện Chỉ thị 20 của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Công Thương đã xây dựng bộ nhận diện của chương trình tiết kiệm điện và khẩu hiệu của chương trình là "Tiết kiệm điện thành thói quen", đây là khẩu hiệu dễ nhớ, dễ thực hiện.

TS Trần Đình Thiên cho rằng, Chỉ thị không chỉ phát động phong trào thi đua mà còn như một chương trình hành động quốc gia. Đó là điều khác biệt bởi nếu là phong trào thì nhiều khi chỉ mang tính cổ động, khuyến khích. Trong Chỉ thị, chúng ta thấy có 2 cách tiếp cận, vừa là một chương trình hành động quyết liệt nhưng cũng có sự khuyến khích, phát động phong trào. Chỉ thị đã đặt rõ các mục tiêu như, trong giai đoạn 2023 - 2025 và các năm tiếp theo, cả nước phải phấn đấu hằng năm tiết kiệm tối thiểu 2,0% tổng điện năng tiêu thụ; giảm tổn thất điện năng trên toàn hệ thống điện dưới 6% vào năm 2025… Đây là cách tiếp cận mục tiêu rất rõ ràng buộc ta phải có cam kết thực sự, cam kết chính trị, tức là phải hành động. Ông Thiên cho rằng, điều đầu tiên để sử dụng điện hiệu quả là sản lượng phải đủ, nếu thiếu điện thì không thể nào hiệu quả được. Không phải vì thiếu mà chúng ta mới cần tiết kiệm, mà điều quan trọng là nguồn cung về điện phải ổn. Điều này đòi hỏi sự nỗ lực hơn. Vừa qua, đã có một loạt giải pháp để tăng hiệu quả sử dụng điện, phân phối điện. Trong chương trình tiết kiệm điện quốc gia, những hành động này thể hiện tính tích cực, tầm nhìn cao. Đó là cách làm của Chính phủ hiện nay, rất tích cực. Đặc biệt, “bên cạnh công tác tuyên truyền thì Chính phủ phải chủ động để làm sao ý thức tiết kiệm điện như nét văn hóa. Cần nâng cao ý thức, giáo dục công dân coi điện là tài nguyên quý giá của con người. Thời gian qua, truyền thông đã làm mạnh, Chính phủ đã chỉ đạo, tới đây sẽ phải làm tốt hơn nữa”, ông Thiên nói.

Ở góc độ doanh nghiệp sản xuất, tiêu thụ lượng điện năng lớn, ông Trần Anh Tuấn, Phó Trưởng phòng Thiết bị, Công ty TNHH Panasonic Việt Nam thông tin, công ty đã triển khai các giải pháp thực hành tiết kiệm điện nhưng vẫn phải đảm bảo an toàn sản xuất, như tuyên truyền vận động cán bộ công nhân viên trong tắt các thiết bị điện trong công ty khi không sử dụng cũng như ở gia đình; duy tu, cải tạo các thiết bị nâng cao hiệu quả sử dụng điện, khuyến khích và đưa ra các ý tưởng tiết kiệm điện tại từng bộ phận sản xuất trong công ty. Doanh nghiệp đang tiến hành thay thế toàn bộ đèn chiếu sáng thành các đèn LED tiết kiệm điện. Cải tạo hệ thống điều hòa trong phân xưởng, lắp đặt bộ tắt điện tự động để bật tắt trong các khung giờ có nhân viên sử dụng và không sử dụng. Đồng thời, rà soát tối ưu hóa việc sử dụng khí nén cho sản xuất.

Để tiết kiệm điện hiệu quả, ông Hà Đăng Sơn, Chuyên gia năng lượng, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và tăng trưởng xanh cho rằng, cần thay đổi nhận thức về tiết kiệm điện và tạo thành thói quen, nhận thức mới của người tiêu dùng từ các hộ gia đình tới các doanh nghiệp.

Lưu Hiệp